Nước mắt rơi cùng Cánh đồng bất tận

Háo hức, tò mò và… soi mói

Trong khi đợi đến giờ chiếu phim, một nhà phêbình văn học nói vui: “Có thể chia đôi khán giả theo hai luồng cảm xúc: những aichưa đọc truyện thì háo hức, tò mò, còn những ai đọc rồi thì nô nức đi xem phimđể… so sánh và nhặt sạn”. Quả nhiên, có những cái chau mày lộ rõ khi ngay trongcảnh đầu tiên, với màn đánh ghen tàn nhẫn, nữ nhân vật chính lộ da thịt hơinhiều và quá sớm, trong khi truyện thì bắt đầu với giọng kể trầm buồn, da diếtvề cuộc sống vô định trên sông nước của cha con ông Võ.

Dẫu không cố ý, nhưng đến phân nửa phim, vẻ nhưngười xem vẫn chưa hoàn toàn thoát khỏi những trang viết của Nguyễn Ngọc Tư, mộtphần bởi đạo diễn hầu như giữ nguyên mạch truyện.

Rồi những độc giả của truyệndần dần thoát ra khỏi tác phẩm văn học, và bỏ rơi luôn ý định so sánh truyện vớiphim có lẽ bởi được xem cảnh sông nước mênh mông, lúa vàng bát ngát, cò trắngrập rờn đem đến một cảm giác choáng ngợp (khán giả miền Bắc vốn ít khi đượcchiêm ngưỡng những cảnh quay thực và đẹp như vậy trong phim Việt).

Có lẽ là bởi cái vẻ cong cớn dần mất đi trêngương mặt của Sương, kể từ lúc cô ngỡ ngàng đón nhận những cử chỉ chăm sóc vụngvề của hai đứa trẻ côi cút.

Có lẽ là bởi những tiếng cười trẻ thơ đã bắt đầubuông ra nhẹ nhõm hơn, bớt kìm nén như trước.

Có lẽ là bởi khoảnh khắc bùng nổsinh lý của cậu bé 16 tuổi quanh năm suốt tháng chỉ biết có vịt khiến người tagai người vì thương xót. Có lẽ là bởi nét bần thần trên khuôn mặt người cha khinghe cô gái điếm chỉ dạy con gái mình những điều tế nhị của phụ nữ.

Có lẽ là bởimàn ái ân dữ dội và hoang dã, được quay một cách trần trụi cố ý giữa hai kẻ cùngthiếu vắng hơi ấm quá lâu. Và có lẽ là bởi cái không khí gia đình đã bắt đầunhen nhóm trên con thuyền chỉ quen chở nỗi cô đơn, thù hận.

Nước mắt rơi…

Giữa nhịp điệu chầm chậm ấy, chất giọng Bắc ngangngang hơi khó lọt tai của Đỗ Hải Yến trong vai Sương càng khiến mạch phim thêmlê thê cũng như ảnh hưởng nhiều đến diễn xuất của cô. Cũng chẳng cần thiết phảidành cho người vợ bội bạc (Tăng Thanh Hà đóng) vài phút xuất hiện như thể minhhoạ cho lời kể của hai đứa con. Tuy nhiên, cuối cùng thì nước mắt đã rơi…

Nước mắt ngân ngấn từ lúc hai đứa trẻ vồ vập lấySương như thể kiếm tìm hình bóng người mẹ trong cô gái điếm. Rưng rưng khi Sươngbặm chặt môi mang thân xác đi cứu đàn vịt, nguồn sống duy nhất của gia đình ôngVõ, một hành động không phải để trả ơn.

Giọt buồn lặng lẽ khi cô giã từ conthuyền từng đem đến cho mình chút hơi ấm tình người và chút hy vọng mỏng manh.Nghèn nghẹn khi Điền vì trả thù cho Sương mà phải bỏ xứ ra đi. Mừng vui cũng rơilệ khi người cha lặng lẽ trao cho con gái chiếc nhẫn, kỷ vật sau cùng của mẹ.

Nước mắt xót xa khi đứa con bé bỏng bị những kẻ vô nhân hãm hiếp ngay trên cánhđồng bất tận, còn người cha thì nằm đó, thân thể bầm giập, bất lực, đau đớn đếntận cùng trước tiếng thét xé lòng: “Tía, cứu con!” Gương mặt lạnh lùng, tia nhìnkhông chút biểu cảm nhưng lại ẩn giấu biết bao cảm xúc: đớn đau, hận thù, hốitiếc… Dustin Nguyễn khiến người xem vừa giận, lại vừa thương cho ông Võ, và nhờvậy, cũng thể tất cho cái dáng dấp đậm nét lãng tử, đúng ra không mấy hợp vớidạng nhân vật có bề ngoài thô mộc, xù xì.

Trong vai cô con gái, Ninh Dương Lan Ngọc là mộtphát hiện tuyệt vời của đạo diễn. Ánh mắt mênh mang buồn, những giọt lệ chỉ chựctrào ra, nhưng rồi vẫn nén lại trên bờ mi, tiếng thở dài trước tuổi, nét hồnnhiên ngây thơ, Lan Ngọc lột tả trọn vẹn nội tâm của cô bé Nương, vốn biếnchuyển qua rất nhiều trạng thái.

Ngay từ khi phim chưa ra đời đã có những bàn ra,tán vào về cái kết: sẽ buồn hay vui? Rốt cuộc, Nguyễn Phan Quang Bình chọn mộtcái kết tươi sáng, không ám ảnh như nguyên tác văn học: ông Võ thanh thản chèothuyền đưa học sinh đến lớp. Còn Nương, bước chầm chậm trên cánh đồng bát ngát,dịu dàng vỗ về đứa con trong bụng “Trẻ con, đôi khi nên tha thứ cho lỗi lầm củangười lớn”. Người xem hẳn sẽ còn bàn tán lâu về cái kết tròn trịa như muốn nhấnmạnh ý nghĩa nhân văn này.

Theo Hương Lan
SGTT