Liên quân sẽ không dễ hạ bệ Gadhafi

Bất chấp việc bị nội côngngoại kích toàn diện, đại tá Gadhafi vẫn thách thức phe liên quân. Thêm vào đólà thế bế tắc có khả năng kéo dài tại Libya càng khiến mục tiêu hất cẳng Gadhafikhông hề đơn giản.

Ngay cả khi liên quân đã phátđộng không kích Libya, cuộc tranh cãi về hành động này vẫn tiếp diễn và nhiềunhà quan sát cho rằng nó sẽ mang tới rủi ro lớn về chính trị cho các nước thamgia. Những ví dụ tại Afghanistan và Iraq trước đây đều cho thấy một thực tế,hành động quân sự ban đầu của liên quân thường khá dễ dàng, nhưng những gì theosau chiến dịch đó mới thực sự khó khăn.

Mục tiêu của chiến dịch khôngkích do Anh, Pháp và Mỹ đang tiến hành là đánh bại lực lượng của đại tá Gadhafivà buộc họ rút khỏi các thành phố do phe nối dậy chiếm giữ ở miền đông, đồngthời mở cửa bầu trời Libya cho một lệnh cấm bay đã được Liên Hợp Quốc hậu thuẫn.

Với lực lượng quân đội dàn trảicủa Libya, đây không phải là mục tiêu quá khó đối với liên quân gồm những nềnquân sự mạnh nhất thế giới. Với sức mạnh của không quân đa quốc gia, đại táGadhafi gần như chắc chắn sẽ không thể mở các chiến dịch tấn công phe chống đốinhư trước đợt không kích đêm 19/3. Nhưng bản thân phe nổi dậy tại Libya lạikhông đủ lực để thách thức những vùng đất do phe thân Gadhafi kiểm soát ở phíatây đất nước.

Đại tá Muammar Gadhafi trong một hội nghị quốc tế. Ảnh: EPA

Trong khi đó, liên quân chỉdùng không quân đánh nhanh rút gọn, chứ không mạo hiểm đưa bộ binh vào hỗtrợ phe chống Gadhafi tại Libya. Điều này có khả năng tạo ra thế giằng cochia đôi đất nước Libya trong thời gian dài sắp tới, một kịch bản giúp đạitá Gadhafi vẫn giữ quyền lực như trước khi có cuộc không kích.

Với việc lãnh đạo Anh, Pháp và Mỹđều đã công khai lên tiếng đòi đại tá Gadhafi phải ra đi, thì rõ ràng kịch bảnnói trên sẽ không làm họ hài lòng sau khi đã đổ không ít tiền của cho chiến dịchkhông kích mang tên Bình minh Odyssee.

Hơn nữa, nghị quyết ủng hộ vùngcấm bay của Liên Hợp Quốc ngày 17/3 cũng nêu rõ mục tiêu của hành động can thiệpquân sự vào Libya là nhằm đạt được sự ngừng bắn tại đây và chấm dứt các vụ quânđội tấn công thường dân. Nghị quyết không nhắc gì đến thay đổi chế độ chính trịtại Libya, nên việc "nhân tiện" chiến dịch không kích để tiêu diệt luôn đại táGadhafi là không có cơ sở pháp lý.

Liên quân rạn nứt mục tiêu

Chính chủ tịch Hội đồng tham mưutrưởng liên quân Mỹ, đô đốc Mike Mullen cũng thừa nhận thế bế tắc có thể giúpđại tá Gadhafi tiếp tục tại vị, bất chấp việc liên quân đã mở chiến dịch khôngkích quy mô lớn. Telegraph dẫn lời ông cho rằng, kết quả của cuộc không kích"rất mông lung" và nhấn mạnh Washington không coi việc lật đổ lãnh đạo Libya làmục tiêu của chiến dịch Bình minh Odyssee.

Theo đó đô đốc Mullen cho rằngchiến dịch trên vẫn có thể được coi là thành công, ngay cả khi Gadhafi tại vịsau đó. Tổng thống Mỹ Barack Obama khi đang ở thăm Brazil khi trận không kíchdiễn ra cũng lảng tránh không nhắc lại lời kêu gọi Gadhafi từ chức mà ông đưa ratrước đây. Ông mô tả chiến dịch này là "hành động quân sự giới hạn tại Libya,nhằm hậu thuẫn cho các nỗ lực quốc tế bảo vệ thường dân Libya".

Đây có thể là mối rạn nứt giữa Mỹvới phần còn lại của liên quân là Anh và Pháp trong mục tiêu của chiến dịch.Nguyên nhân vì ngay khi kế hoạch can thiệp quân sự được Liên Hợp Quốc phê chuẩn,Tổng thống Pháp Nicolas Sarkozy cho rằng kết cục có lô gíc cho chiến dịch quânsự là hạ bệ đại tá Gadhafi. Thủ tướng Anh David Cameron cũng nhiều lần nhắc lạiyêu cầu lãnh đạo Libya phải từ chức khi nói đến kế hoạch can thiệp quân sự vàoquốc gia Bắc Phi này.

Bộ trưởng Quốc phòng Anh Liam Foxhôm qua thậm chí còn không cần úp mở khi tuyên bố rằng, cá nhân đại tá Gadhaficó thể là mục tiêu trong các trận không kích của liên quân, nếu điều này khônggây rủi ro cho thường dân. Trên thực tế, đợt không kích đêm 20/3 đã phá huỷ toànhà điều hành trong khu phức hợp của đại tá Gadhafi tại Tripoli, nhưng ông dườngnhư vẫn bình an vô sự.

Thêm vào đó, Washington còn códấu hiệu tìm cách hạn chế vai trò của mình trong chiến dịch đánh Libya, khinhường cho Anh và Pháp lĩnh ấn tiên phong trong trận không kích. Sau khi chiếndịch mở màn ít lâu, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Gates cho biết nước này sẽsớm nhường lại quyền chỉ huy chiến dịch cho các đối tác trong liên quân, để Mỹchỉ đóng vai trò hỗ trợ.

Phương tây càng khó hạ bệ đại táGadhafi hơn khi ông này tỏ ra không nao núng sau đợt tấn công đầu tiên của liênquân, bất chấp việc gần như cả thế giới tuyên chiến với ông, các nước láng giềngmuốn ông ra đi và một phần lớn người dân trên đất Libya coi Gadhafi là kẻ thù.Chưa hết, một số bộ trưởng thân cận với Gadhafi đã phản bội và chạy sang phe đốilập.

Nhưng trước vô số những thứ chốnglại mình như trên, đại tá Gadhafi và quân đội ủng hộ vẫn không có ý định buôngsúng. Lực lượng này có những toan tính khi cuộc tấn công của liên quân cận kề.Ngày 18/3, chính quyền Gadhafi đã "câu giờ" Anh, Pháp và Mỹ thêm một ngày, vớilời hứa sẽ ngừng bắn toàn diện để có thời gian chuẩn bị đón nhận đợt không kíchgần như không thể tránh khỏi.

Sau đợt bắn phá đầu tiên vào đêm19/3, đại tá Gadhafi xuất hiện trên đài phát thanh tuyên bố sẽ trang bị vũ khícho nhân dân Libya để chống lại hành động mà ông mô tả là vụ tấn công của những"tên thực dân thập tự chinh". Ông khẳng định người dân Libya đủ kiên nhẫn đểtiến hành "cuộc chiến tranh lâu dài" chống lại lực lượng liên quân.

"Chúngtôi sẽ chiến đấu nếu các người tiếp tục tấn công chúng tôi. Điều cần thiết bâygiờ là mở cửa các kho vũ trang để trang bị cho toàn thể nhân dân tất cả các loạivũ khí, nhằm bảo vệ nền độc lập, thống nhất và danh dự của Libya", đại táGadhafi tuyên bố trên đài phát thanh quốc gia. Thông điệp này báo hiệu bước đitiếp theo của phe liên quân tại Libya sẽ "khó nhằn" chả kém Afghanistan và Iraq.

Theo Đình Nguyễn
Vnexpres