Trung Quốc điều chỉnh tỷ giá: Ai được, ai mất?

Động thái này được đưa ra trong bối cảnh gần đây, các nước phương Tây,đặc biệt là Mỹ, đã gây áp lực mạnh mẽ đề nghị Trung Quốc nới lỏng chính sách tỷgiá. Cuối tuần trước, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc tuyên bố sẽ tăng tính linhhoạt cho tỷ giá đồng Nhân dân tệ.

Lý do mà các chính trị gia Washington đưa ra là chính sách neo tỷ giá Nhân dântệ vào USD đang giữ đồng tiền của Trung Quốc ở mức giá thấp so với giá trị thực,tạo lợi thế cạnh tranh không bình đẳng cho hàng hóa của Trung Quốc. 

Chính sách tỷ giá của Trung Quốc cũng bị phương Tây cho là một trong nhữngnguyên nhân dẫn tới tình trạng mất cân đối nghiêm trọng trong thương mại toàncầu.

Tuy nhiên, hãng tin BBC cho rằng, ảnh hưởng của việc Trung Quốc áp dụng chínhsách tỷ giá linh hoạt hơn sẽ không chỉ gói gọn trong những vấn đề trên. BBC đãchỉ ra những đối tượng được hưởng lợi và thiệt hại trong vấn đề này:

Những đối tượng được lợi:

- Thương mại toàn cầu. Tuyên bố sẽ tăng tính linh hoạt cho tỷ giá của Bắc Kinhsẽ làm lắng dịu những nguy cơ xảy ra xung đột thương mại, nhất là từ phíaWashington.

- Các nhà sản xuất ở nước ngoài cạnh tranh với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc,chẳng hạn các công ty đồ chơi và dệt may tại Mỹ sẽ "chống chọi" tốt hơn với hàng"made in China". Ngoài ra, các nền kinh tế xuất khẩu lớn như Nhật Bản, Hàn Quốc,Đài Loan và Đức cũng sẽ có khả năng cạnh tranh tốt hơn với hàng hóa của TrungQuốc.

- Các công ty nước ngoài (đặc biệt là ở Mỹ) xuất khẩu hàng hóa sang Trung Quốcsẽ cạnh tranh tốt hơn tại thị trường đông dân nhất thế giới. Sức cạnh tranh củanhóm doanh nghiệp này sẽ tăng lên. Giá cả hàng hóa của họ tính theo Nhân dân tệtại Trung Quốc sẽ rẻ hơn, và doanh thu của họ tại thị trường này bằng Nhân dântệ sẽ lớn hơn khi được chuyển đổi sang đồng tiền của nước họ.

Trung Quốc mới đây tuyên bố tăng tính linh hoạt cho tỷ giá Nhân dân tệ (Ảnh: Reuters)

- Các công ty Trung Quốc trước đây vay nợ bằng đồng USD sẽ phải trả chi phí vayvốn ít đi. Trong số này, được lợi hơn cả phải kể tới các hãng hàng không củaTrung Quốc.

- Người tiêu dùng Trung Quốc được mua hàng nhập khẩu với mức giá rẻ hơn. Tuynhiên, các hộ gia đình Trung Quốc vẫn sẽ tiếp tục được hưởng mức lãi suất tiềngửi thấp đối với các khoản tiết kiệm của họ trong nhà băng.

- Các nhà đầu cơ dự báo trước được việc Bắc Kinh sẽ nâng tỷ giá đã vay tiền USDvà mua các tài sản ở Trung Quốc, bao gồm bất động sản và cổ phiếu. Nhiều nhà đầucơ khác đổ vốn vào các hợp đồng tiền tệ kỳ hạn, trong đó đồng Nhân dân tệ đãtăng giá mạnh.

- Ngân hàng Trung ương Trung Quốc cũng được lợi từ việc điều chỉnh tỷ giá. Vìlâu nay, ngân hàng này đã thuyết phục Bắc Kinh cho phép hành động rộng hơn nhằmngăn chặn lạm phát leo thang. Đồng Nhân dân tệ mạnh lên sẽ làm giảm giá hàng hóaxuất khẩu của Trung Quốc và qua đó hạ nhiệt nền kinh tế nước này. 

Ngoài ra, Nhân dân tệ tăng giá cũng tạo điều kiện cho các ngân hàng trung ươngkhác ở châu Á tăng lãi suất và tăng giá đồng nội tệ để phòng ngừa lạm phát.

Những đối tượng chịu thiệt:

- Các nhà xuất khẩu Trung Quốc, bao gồm cả các công ty nước ngoài có nhà máy đặttại Trung Quốc, sẽ trở nên kém sức cạnh tranh hơn. Những doanh nghiệp này trảlương bằng Nhân dân tệ, nhưng lại đặt giá xuất khẩu cho hàng hóa bằng đồng USDvà Euro. 

Một số công ty trong số này như Toyota và Honda, hiện đang đối mặt với nhữngcuộc đình công đòi tăng lương của công nhân Trung Quốc. Nhiều nhà xuất khẩu hiệnchỉ có tỷ suất lợi nhuận rất nhỏ và có thể sẽ chẳng còn lợi nhuận nếu Nhân dântệ lên giá.

- Người tiêu dùng nước ngoài, nhất là ở Mỹ, sẽ phải trả nhiều tiền hơn để muahàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc.

- Đồng Nhân dân tệ tăng giá có thể là một tin xấu đối với môi trường, vì TrungQuốc sẽ được nhập nguyên vật liệu thô và năng lượng với mức giá rẻ hơn. Môitrường không khí, nước và đất tại nhiều vùng sản xuất công nghiệp lớn của TrungQuốc đã bị ô nhiễm nặng vì chất thải từ các nhà máy. Trung Quốc hiện cũng làquốc gia có tốc độ gia tăng lượng khí thải carbon lớn nhất thế giới.

- Ngân hàng Trung ương Trung Quốc cũng sẽ thiệt hại nhiều. Bởi lẽ ngân hàng nàyđã vay nhiều tỷ Nhân dân tệ để đầu tư vào trái phiếu kho bạc Mỹ. Giá trị củalượng trái phiếu này tính bằng Nhân dân tệ sẽ “bốc hơi” rất nhiều.

Những đối tượng có thể hưởnglợi, có thể chịu thiệt:

- Châu Âu có thể sẽ không hưởng lợi từ chính sách tỷ giá mới của Trung Quốcnhiều như Mỹ. Đồng Nhân dân tệ hiện đang được neo giá vào USD, nên việc tăngtính linh hoạt cho tỷ giá Nhân dân tệ sẽ tác động trực tiếp tới sức cạnh tranhcủa nước Mỹ. 

Thậm chí, Eurozone và nước Anh có thể thiệt hại, nếu Trung Quốc bắt đầu thựchiện việc tạo ra mối ràng buộc gần hơn giữa Nhân dân tệ với Euro và đồng Bảng.Nếu Ngân hàng Trung ương Trung Quốc bắt đầu mua vào Euro và Bảng Anh, tỷ giá củacác đồng tiền này sẽ được đẩy lên, khiến sức cạnh tranh của châu Âu giảm sút.

- Ngành công nghiệp nặng của Trung Quốc sẽ được nhập khẩu hàng hóa đầu vào ở mứcgiá rẻ hơn. Đối với các công ty tập trung vào việc xuất khẩu, điều này sẽ bù đắpphần nào cho sự sa sút sức cạnh tranh, do việc tăng tỷ giá Nhân dân tệ gây ra.Còn đối với những doanh nghiệp tập trung vào thị trường nội địa, giá hàng hóa cơbản rẻ hơn là một “điểm cộng” tuyệt đối.

- Các nước xuất khẩu hàng hóa cơ bản như Nga, Australia và Brazil có thể phảiđối mặt với nhu cầu giảm sút từ phía Trung Quốc - khách hàng quan trọng nhất củahọ, do nhu cầu của các nhà xuất khẩu Trung Quốc giảm. 

Tuy vậy, nhu cầu này cũng có thể tăng vì các công ty Trung Quốc có khả năng sẽtăng mua nguyên vật liệu đầu vào để phục vụ thị trường trong nước. Thị trườnghàng hóa đã phản ứng tích cực với tin Trung Quốc điều chỉnh tỷ giá, vì phần lớngiới phân tích nghiêng về khả năng thứ hai.

- Chính sách tỷ giá mới của Trung Quốc có thể là một chiến thắng “tốn kém” củacác chính trị gia ở Washington vốn đã bỏ nhiều công sức để gây sức ép với BắcKinh. Các nghị sỹ Mỹ đang chuẩn bị cho một dự luật trừng phạt thương mại đối vớiTrung Quốc có lẽ sẽ phải tạm dừng kế hoạch này.

Trước thềm hội nghị thượng đỉnh G20 tại Toronto vào cuối tháng này, Bộ trưởng BộTài chính Mỹ Timothy Geithner đã tỏ thái độ cứng rắn về vấn đề chính sách tỷ giácủa Trung Quốc, nhưng từ giờ có lẽ ông Geithner sẽ đưa ra những phát ngôn mềmmỏng hơn.

Theo Kiều Oanh
VnEconomy

TIN LIÊN QUAN