M&A “dậy sóng”

Sau khi chứng kiến số lượng các giao dịch M&A tăng lên đáng kể trong năm2009, đặc biệt là giữa các công ty trong nước, ông Andy Ho - Giám đốc điềuhành Tập đoàn VinaCapital, rất lạc quan về triển vọng hoạt động M&A tại ViệtNam.

“Hoạtđộng M&A trong thời gian tới ở thị trường Việt Nam sẽ còn sôi động hơn nữa”- đó là nhận định của ông với tư cách là một trong những diễn giảchính tại Diễn đàn M&A Việt Nam năm 2010 do Báo Đầu tư phối hợp với Vụ Phápchế (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) và Công ty tư vấn Avale tổ chức tại vừa qua.

Đâu là lĩnh vực tiềm năng?

Tài chính - ngân hàng có khả năng sẽ là tâm điểm của hoạt động M&A ở Việt Namnăm nay do áp lực tăng vốn điều lệ của các ngân hàng theo lộ trình quy định tạiNghị định 141/2006/NĐ - CP. Các ngân hàng quy mô vốn còn nằm dưới mức 3.000 tỷđồng đang phải chạy đua với thời gian để có thể hoàn thành được kế hoạch tăngvốn. Do vậy, theo ông Andy Ho, việc tìm kiếm đối tác mua lại hoặc sáp nhập làđiều cần thiết đối với ngân hàng quy mô nhỏ.

Bất động sản cũng là đối tượng tiềmnăng để phát triển M&A, do áp lực về vốn. Các doanh nghiệp với chiến lược cụ thểsẽ tiếp tục tái cơ cấu lại hoạt động, kể cả đối với doanh nghiệp nước ngoài.Theo quan điểm của ông Andy Ho, M&A là một giải pháp khả thi trong tình hình khókhăn kinh tế tại Việt Nam. Đồng thời, việc mua - bán và kết hợp của các công tykhác nhau giúp tài trợ vốn, hoặc giúp một công ty phát triển nhanh chóng màkhông cần phải tạo một công ty kinh doanh khác.

Từ góc độ của cơ quan quản lý thị trường chứng khoán, ông Trần Đắc Sinh - Tổnggiám đốc Sở GDCK TPHCM (HOSE), cho rằng, các nhân tố chính góp phần thúc đẩy xuhướng M&A có thể kể đến gồm: khung pháp lý cho hoạt động M&A đã được hoàn thiệnvà củng cố. Luật Doanh nghiệp 2005, Luật Chứng khoán 2007, Luật Cạnh tranh vàcác văn bản hướng dẫn luật đã tạo hành lang pháp lý cho hoạt động mua bán, sápnhập doanh nghiệp.

Đặc biệt, Thông tư 194/2009/TT-BTC hướng dẫn hoạt động chàomua công khai cổ phiếu của công ty đại chúng vừa được ban hành đã tạo điều kiệnthuận lợi cho việc thực hành nghiệp vụ này trên TTCK.

Thực tế, thời gian qua đãcó hàng loạt các vụ chào mua công khai trên thị trường niêm yết như: Thủy sảnHùng Vương chào mua Agifish, PNJ chào mua SFC…Bên cạnh đó, hiện số lượng cáccông ty niêm yết trên sàn giao dịch HOSE, HNX và UPCOM là trên 600 doanh nghiệp.Con số này sẽ không ngừng tăng lên trong thời gian tới. Theo ông Trần Đắc Sinh,đây chính là điều kiện thuận lợi cho các hoạt động M&A có thể diễn ra.

Một yếu tố nữa giúp thúc đẩy các hoạt động M&A là tính chuyên nghiệp của cácthành viên tham gia thị trường ngày càng được nâng cao. Doanh nghiệp đã có kinhnghiệm với nghiệp vụ của thị trường, đặc biệt là các doanh nghiệp niêm yết đãngày một chuẩn mực hơn trong quản trị công ty, công bố thông tin, cũng như tậndụng các cơ hội của thị trường để phát triển.

Các nhà đầu tư cũng ngày một hiểubiết hơn, biết tự trang bị cho mình các kiến thức cần thiết, giúp cho họ có thểdễ dàng hiểu và tham gia vào các hoạt động của thị trường, trong đó có một phầnkhông thể thiếu là các hoạt động M&A.

Ngoài ra, theo ông Sinh, việc tăng cườngnăng lực hoạt động và trình độ chuyên môn của các tổ chức trung gian như cácCTCK, công ty tư vấn… cũng là một yếu tố quan trọng góp phần hỗ trợ hoạt độngM&A được tiến hành thuận lợi và hiệu quả hơn trên sàn chứng khoán.

Theo tiến sĩ Christopher Kummer - Chủ tịch IMAA (Cộng hòa Áo, Thụy Sỹ), làn sóngM&A ở các thị trường mới nổi đang ngày càng gia tăng. Tính từ đầu năm đến nay,tại châu Á đã có khoảng 5.000 vụ M&A diễn ra, với giá trị giao dịch 259 tỷ USD.

Ông Kummer cho rằng, xu hướng M&A đang bắt đầu nổi lên ở khu vực châu Á, trongđó Việt Nam cũng là một trong những quốc gia được dự báo là hoạt động này sẽ“dậy sóng”. Doanh nghiệp Việt Nam cũng đã bắt đầu tìm kiếm cả cơ hội M&A ở nướcngoài để tìm kiếm thêm cơ hội phát triển.

Tuy nhiên, theo ông Kummer, để thựchiện được một thương vụ M&A thành công thì các doanh nghiệp phải tìm hiểu kỹ vềcông ty sẽ được tiến hành M&A để có chiến lược phát triển tốt sau khi hoàn thànhthương vụ.

Ông cho rằng, đối với M&A, vấn đề tài chính và giá cả không phải là tất cả, màquan trọng nhất chính là việc doanh nghiệp sau khi sáp nhập và mua lại sẽ pháttriển như thế nào. Do vậy, trước khi muốn thực hiện một thương vụ M&A, phải đặtra mục tiêu cụ thể và rõ ràng.

Theo ông Kummer, thống kê trên thế giới chỉ rarằng chỉ có 25% thương vụ M&A đạt được mục đích, 60% có kết quả không rõ ràng,15% còn lại cho kết quả không tốt sau khi M&A diễn ra. Vì vậy, ông khuyến cáorằng, M&A là con đường ngắn nhất để tìm kiếm động lực tăng trưởng mới, nhưngkhông phải là cách để các doanh nghiệp thực hiện bằng mọi giá.

Thực tế sinh động

Có thể nói, thương vụ Tập đoàn HSBC Insurance (Asia Pacific) Holdings Ltd mualại 10% cổ phần của Tập đoàn Bảo Việt vào tháng 9/2007, và 2 năm sau đó nâng lênthành 18%, được xem là thương vụ M&A lớn nhất trong lĩnh vực bảo hiểm ở khu vựcchâu Á thời gian qua.

Ba năm đã trôi qua, từ kinh nghiệm thực tế của doanhnghiệp mình, ông Dương Đức Chuyền - Giám đốc Khối đầu tư của Tập đoàn Bảo Việtthừa nhận, thương vụ M&A này có tác dụng hỗ trợ doanh nghiệp ông củng cố đượcnhững yếu điểm, để phát triển mạnh mẽ hơn.

Chẳng hạn, sau khi M&A diễn ra, phíađối tác HSBC đã hỗ trợ Bảo Việt nhiều mặt. Hiện Bảo Việt cũng là một trong số ítdoanh nghiệp Việt Nam làm báo cáo tài chính theo chuẩn mực tài chính kế toánquốc tế. Về thị trường, thị phần doanh thu phí trong năm 2009 đối với bảo hiểmnhân thọ của Bảo Việt tăng 31,16%. Trong khi đó, tăng trưởng doanh thu khai thácmới là 46% (bình quân thị trường là 35%).

Cũng là một doanh nghiệp nhà nước, Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) lại có cáchđi riêng của mình.

TS Nguyễn Ngọc Sự -Phó tổng giám đốc PVN, cho biết, M&A củaPVN gắn với quá trình tái cấu trúc, sắp xếp đổi mới các đơn vị thành viên củatập đoàn theo hướng tập trung nguồn lực, tránh cạnh tranh nội bộ. Kết quả là,PVN đã hình thành được 14 tổng công ty hoạt động theo mô hình công ty mẹ - côngty con. Sau quá trình tái cấu trúc, tổ chức lại, M&A, các đơn vị thành viên củatập đoàn đều có tốc độ tăng trưởng khá. 

Với Tập đoàn Kinh Đô, Phó tổng giám đốc Lưu Quang Hiển cho rằng, việc mua lạinhà máy kem Wall’s của tập đoàn Unilever vào năm 2003 là bài học đầu tiên vềhoạt động M&A của doanh nghiệp ông. Đây cũng chính là tiền đề để Kinh Đô tiếnhành sát nhập Công ty cổ phần chế biến thực phẩm Kinh Đô Miền Bắc và Công ty cổphần Kem Kido vào Tập đoàn Kinh Đô vào hồi tháng 5 năm nay.

TIN LIÊN QUAN