Facebook đã đạt ngưỡng “bất biến” ?

Ravasio,21 tuổi, một sinh viên amhiểu công nghệ, thực hiện đềtài tốt nghiệp đại học xungquanh sực tác động củaInternet lên xã hội vàtruyền thông. Cô từng cảmthấy khó chịu với những gìFacebook tác động tới cuộcsống riêng tư của cô.

Nhưng giờ đây, cô thừa nhận,Facebook đang "giữ chân" côbởi một khái niệm gọi là"technological lock-in" (tạmdịch là “bất biến côngnghệ”). Nói cách khác, trangweb này đã trở thành mộtphần trong cuộc sống của cô.

“Tôi nghĩ Facebook là sảnphẩm Internet có giá trịnhất, hơn cả Google, bởi mọingười đang tự định hình bảnthân trong môi trường trựctuyến thông qua kết nốiFacebook”, Ravasio nói.

“Trên đó là tên thực vànhững người bạn thực củabạn”, cô nói. “Tôi ủng hộ ýkiến cho rằng Facebook sẽ là“một điện thoại di động”mới. Bạn cần nó để giữ sựgiao thiệp như một nhu cầutất yếu của đời sống xã hộihiện đại”.

Ravasio với trang Facebook cá nhân tại trường đại học

“Bất biến công nghệ” là mộtquan điểm cho rằng cho rằngkhi số người chọn sử dụngmột công nghệ nào đó càngnhiều, thì họ càng khôngmuốn chuyển đổi. Đó chính làlý do vì sao bàn phímQWERTY, di sản của máy đánhchữ từ thập niên 1870, vẫntồn tại như một tiêu chuẩncho dù con người đã pháttriển được nhiều dạng bànphím khác hợp lý hơn.

Và Facebook, mạng xã hộihiện có hơn 100 triệu ngườisử dụng ở Mỹ và hơn 350triệu người sử dụng trêntoàn thế giới, gần như đãđạt được cái gọi là điểm“bất biến công nghệ” đó.Nhận định này được đưa rabởi hãng nghiên cứu uy tínComScore.

Trong tháng 12 năm 2009,theo số liệu của ComScore,Facebook ghi nhận được gần112 triệu người truy cập ởMỹ, so với 57 triệu củaMySpace và 20 triệu củaTwitter.

Người sử dụng cũng “đốt”nhiều thời gian cho Facebookhơn, với trung bình 246,9phút/người trong tháng12/2009, so với 112,7 phútcủa MySpace và 24,4 phút củaTwitter.

“Facebook tự cung cấp nhiênliệu cho chính nó”, AndrewLipsman, giám đốc Comscore,nói. “Khi càng có nhiềungười đến với mạng xã hộinày, họ sẽ càng kết nối vớinhiều người hơn và như vậy,họ sẽ mất mát nhiều hơn khidời bỏ nó”.

“Khi nó đạt ngưỡng tới hạnnó sẽ trở nên rất mạnh mẽ”,ông nói. “Bạn sẽ khó có thểtừ bỏ. Và tôi tin Facebooksẽ đạt tới ngưỡng đó”.

Những người hoài nghi lạichỉ ra rằng, điều tương tựđã không đến với MySpace,khi mà chỉ mới ít năm trướcđây thôi, mạng xã hội này đãphổ biến tới mức có nhữngthanh niên Mỹ gần như bị côlập khi không có tài khoản.

Nhưng những người nghiên cứuxu hướng web cho rằngMySpace, ngay cả khi còn nổiđình nổi đám, cũng chưa baogiờ đạt đến tầm thống trịthế giới như Facebook – mạngxã hội do sinh viên MarkZuckerberg thành lập tạiphòng ký túc xá năm 2004.

Mark Zuckerberg - "chả đẻ" của Facebook

Facebook ban đầu giới hạntrong các thành viên trườngHarvard, sau đó là cáctrường đại học, rồi trở nênhấp dẫn đối với giới trẻ. Vàtrong một lần Facebook mởđăng ký cho mọi đối tượngnăm 2006, nó như bị “ngậplụt” trong làn sóng thànhviên trong độ tuổi từ 25 đến45.

Giáo sưchuyên nghiên cứu về truyềnthông Tim Groeling cho rằng,vì có thể đăng ký dùngFacebook mà không phải từ bỏMySpace, nhiều người trẻtuổi đã duy trì tài khoản ởcả hai nơi cho đến khi dầndần bị hút về Facebook.

“MySpace đã không tập trungvào yếu tố mạng xã hội – thứkhiến mọi người muốn gianhập. Nó không phải là mộtcỗ máy gắn kết xã hội chặtchẽ, trong khi Facebook làmtốt điều này”, ông nói.

“Facebook cần một số lượngthành viên nhất định để đạtngưỡng “bất biến”, khiếnngười sử dụng khó có thể từbỏ nó”, giáo sư Groelingnói. “Điều này hoàn toàn cóthể xảy ra, nhưng Facebookphải vượt qua được giới hạnchấp nhận phiền toái củangười sử dụng. Đó là cuộcchơi được - mất của họ tạithời điểm này”.

Ravasio cho rằng, bỏ qua tácđộng của “bất biến côngnghệ”, Facebook có thể sẽmất cô nếu họ vẫn giữ nhữngphiền toái như đã từng có.Cô sinh viên này ám chỉ đếnlần Facebook đột ngột thayđổi chế độ bảo vệ mặc địnhkhiến cho ảnh của các thànhviên bị công khai.

TheoQuý Đoàn