Vinashin: Thời điểm nói thật

Nếu doanh nghiệp có vấn đề, nhà đầu tư bao giờ cũng là người cuối cùng chịuthiệt thòi. Và cổ đông Ngân hàng Phát triển nhà Hà Nội (Habubank - HBB) là mộttrường hợp điển hình.

Ảnh minh họa

Theo báo cáo tài chínhnăm 2011 đã được kiểm toán bởi Ernst & Young, ngân hàng có lãi, dù giảmso với các năm trước. Đùng một cái, trước đại hội đồng cổ đông, Habubankbáo lỗ hai tháng đầu năm 2012 hơn 4.000 tỉ đồng. Vậy chắc kiểm toán lạcđường?

Sự vênh quá mức của những con số do liên quan đến khoản nợ Vinashin.

Trong cuộc họp Đại hội đồng cổ đông Ngân hàng SHB, đại diện công ty kiểmtoán mới cho biết số lỗ hai tháng đầu năm của Habubank không xuất pháttừ báo cáo tài chính đã kiểm toán, mà từ kết quả đánh giá đặc biệt. Ngânhàng Nhà nước đã yêu cầu tiến hành kiểm toán đặc biệt ba tổ chức tíndụng, trong đó có Habubank. Trước đây, theo kiểm toán bình thường,Habubank không cần trích dự phòng rủi ro cho khoản nợ Vinashin, nhưngkiểm toán đặc biệt đòi hỏi phải trích lập 100%. Việc trích lập đã đưa ramột bảng cân đối tài chính thật, một bức tranh thật về Habubank.

Nếu những chủ nợ khác của Vinashin cũng phải trích lập 100% dự phòng,thì sẽ có bao nhiêu ngân hàng nữa từ lãi thành lỗ như Habubank? Cho đếnnay ngoài Habubank bắt buộc phải kiểm toán đặc biệt, không một tổ chứctín dụng nào phải trích lập dự phòng cho khoản nợ Vinashin hết. Một sốchủ nợ biết khả năng trả nợ của Vinashin mong manh, nên đã trích dựphòng dần dần mỗi năm một ít từ những năm qua, nhưng hẳn chưa thể nàotrích đủ.

Ảnh hưởng nợ của Vinashin tới các ngân hàng, do đó, vẫn đang bao trùm mờảo. Liệu có chủ nợ nào đến giờ phút cùng cực, phải sáp nhập vào ngânhàng khác như Habubank, mới vén bức màn về tác động thật của tập đoànCông nghiệp Tàu thủy tới sự sống còn của bản thân mình?

Một số chủ nợ biết khả năng trả nợ của Vinashin mong manh, nên đã tríchdự phòng dần dần mỗi năm một ít

Sự biến mất của cái tên Habubank, cho đến giờ, còn liên quan đến một đốitác nước ngoài: Deutsche Bank, tổ chức sở hữu 10% vốn điều lệ của ngânhàng này. Sau khi sáp nhập với SHB, tỷ lệ sở hữu của Deutsche Bank giảmxuống. SHB cho biết họ chào đón Deutsche Bank như một cổ đông, họ cầnmột tổ chức giúp đỡ về quản trị và chiến lược.

Deutsche Bank đã không lên tiếng về Habubank. Đại diện của tập đoàn tàichính Đức này tại cuộc họp đại hội đồng cổ đông SHB chỉ nói sẽ báo cáodiễn biến và xin chỉ đạo từ ngân hàng mẹ.

Deutsche Bank cũng đã từ lâu không còn phát biểu về Vinashin, khác hẳncái thời năm 2006-2008. Người ta tự hỏi Deutsche Bank có đóng vai trònào trong quyết định của Habubank cho Vinashin vay không? Còn nhớ trướckhi hoàn tất việc mua cổ phần Habubank vào tháng 10-2007, Deutsche Bankđã từng tư vấn cho Vinashin phát hành 3.000 tỉ đồng (tương đương 187triệu đô la Mỹ lúc bấy giờ) trái phiếu quốc tế và trong nước. Báo NhânDân ngày 8-5-2007 đưa tin 3.000 tỉ đồng trái phiếu này có kỳ hạn 10 năm,lãi suất 9%/năm và không được Chính phủ bảo lãnh. Tiền thu về, Vinashinđầu tư xây dựng Nhà máy Đóng tàu Cam Ranh, Nhà máy Đóng tàu Dung Quất,mở rộng Nhà máy Đóng tàu 76 và cụm dự án ngành công nghiệp phụ trợ.

Tạp chí Marine Money (Asia Edition) số 6, ngày 10-5-2007 cho biết cụ thể95% người mua trái phiếu Vinashin do Deutsche Bank tư vấn là các ngânhàng nước ngoài, công ty bảo hiểm và nhà buôn trái phiếu quốc tế. Hiệntại vì chưa đến ngày đáo hạn, nên khoản trái phiếu này tương đối yêntĩnh. Chỉ không biết Vinashin có trả lãi hàng năm cho người mua không?Và nếu Vinashin không trả lãi, có ai trả thay không?

Quan hệ Deutsche Bank - Vinashin không chỉ dừng lại ở đấy. Tháng 3-2008tại Frankfurt (Đức), Deutsche Bank ký biên bản ghi nhớ hợp tác vớiVinashin về tài trợ thương mại, dịch vụ ngân hàng. Kế đó cũng trong nămấy, Deutsche Bank AG chỉ định nguyên Chủ tịch Vinashin Phạm Thanh Bìnhlàm thành viên Ban cố vấn cấp cao khu vực châu Á - Thái Bình Dương củamình (Advisory Board). Cho đến trước khi bị bắt, ông Bình vẫn đảm đươngtrọng trách đó. Chi tiết này được tờ Wall Street Journal công khai trongmột bài viết đăng ngày 22-9-2010.

Có lẽ chỉ Habubank mới đánh giá chính xác vai trò của đối tác chiến lượcnước ngoài trong việc hỗ trợ thẩm định khách hàng, quản trị rủi ro. MàHabubank thì nay không tồn tại nữa. Lại thêm một câu hỏi lơ lửng, thiếuphần trả lời!

Vinashin hiện tại khó khăn nối tiếp trở ngại. Tháng trước tập đoàn cócông văn gửi Bộ Tài chính xin miễn khoản phạt chậm nộp thuế sau nhiềulần xin gia hạn thời gian nộp thuế. Lý do của Vinashin là chưa đủ khảnăng tài chính để nộp thuế. Bộ Tài chính từ chối. Vinashin chỉ được giahạn nộp thuế năm nay nếu nộp đủ thuế gia hạn năm ngoái. Còn nếu khôngtập đoàn vẫn phải chịu phạt chậm nộp thuế với mức 0,05%/ngày.

Vinashin không nộp đủ thuế dù đã được ưu đãi hơn doanh nghiệp khác.Vinashin không có đủ tiền trả lương công nhân. Một phần nguồn tiền trảlương công nhân phải vay ngân hàng. Có nghĩa Vinashin vẫn chưa có lợinhuận trong hoạt động sản xuất, kinh doanh chính. Trong khi đó ngànhđóng tàu, vận tải biển tiếp tục khủng hoảng. Cơ may trả nợ của Vinashinxem ra ngày càng mịt mờ.

Theo Vietstock