“Lật ngửa” ván bài cuộc đời Nguyễn Chánh Tín

Cuộc sống những năm 80 khó khăn. Nguyễn Chánh Tínkhi đó gầy. Cái vẻ gầy ấy tôn chiếc mũi thẳng tự nhiên, vầng trán vuông thôngminh và đôi mắt với ánh nhìn sâu, từng trải. Tất cả làm nên một Nguyễn ThànhLuân tuyệt vời trong bộ phim nổi tiếng Ván bài lật ngửa.

Nguyễn Chánh Tín của hôm naykhông còn hào hoa và ở tuổi này vẫn còn cực nhọc, vẫn phải lao ra đường kiếmtiền, đối diện với biết bao lo toan thường ngày. Và theo anh, một Nguyễn ChánhTín từng chinh phục đỉnh cao từ âm nhạc đến điện ảnh mấy chục năm nay hóa ra chỉlà “hữu danh vô thực”. Cuộc đời anh như những lá bài, khi úp xuống người tathường nghĩ đến con số cao và may mắn, nhưng khi lật ngửa lên lại… chẳng có gìnhiều, ngoài một hạnh phúc đẹp đã được thử thách trong những tháng năm gian khó.

Và trong bài viết này, xin đượclật tiếp những lá bài khác, trong cuộc đời và trong tình trường của anh.

Cậu học sinh sau một đêm vụtsáng thành sao

Được biết trước khi gây tiếngvang với Nguyễn Thành Luân trong phim Ván bài lật ngửa, anh từng làm chao đảobáo giới Sài Gòn về một hiện tượng âm nhạc có một không hai?

Năm đó tôi 18 tuổi, đang học ởTrường Trung học Mạc Đĩnh Chi, một trường ở ngoại ô Sài Gòn. Trong một hội thivăn nghệ liên trường, tôi lãnh xướng giọng nam trường ca Hòn vọng phu, đằng saulà 40 bạn với 4 bè khác nhau và 2 bài đơn ca là Tìm nhau, Nghìn trùng xa cáchcủa nhạc sĩ Phạm Duy.

Thật ra, bài Nghìn trùng xa cáchlúc đó nằm ngoài kế hoạch vì chương trình thừa 5 phút. Đạo diễn bảo: “Cậu lãnhxướng hồi nãy… nhào ra hát bài nào đó cho đủ giờ đi”. Cuối cùng tôi phải ra sânkhấu hát. Toàn bộ chương trình, bài nào cũng được dàn dựng cảnh hoành tráng.Trong khi đó, bài này nằm ngoài dự kiến, không được chuẩn bị trước nên sân khấurất trống. Cuối cùng phải chọn cách tắt hết đèn, chỉ để một vệt sáng rọi xuốnggốc cây và tôi ngồi hát như độc thoại.

Nhưng tôi bị hẫng, thấy mìnhkhông bình tĩnh nên xin một điếu thuốc lá. Tôi vừa hút thuốc, vừa hát, như mộtngười đàn ông từng trải đối diện với mất mát. Anh thư sinh áo trắng ngồi bên gốccây, dưới vệt sáng ánh đèn, tạo hình như người thất tình. Trong một khoảnh khắctâm trạng, tay chống cằm, hát xong còn dụi dụi điếu thuốc dưới giày, trầm tư mộtlúc rồi sân khấu chìm vào bóng tối. Và sau một đêm, khoảng 40 tờ báo của Sài Gònđồng loạt đăng tin về “hiện tượng” người thể hiện bài hát Nghìn trùng xa cáchcủa đêm hôm đó.

Ánh hào quang đến sớm và bấtngờ, cảm giác của cậu học trò 18 tuổi hôm ấy thế nào? Cuộc sống sau đó có cònbình thường như trước không?

Dù hàng loạt báo đưa tin nhưnglúc đó chẳng ai biết tôi. Người ta cứ tưởng người hát hôm đó là thầy giáo củatrường chứ không nghĩ là một cậu học trò. Sau đó, nhạc sĩ Phạm Duy, Dương ThiệuTước vào tận trường của tôi để tìm “ông thầy” hát hôm trước và tôi được mời rađể tiếp xúc với hai nhạc sĩ. Từ đó, nhạc sĩ Phạm Duy mời tôi tham gia chươngtrình nhạc chủ đề trên radio và tôi mới hát lại Nghìn trùng xa cách, Tìm nhau…

Từ cách diễn xuất lạ của cậu họctrò trên sân khấu, các nhà làm phim đã săn lùng tôi và hình ảnh Nguyễn Chánh Tínkhông rời điếu thuốc mặc nhiên đi vào điện ảnh. Trong năm đó, tôi được mời đóngnhiều phim, đi hát ở các nhà hàng, phòng trà lớn. Nhưng ngay sau ánh hào quang,ca hát, phim ảnh cuốn tôi đi nên chuyện học cũng bị ảnh hưởng.

Từng ra chợ bán rau muống

Trở thành một người nổi tiếng,lại đẹp trai, hào hoa, hẳn anh được nhiều fan nữ hâm mộ, theo đuổi?

Chuyện đó dĩ nhiên và cũng nằmngoài ý muốn của mình. Khán giả nữ rất yêu thích tôi. Thấy tình hình đó, mẹ đốcthúc tôi lấy vợ. Bà sợ con trai sa đà vào những cuộc chơi không điểm dừng. Hơnnữa, lúc đó mẹ lớn tuổi rồi, muốn thấy con dâu út. Còn ba tôi đã mất được 5 năm.

May mắn là khi đó tôi đã “có sẵn”tình yêu từ thuở mười tám đôi mươi với Bích Trâm. Cô ấy rất giỏi, là con gái củamột gia đình giàu có, đi đâu cũng được xe hơi đưa rước. Còn tôi dù đã có chúttiếng tăm nhưng vẫn ở thế không môn đăng hộ đối. Tôi và Trâm quen nhau trongTrường Luật khi cùng tham gia ban văn nghệ.

Tại sao hai người lại chọn trường Luật?

Về phần tôi, vì đóng phim, đi hátnhiều nên không có trường nào phù hợp với tôi bằng Trường Luật. Trường này chỉcần ghi danh và học thôi, rồi cuối năm ai giỏi thì tốt nghiệp. Còn các trườngkhác đều phải thi đầu vào. Trường Luật ban đầu đăng ký đến cả chục ngàn người,nhưng cuối năm sinh viên thi đỗ chỉ đếm trên đầu ngón tay. Và tôi cũng phải thiđến 3-4 năm mới được (cười).

Bích Trâm trước đây học trườngcủa Pháp, đã tốt nghiệp trung học nhưng lại chọn Luật, bởi một lẽ đơn giản là côấy không giỏi tiếng Việt và cũng thi rướt suốt mấy năm trời như tôi. Nhiều lúcthầy giảng bài, có những từ không hiểu, cô ấy thường xuyên phải tra từ điểnTiếng Việt.

Bích Trâm cũng hát hay và chúngtôi cùng trong ban văn nghệ của trường. Vì vậy, hai đứa thường hát chung, nam làtôi, nữ là Bích Trâm, như hai hạt nhân chính của các phong trào văn nghệ. Lâungày, chúng tôi nảy sinh tình cảm. Năm 1973, hai đứa tổ chức đám hỏi rồi năm saucưới.

Chị Bích Trâm từng có cơ hộiđịnh cư ở Mỹ cùng gia đình. Nhưng vì sao vợ anh chọn ở lại?

Do tình yêu với tôi quá lớn nêncô ấy không đi. Bích Trâm từng được đi nước ngoài học nhưng cô ấy từ chối vìtình cảm dành cho tôi. Và cả hai xác định với nhau, đã đi thì hai đứa cùng đi,đã ở thì cùng ở.

Ở lại là một hành trình đầy khókhăn, cơ cực. Lúc ấy chỉ có hai đoàn kịch được thành lập là Kim Cương (của nghệsĩ Kim Cương) và Bông Hồng (của nghệ sĩ Thẩm Thúy Hằng). Vợ chồng tôi rất mừngkhi được vào làm ở Đoàn kịch bông Hồng. Nhưng hai đoàn mà có đến mấy trăm nghệsĩ, lương lại quá thấp, chỉ 3 đồng một tháng (lúc ấy bát phở giá 2 đồng).

Quen sống trong nhung lụa, anhchị đã chịu đựng và vượt qua những cực khổ ngày đó thế nào?

Được cái là cả hai chúng tôi,tình yêu mới toanh, mới cưới chưa được bao lâu nên cực khổ thì cùng nhau“hưởng”, vui sướng thì cùng nhau “chia”. Chúng tôi lúc đó có tài, lại có sứctrẻ, nhưng bị lãng phí những điều đó. Ở đâu, làm gì cũng không được. Nhất là vợtôi, học như thế, nhưng đem bằng cấp ra lại không được sử dụng, lần nào đi xinviệc cũng xôi hỏng bỏng không.

Chúng tôi rất khủng hoảng tinhthần. Khổ về vật chất là một chuyện, nhưng khổ nhất không biết ngày mai của mìnhnhư thế nào. Từ năm 1975 – 1976 coi như ăn ở không, chẳng thể kiếm ra tiền. Năm1977, không còn tiền để dành nữa, chúng tôi phải đi bán thơm, bán rau muống, cảhai vợ chồng cùng làm. Nhìn vợ mang bụng bầu ngồi ngoài chợ suốt, tôi đứng chàohàng mà không khỏi thương cô ấy.

Anh ra chợ đứng bán rau muống?

Đâu có sao. Tôi hùn hạp với mấyngười bạn ở Phú Lâm mua thơm và rau muống về bán. Nhưng bán gì lỗ đó, lỗ… chỏnggọng vì tôi đâu biết gì về kinh doanh. Đổ vốn ra bao nhiêu cũng mất hết, giờnghĩ lại nếu không làm, có khi chúng tôi còn tiền chi dùng lâu hơn là đi buônbán.

Tuy nhiên, vất vả ngoài chợ cũngcó cái may, khi buôn bán rau muống lỗ trắng tay, một người chị của bạn tôi bán ởChợ Lớn có sạp kim chỉ, lưỡi lam. Những mặt hàng này vô cùng hiếm, thế là chịbảo chúng tôi đi lùng mua.

Lúc đó, người bạn có chiếc xemáy, còn tôi, xe cộ bán sạch rồi, chỉ còn cọc cạch chiếc xe đạp. Hai anh em chởnhau đi quần quật khắp các tỉnh mua kim chỉ, lưỡi lam về bỏ mối cho chị ấy.Chúng tôi chạy lên tận Đà Lạt, ra Nha Trang, ở đâu có hàng là gom mua hết vềchất đống trong nhà. Sau 2 tháng ngược xuôi, chúng tôi lấy lại được phần nào sốtiền lỗ vì buôn bán ngày trước.

Được mấy đồng tiền lời, khổ quá,hai đứa kéo nhau ra một nhà hàng Hoa ăn cho bõ những ngày đói kém. Gọi nồi lẩu,kêu chai rượu Tây, coi như 2 tháng vất vả đi lùng sục bay vèo. Bữa ăn lúc đó hếtgần 50 đồng, trong khi lúc làm ở Đoàn kịch Bông Hồng, lương chỉ có 3 đồng mộttháng. Về nhà, vợ cũng cằn nhằn nhưng cô ấy hiểu chồng cực quá nên thông cảm.

Và những phút giây ngoàichồng, ngoài vợ

Nhưng từ ngày khốn khó, anh đã“gặp” Nguyễn Thành Luân trong Ván bài lật ngửa?

Nguyễn Thành Luân đem lại cho tôinhững gì? Đó là vinh dự lớn cho một đời nghệ sĩ. Vinh dự đó một khoảng thời gianđi kèm với kinh tế. Cũng chính nhờ bộ phim đó, từ năm 1982 – 1988, cuộc sống củavợ chồng tôi đỡ cực hơn. Đỡ cực hơn ở đây là tuy được biết đến nhiều hơn, nhưngtôi vẫn phải “tự bơi” chứ chẳng ai cho tiền bạc gì.

Một điều tôi có được là sau khiđóng xong bộ phim đó, tôi được phép xây nhà trước rồi hợp thức hóa giấy tờ sau.Chứ đúng ra khu tôi ở, không ai được phép xây nhà cả. Để có nhà cũng là mộtchuyện đáng nhớ. Lúc đó, anh em, bạn bè thấy có miếng đất nào rẻ thường giớithiệu cho tôi. Mua đi bán lại, có chút tiền lời, tôi mới xây được nhà chứ thựcsự nếu nói bằng tiền “lao động chính thức” của nghệ sĩ, chẳng biết đến bao giờmới có nhà.

Có phải cũng sau thành côngcủa Nguyễn Thành Luân, tính hòa hoa phong nhã trong anh lại có dịp trỗi dậy khibao nhiêu trái tim phụ nữ hâm mộ anh cuồng nhiệt?

Không có nghệ sĩ nào không cótình cảm bên ngoài, vấn đề là làm thế nào để giữ cho nhau thôi. Hơn nữa, mọingười đến với tôi cũng đều biết tôi có gia đình, vì đi đâu tôi cũng có vợ đicùng, cho nên chuyện đó cũng không rắc rối lắm. Ai quen tôi lúc đó đều chấp nhậnmột điều, họ chỉ là những tình cảm “lề trái”. Bích Trâm cũng không thể nói tôiđược vì tôi không phải thầy tu, nhiều khi cũng có vui chơi bên ngoài, nhưng quantrọng là tôi luôn trân trọng gia đình. Thêm vào đó, con gái lúc này cũng lớn rồinên tôi phải giữ gìn.

Nghe nói thời điểm đó, anh cótình cảm đặc biệt với ca sĩ Thanh Lan, bạn diễn trong Ván bài lật ngửa?

Đối với Thanh Lan thì không, vìngày xưa đáng lý ra cô ấy lấy anh trai của Bích Trâm. Chúng tôi quen biết nhau,Thanh Lan hay đến nhà tôi chơi với Bích Trâm và hai người coi nhau như chị em.Cô ấy có nhiều người theo đuổi nhưng trong đó không có tôi và về phía tôi cũngvậy. Dứt khoát không. Đã là chị em với nhau, chuyện phim giả tình thật rất khó.Cũng có thể Thanh Lan có nhiều đối tượng rồi, cần gì tôi nữa và cũng có thể toiđâu thua gì cô ấy.

Chuyện “đâu thua Thanh Lan”,vợ anh biết chứ? Và anh có đặt mình vào cảm giác của vợ để hiểu chị ấy phải chịuđựng như thế nào không?

Chịu đựng sự hào hoa của chồng,tôi có cảm giác đôi lúc vợ tôi thấy đó là chuyện bình thường. Cô ấy hiểu, có mộtngười chồng nổi tiếng sẽ có biết bao người phụ nữ hâm mộ, phụ nữ thì yêu mến,đàn ông thì thích nhậu cùng. Nếu cô ấy suốt ngày khổ sở vì ghen, làm sao sốngcùng tôi cho đến bây giờ được. Tôi luôn đối xử tốt với vợ, sáng đi chiều về,chẳng bao giờ vắng nhà quá lâu cả.

Cũng có những cuộc tình làm tôiđau và hiện giờ vẫn còn đâu đó những điều để tôi nhớ, nhưng đây là vấn đề tếnhị. Vợ tôi hi sinh cho chồng rất nhiều. Có những điều trong tận đáy lòng, nếugiữ mãi cho riêng mình có lẽ đẹp hơn và nó sẽ càng đẹp hơn khi không làm đaungười khác. Giờ đây, mọi chuyện đã thành quá khứ, nhưng không có nghĩa khôngnhói lên mỗi lần nhắc lại, vì suy cho cùng, quá khứ đó cũng là một phần cuộcsống của mình.

Vậy những phút giây ngoàichồng ngoài vợ, anh nghĩ về chị hay người tình nhiều hơn?

Điều đó cũng khó nói lắm, vì tìnhcảm mà, có những chuyện vợ tôi không biết. Tình cảm gia đình có những điềuthiêng liêng, nhưng ngược lại, tình yêu cũng có lý lẽ riêng của nó.

Dù là tình cảm bên ngoài nhưngtôi không phủ nhận những mối quan hệ đó. Tuy là một phần rất nhỏ, nhưng tôi vẫndành cho mình những rung động của trái tim mình. Tôi yêu chớp nhoáng cũng có,những mối tình để đời cũng có. Bây giờ, nếu nói ra đây sẽ mất cái đẹp của nhữngtình cảm đó.

Những lần “gây án” như thế cóđể lại điều gì không?

Tôi không hề có con bên ngoài.

Không, ý tôi là anh không đemđến hạnh phúc mà lại làm đau người khác, những người đã yêu anh thật lòng đó!

Nói công bằng nhé, tôi cũngthương nhớ người ta đến chết đi được. Tôi không phải gỗ đá. Vấn đề chính là mìnhđặt hạnh phúc ở chỗ nào. Tôi đã có gia đình và hạnh phúc của tôi là ở đó. Cònnhững mối tình, những người tình nằm sâu trong một góc nào đó của tâm hồn mìnhthôi.

Tôi luôn tỉnh táo trong nhữngviệc đó, bởi khi con tim của mình đi quá giới hạn, lý trí buộc phải lên tiếng.Và lúc đó, con tim và lý trí phải thỏa thuận một “bản hợp đồng”. Dĩ nhiên, nóilà nói vậy thôi chứ có những bản hợp đồng cũng đi quá lố đấy.

Anh vẫn còn say mê điện ảnh vàthẳng thắn thừa nhận những cuộc tình bên ngoài. Vợ anh lại quá bao dung, thấuhiểu chồng, bấy lâu nay thầm lặng làm người phụ nữ của gia đình. Anh có nghĩ anhnên dừng lại để bù đắp cho vợ?

Nguyễn Chánh Tín cùng vợ và hai con. Ảnh: Phạm Hoàng Nam

Cuộc sống của chúng tôi là nhữngbù đắp lặng lẽ. Sự hi sinh của vợ tôi, chính là cách níu kéo hạnh phúc bình yênđến tận bây giờ. Chúng tôi đã có tuổi và trải qua nhiều thăng trầm của cuộcsống, điều cuối cùng cũng là sự bình yên mà thôi. Ngày qua ngày, nhìn thấy nhữnggì của mình vẫn còn ở đó, nguyên vẹn như vậy, lòng cũng thấy nhẹ nhàng lắm rồi.Tôi đã tự hài lòng như vậy và ví cuộc đời mình như một cuốn lịch, mỗi ngày lậtmột trang và sống với những điều mới mẻ trong cuộc sống vợ chồng.

Từ năm 1996, tôi mở quán hát chonhau nghe tại nhà. Vợ tôi nấu ăn rất ngon, nên mở quán ra để nghe ra để bán thứcăn là chính. Một phần vì lúc đó phim ảnh “đóng băng”, tôi cũng có chút tiếng tămnên kinh doanh để lo cho gia đình. Mở hàng kinh doanh để lo cho gia đình. Mở nhàhàng có lời chút đỉnh, đến năm 2000 thì đóng cửa. Khi tôi xông xáo ở hãng phim,vợ tôi lui về làm một người nội trợ, cùng chồng nuôi dạy con cái.

Là một nghệ sĩ, cuộc đời lăn lócquá nhiều, các con thấy đều hiểu nên lớn lên chúng không muốn làm nghệ sĩ. Contôi đứa nào hát cũng hay nhưng không thích đi hát, có lẽ vì hai đứa thấm được sựhữu danh vô thực của cha mình. Nhưng với điện ảnh, hiện tại tôi chưa muốn dừnglại.

Cảm ơn anh đã chia sẻ.

Theo Mốt vàCuộc Sống

TIN LIÊN QUAN