Tiền thân của Đại bàng Kim Sí Điểu

Trước khi hóa thành Đại bàng KimSí Điểu, loài chim hộ pháp này đã là thần điểu Garuda trong một tiền kiếp ở sôngHằng và có mặt trên các đền đài, phù điêu bằng đá của người Chăm...

>>
>>
>>
>>
>>
>>
>>

Chuyện nổi tiếng nhất về Garudalà đã vô hiệu hóa sức mạnh bạt ngàn của thần gió Vayu. Lúc Vayu dồn hết sức mạnhcủa mình để nổi trận cuồng phong dữ dội suốt một năm nhằm thổi bay đỉnh núiMeru, nhưng thần điểu Garuda luôn dùng đôi cánh khổng lồ che cho ngọn núi vô tộiấy, khiến Vayu không làm gì được. Một hôm thừa lúc Garuda bay đi để uống ánhsáng từ thần mặt trời rót xuống, thần gió dồn hết sức thổi bay ngọn Meru từ đấtliền ra biển, tạo thành đảo Lanka (Sri Lanka ngày nay).

Garuda là thần điểu thường đượcVishnu cưỡi trong phù điêu tạc ở nhiều nơi trên vương quốc Chămpa (như trên phùđiêu ở làng Ưu Điềm nói ở các bài trước). Sau này, Garuda hóa thân thành Đạibàng Kim Sí Điểu là một trong Thiên long bát bộ của nhà Phật. Kim Sí Điểu mỗingày ăn 500 con rồng nhỏ và 1 con rồng chúa, ăn mãi đến nỗi loài rồng sắp tuyệtchủng vội kéo đến cầu cứu với Phật.

Đức Phật gọi Kim Sí Điểu tớikhuyên nhủ nên chấm dứt cuộc đại sát sinh ấy, Kim Sí Điểu thưa nếu không ăn rồngthì lấy gì mà sống. Phật bảo từ đây hãy ngưng sát hại, thay vì ăn thịt rồng "mỗingày đúng ngọ ta sẽ bảo các đệ tử của ta trước khi ăn cơm sẽ cúng dường chongươi". Kim Sí Điểu đồng ý, đến nay ở các chùa tại Việt Nam, Trung Quốc theotruyền thống Đại thừa và một số nước khác trên thế giới hằng ngày trước khi thọtrai đều lấy vài hạt cơm, hoặc đôi ba sợi mì, bỏ vào chén nước nhỏ, đem ra giữatrời khấn rằng: Đại bàng Kim Sí Điểu - Khoáng dã quỷ thần chúng - La Sát quỷ tửmẫu - Cam lồ tất sung mãn.

Thần cứu nhân độ thế Vishnu đang ngồi trên vai thần điểu Garuda - Ảnh : Võ Quang Yến

Nghĩa là, trước nay xin cúngdường lên Đại bàng Kim Sí Điểu, đồng thời cấp cơm nước cho quỷ thần ở nơi rừngnúi vắng vẻ, hoang dã và cho mẹ con của bà quỷ La Sát, để tất thảy đều đượchưởng vị cam lồ đầy đủ không thiếu đói. Khấn rồi vái ba vái, xong mới vào nhà ăntrưa. Hình ảnh Kim Sí Điểu sau này chính là Garuda trong thần thoại Ấn Độ cổ đạimà người Chăm ở Việt Nam đã tiếp nhận và điêu khắc. Để biết rõ thêm về Đại bàngKim Sí Điểu, thiết tưởng cần tham khảo nội dung mà hòa thượng Kim Cang Tử và cáchọc giả khác ở Việt Nam đã đưa vào cuốn Từ điển Phật học Hán-Việt, rằng: Kim SíĐiểu hai cánh rộng đến 306 vạn dặm, khi ăn các vật như rồng, cá, vàng, bạc, châubáu đều tiêu hóa được hết, chỉ trừ có kim cương.

Kinh Cựu Hoa Nghiêm chép: Ví nhưKim Sí Điểu bay liệng trên hư không, dùng con mắt thanh tịnh quan sát cung điệncủa Đại hải long vương, lấy hết sức mạnh của hai cánh rẽ nước biển khiến chonước tách đôi ra (để đi lại tự do trong bất cứ đại dương nào). Nếu biết được cócon trai con gái nào của Long vương mệnh đã chết, bèn quắp lấy họ trong chớp mắtđưa lên khỏi biển. Một tài liệu khác cũng mô tả sức mạnh của vua Kim Sí Điểu(tức Kim Sí Điểu vương) khi quạt cánh đã phát ra một luồng kình lực cực mạnh làmmù mắt người và khiến các loài rồng hoảng sợ chạy trốn tán loạn khắp nơi trong3.000 thế giới. Khi sinh ra, Kim Sí Điểu vương phát sáng với hào quang màu vàngchói (khiến các thiên thần phải bịt mắt), có tay chân như người, mặt trắng vàcánh màu đỏ rực. Sức mạnh của thần điểu Garuda cũng như của Kim Sí Điểu vương sovới các sinh vật khác giống như sự vững chãi của cây đại thụ nghìn vạn năm sovới những loài cỏ dại yếu ớt.

Nhưng sức mạnh ấy lại xuất pháttừ một... khoảng không im lặng! Thật vậy, mọi tướng trạng lớn nhỏ trong vũ trụ,từ hạt bụi li ti đến thân hình cao to khổng lồ của thần điểu Garuda, của Kim SíĐiểu vương, được những bản kinh tối cổ của Ấn Độ như Upanishad giải thích quachuyện kể thâm trầm, như tóm lược dưới đây:

Một vị đại sư đưa đệ tử của mìnhđi thọ giáo 12 năm về kinh Veda. Đệ tử ấy học thông thuộc Veda rồi trở về đầy vẻkiêu căng. Để giúp anh ta tiêu trừ lòng tự mãn và khai mở trí tuệ cho anh, mộthôm vị đại sư kêu anh đến hỏi: "Cái gì làm nên vũ trụ, hình thành Tự ngã củacon? Cái gì nhỏ hơn hạt cải, hạt kê, nhưng cũng lại lớn hơn trái đất, bầutrời?". Anh ta ngẩn người, không trả lời được, vì lâu nay chỉ biết học thuộckinh sách, chứ chưa biết sống theo những giáo huấn tuyệt vời trong đó. Bấy giờ,đại sư ôn tồn bảo: "Này, con hãy ra lượm một quả vả của cây vả to lớn ngoàisân kia đem vào đây". Xong, đại sư bảo: "Con hãy tách quả vả ra". Anhbắt đầu bóc vỏ. Lại bảo: "Hãy bóc nữa, con thấy gì trong đó?". Thưa: "Dạtrong đó có các hạt vả". Bảo tiếp: "Con hãy tách một hạt ấy xem có gì?".Anh lại lấy tay tách nhẹ một hạt, và tách mãi, cuối cùng bạch sư phụ: "Thưathầy, trong lòng của hạt vả này là cái mầm. Giữa cái mầm tí hon kia là mộtkhoảng không rất nhỏ, nó không có gì hết". Nghe xong đại sư dạy: "Nàycon, chính cái không có gì hết ấy đã làm nên sự hiện hữu của cây vả to lớn kia.Con và mọi sinh linh khác cũng vậy, tất cả đều xuất hiện từ cái không có gì hếtnghĩa là từ một khoảng không rất nhỏ - khoảng không khiêm tốn, vô hình - nhưngtràn ngập trong cõi đời này và tạo nên nguồn sống. Cái ấy chính là con. Chính làTự ngã của con, chứ không phải kinh sách, văn tự và trí nhớ suông mà con đang ômgiữ!". Giáo huấn trên có thể chiêm nghiệm khi đối diện trước các tượng thờbằng đá có tạc thần điểu Garuda, thần sấm sét Indra, thần chết Yama, thần hạnhphúc Ganesha... (Còn tiếp)

Theo Giao Hưởng