Libya đối mặt vô vàn thách thức sau cái chết của Gadhafi

Cái chết của đại tá Moammar Gadhafi đặt dấu chấm hết cho chế độ cũ tại Libya, song nó không hề làm giảm những thách thức khổng lồ đang đặt ra cho chính quyền mới.

Cái chết của đại táMoammar Gadhafi đặt dấu chấm hết cho chế độ cũ tại Libya, song nó không hề làmgiảm những thách thức khổng lồ đang đặt ra cho chính quyền mới.

Không khí lễ hộibao trùm khắp Libya từ hôm qua sau khi người dân biết tin Moammar Gadhafi, nhàlãnh đạo từng cầm quyền suốt 42 năm, bị giết.

Nhưng giới phântích cho rằng sau những giây phút hân hoan, bất kỳ chính trị gia nào trong bộmáy quyền lực mới của Libya đều nhận thấy họ đang đối mặt với vô vàn thử thách ởphía trước, trong đó bao gồm việc tái thiết một đất nước đã bị tàn phá và thuhồi lượng vũ khí khổng lồ trong dân. Nếu phần lớn lượng vũ khí ấy rơi vào taytội phạm, tình hình an ninh sẽ trở nên khó kiểm soát.

Libya đối mặt vô vàn thách thức sau cái chết của Gadhafi

Bầu không khí lễ hội đang bao trùm Libya. Ảnh: AFP.

Cái chếtcủa Gadhafi có thể ngăn chặn làn sóng chống đối chính phủ mới bằng bạolực, nó hầu như không giúp hàn gắn những bất đồng trong nước. Đó là nhậnđịnh của Fawaz Gerges, giám đốc Trung tâm Trung Đông thuộc Đại học Kinhtế London tại Anh.

“Những thách thứclớn hơn rất nhiều so với sự tưởng tượng của những con người đang trong tâm trạngphấn khích. Một buổi sáng nào đó, họ sẽ tỉnh dậy và nhận ra rằng Libya thay đổirất ít”, CNN dẫn lời Gerges.

Mâu thuẫn gay gắtphát sinh ngay giữa những lực lượng tham gia cuộc chiến chống chế độ Gadhafi.Chẳng hạn, những người đứng đầu thành phố Misrata ở phía tây từ chối công nhậnHội đồng Chuyển tiếp Quốc gia (NTC) là chính phủ mới, Gerges nói. Trong bối cảnhhiện nay, mâu thuẫn giữa các bộ lạc tại Libya có thể bị đẩy lên mức cao hơn.

Kamran Bokhari,nhà phân tích chính trị làm việc cho công ty cung cấp thông tin tình báo toàncầu Stratfor tại Mỹ, nói rằng lòng căm thù Gadhafi là chất keo giúp các lựclượng đối lập gắn kết vì một mục tiêu chung. Giờ đây, sau khi ông ta chết, chấtkeo ấy cũng biến mất.

“Sau khi mục tiêuxóa sổ chính quyền Gadhafi được thực hiện, dư luận sẽ phải đặt câu hỏi về việccác phe nhóm trong lực lượng đối lập còn có thể đoàn kết như trước hay không”,Bokhari nhận định.

BBCnhận định giải giáp vũ khí của các nhóm vũ trang và đưa họ vào quân đội củachính phủ mới mà không gây nên sự chống đối từ phía họ là công việc thực sự giannan. Những chiến binh Hồi giáo cảm thấy họ bị đặt ra ngoài lề của chính quyềnquá độ, còn một số bộ lạc cảm thấy NTC không chia đều thành quả chiến thắng.

Một trong những lýdo khiến nhiều chiến binh không muốn bỏ vũ khí là họ không tin vào quá trình hòagiải chính trị. Súng là thứ giúp họ bảo vệ bản thân và quyền lợi. Những phe nhómvũ trang chỉ buông vũ khí nếu nhận thấy tính hợp pháp và rộng rãi của quá trìnhquá độ sang nền dân chủ.

Gerges dự đoántình hình tại Libya có thể sẽ không khác Ai Cập. Hồi tháng 2 người dân Ai Cậpreo hò sau khi tổng thống Hosni Mubarak từ chức dưới sức ép của làn sóng biểutình rầm rộ. Nhưng vài tháng sau, tình hình hầu như không chuyển biến và họ lạiphải đổ ra đường để yêu cầu quân đội tiến hành cải cách.

“Viễn cảnh tươngtự có thể xảy ra với Libya. Trên thực tế, sự chia rẽ giữa các bộ lạc tại Libyalớn hơn nhiều so với Ai Cập hay Yemen”, Gerges nói.

Daniel Serwer, mộtnhà nghiên cứu cao cấp của Viện Nghiên cứu Quốc tế cao cấp Johns Hopkins tại Mỹ,thừa nhận NTC đã đạt được nhiều thành tựu kể từ khi nắm quyền tại Libya.

“Họ đã cung cấpđiện và nước, mở cửa thị trường tài chính. Cảnh sát đã làm việc trên các đườngphố, công nhân vệ sinh đã thu dọn rác. Đó là những kết quả đáng nể”, Serwer phátbiểu.

Nhưng nhiều tháchthức vẫn còn đó. Chẳng hạn, các chuyên gia cho rằng tạo ra bầu không khí hòagiải dân tộc trong một quốc gia nằm dưới sự điều hành của Gadhafi tới 42 năm làmột nhiệm vụ khẩn cấp và khó khăn đối với bộ máy chính quyền mới. Ngoài ra, họcòn phải tìm ra cách đối đãi với những chiến binh từng giúp họ lật đổ Gadhafi,phục hồi các dịch vụ công trên toàn quốc, đảm bảo rằng những kho vũ khí hóa họccủa chế độ cũ không bị phát tán ra ngoài, lập hiến pháp mới, tổ chức tổng tuyểncử, giải quyết những người phạm tội ác chiến tranh trong chính quyền Gadhafi,xem xét khiếu nại về việc binh sĩ NTC ngược đãi tù nhân.

Do Gadhafi đã chếtvà thành phố cuối cùng của ông đã thất thủ, chính phủ mới không thể dùng chiêubài chiến tranh để giải thích những vấn đề tiêu cực trong cách đối xử của họ vớingười dân.

“Họ không thể đemGadhafi ra để biện hộ cho những hành động sai lầm nữa”, Laman nói.

Các nhà lãnh đạothế giới khích lệ người dân Libya xây dựng một đất nước mới, song họ đều dự đoáncon đường phía trước không hề dễ dàng.

“Trong những ngàytới, chúng ta sẽ chứng kiến bầu không khí vui mừng trên khắp đất nước Libya,cùng với tâm trạng chia sẻ dành cho những người đã mất quá nhiều trong cuộcchiến. Nhưng chúng ta cũng phải nhanh chóng hiểu rằng, chiến thắng hiện nay chỉlà bước khởi đầu. Con đường phía trước của Libya và người dân sẽ rất khó khăn vàđầy rẫy thách thức”, Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Ban Ki-moon phát biểu.

Theo Vnexpress



Gửi bài tâm sự

File đính kèm
Hình ảnh
Words
  • Bạn đọc gửi câu chuyện thật của bản thân hoặc người mình biết nếu được cho phép, không sáng tác hoặc lấy từ nguồn khác và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật về bản quyền của mình.
  • Nội dung về các vấn đề gia đình: vợ chồng, con cái, mẹ chồng-nàng dâu... TTOL bảo mật thông tin, biên tập nội dung nếu cần.
  • Bạn được: độc giả hoặc chuyên gia lắng nghe, tư vấn, tháo gỡ.
  • Mục này không có nhuận bút.