Thế nào là “bí mật đời tư”?

ca sĩ Hồ Ngọc Hà cùng gia đình sau một thờigian nín nhịn trước những vấn đề liên quan đến đời tư của mình đãquyết định phát đơn kiện một tờ báo. Và ngay lập tức, sự kiện này đãthu hút sự quan tâm của dư luận, đặc biệt là các chuyên gia pháp lý.

>>

Trên thực tế, quyềnbí mật đời tư của cá nhân được luật pháp bảo vệ theo quy định tạiđiều 38, Bộ luật Dân sự. Theo đó, “việc thu thập, công bố thôngtin, tư liệu về đời tư của cá nhân phải được người đó đồng ý; trongtrường hợp người đó đã chết, mất năng lực hành vi dân sự, chưa đủmười lăm tuổi thì phải được cha, mẹ, vợ, chồng, con đã thành niênhoặc người đại diện của người đó đồng ý, trừ trường hợp thu thập,công bố thông tin, tư liệu theo quyết định của cơ quan, tổ chức cóthẩm quyền”.

Thế nào là “bí mậtđời tư”?

Vậy như thế nào làxâm phạm bí mật đời tư? Luật không quy định chi tiết thế nào là “bímật đời tư”, và đây cũng là vấn đề pháp lý gây tranh cãi nhiều nhất.Ý kiến chung nhất của các chuyên gia thì cho rằng “bí mật” là thôngtin cần được che giấu, không công khai, chỉ một số ít người liênquan được biết.

Theo Hồ Ngọc Hà và bà Nguyễn Thị Hương (mẹ của cô), bài báo về đám cưới năm 16 tuổi của cô có nhiều điểm sai sự thật. Ví dụ, năm đó Hà 17 tuổi chứ không phải 16 (Hồ Ngọc Hà sinh năm 1984 và sự kiện đó xảy ra năm 2001).

Lấy ví dụ chuyện kiện một tờ báo mà cô cho rằng đã xâm phạm nghiêmtrọng đến đời tư của cô liên quan đến bài viết về đám cưới, luật sư(LS) Phan Ngọc Băng (Đoàn LS TP.HCM) cho rằng, kiện xâm phạm bí mậtđời tư trong trường hợp này là cần phải xem xét lại xem có hành vixâm phạm bí mật đời tư hay chưa.

 Vì đám cưới đódiễn ra công khai, nhiều người biết đến nên không còn là chuyện “bímật”. “Nếu bài viết đó có những thông tin không đúng sự thật thìcô ca sĩ có quyền khiếu nại với tòa soạn, yêu cầu cải chính, xinlỗi. Nếu những thông tin sai đó gây thiệt hại thì có quyền yêu cầuđòi bồi thường theo quy định của pháp luật (về vật chất và tinhthần)”, LS Băng nói.

Tuy nhiên, một thẩmphán ở Tòa Dân sự - TAND TP.HCM phân tích: bí mật đời tư là những gìgắn với quyền nhân thân con người, bao hàm hai ý “bí mật” và “đờitư”. Cụ thể, đó có thể là những thông tin về cuộc sống gia đình, cácmối quan hệ, “chuyện trong nhà”… gắn liền với mình mà người nàykhông muốn cho người khác biết.

Những chuyện này chỉcó bản thân người đó biết hoặc những người thân thích, người có mốiliên hệ với người đó biết, họ chưa từng công bố ra ngoài cho bất kỳai và những người biết thông tin này cũng không được công bố vì côngbố sẽ gây ảnh hưởng, gây tổn hại đến cuộc sống của người đó.

Cũng theo vị thẩmphán này, “bí mật đời tư” là một phạm trù tương đối, có thể làchuyện đời tư đó là bí mật với người này nhưng lại là chuyện bìnhthường đối với người khác và việc công bố điều đó không có gì là“xâm phạm bí mật đời tư”.

“Vì vậy, nếu khởikiện một bài báo đã xâm phạm bí mật đời tư thì người đi kiện phảichứng minh hành vi của người công bố thông tin đã xâm phạm vàochuyện bí mật và đời tư không muốn công khai và việc công khai thôngtin đó không đem lại một chút lợi ích nào cho cộng đồng mà còn ảnhhưởng đến danh dự, hình tượng, cuộc sống của người đó”, vị thẩmphán này nói.

Bà nội của Hồ Ngọc Hà mất trước đó 5 năm (năm 1996) nhưng bài báo viết "...có điều gì đó như mang nặng trong lòng một nỗi mặc cảm không dễ san sẻ. Bà được ngồi vào bàn giữa nhưng được một lúc lại bỏ vào trong...”

Ông cũng nhấn mạnhthêm: “Tất nhiên thông tin “bí mật” đó không xâm phạm đến lợi íchNhà nước, lợi ích công cộng, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp củangười khác”.

“Có thể chia rathành hai cấp độ”

Đồng quan điểm trên,LS Nguyễn Ngọc Hùng (Đoàn LS TP.HCM) có ý kiến rằng thông tin về đámcưới của Hồ Ngọc Hà được đăng tải thời gian gần đây không mang lạimặt gì tích cực cho xã hội cả. Về mặt pháp luật tác giả đã có dấuhiệu của hành vi xâm phạm quyền bí mật đời tư khi lấn quá sâu vấn đềnhạy cảm riêng tư của cá nhân, cho dù cá nhân đó có là người củacông chúng.

Việc xâm phạm này gâyra thiệt hại về tinh thần do đã xâm phạm đến danh dự, nhân phẩm, uytín của cá nhân. Khi bị xâm phạm về đời tư thì đương sự có quyền yêucầu người vi phạm hoặc yêu cầu cơ quan, tổ chức có thẩm quyền buộcngười vi phạm chấm dứt hành vi vi phạm, xin lỗi, cải chính côngkhai;  yêu cầu bồi thường thiệt hại.

“Trường hợp haibên không thể thỏa thuận được việc đăng cải chính, xin lỗi công khaivà bồi thường thiệt hại thì người bị xâm phạm có thể khởi kiện ratòa án. Thời hiệu khởi kiện yêu cầu bồi thường thiệt hại là 2 năm,kể từ ngày quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm”, LS Hùng nóithêm.

Hồ Ngọc Hà :"Tôi có thể im lặng khi đời tư bị xâm phạm nghiêm trọng nếu với tư cách cá nhân. Còn những thông tin đó có ý bôi nhọ danh dự gia đình tôi thì tôi không thể không lên tiếng"

Kiểm sát viên cao cấpVõ Văn Thêm (Viện KSND tối cao) cũng phân tích, xâm phạm đến bí mậtđời tư thì có thể chia ra thành hai cấp độ.

 “Nếu việcxâm phạm bí mật đời tư gây thiệt hại về vật chất và tinh thần chongười đó thì có quyền khởi kiện yêu cầu bồi thường, bị đơn sẽ là tòasoạn và phóng viên sẽ là người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan.

Cụ thể, một ngườilàm kinh doanh bị công bố bí mật đời tư bị phá sản hay một ngườimẫu, ca sĩ bị bêu riếu chuyện bí mật đời tư đến nỗi bị cắt hợp đồngquảng cáo chẳng hạn… là những thiệt hại vật chất; còn ảnh hưởng vềtinh thần khi bí mật đời tư bị công bố có thể là gia đình rạn nứt,suy sụp tinh thần, ảnh hưởng danh dự. Mặt khác, ngoài những thôngtin xâm phạm bí mật đời tư còn có những thông tin bịa đặt nhằm xúcphạm, làm ảnh hưởng đến uy tín, nhân phẩm, danh dự có thể gửi đơn đềnghị truy tố người đó về hành vi vu khống hoặc làm nhục người khác.Tùy vào hành vi cụ thể, cơ quan chức năng sẽ điều tra, xem xét códấu hiệu của tội danh nào”, ông Thêm chia sẻ. 

Theo ThanhNiên

TIN LIÊN QUAN