Liên kết hữu ích
Tin mới
- Bạn đọc gửi câu chuyện thật của bản thân hoặc người mình biết nếu được cho phép, không sáng tác hoặc lấy từ nguồn khác và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật về bản quyền của mình.
- Nội dung về các vấn đề gia đình: vợ chồng, con cái, mẹ chồng-nàng dâu... TTOL bảo mật thông tin, biên tập nội dung nếu cần.
- Bạn được: độc giả hoặc chuyên gia lắng nghe, tư vấn, tháo gỡ.
- Mục này không có nhuận bút.
Quan điểm của TS Việt gây sốt: Không nhất thiết con trai phải chơi ô tô, con gái chơi búp bê
Thứ bảy, 03/12/2016 15:00
Có thể không hẳn là trời sinh tính, mà là bố mẹ đã một phần tạo dần ra tính cách đó của con mà không hề hay biết, đôi khi chỉ bắt đầu bằng món đồ chơi đầu tiên chúng ta đặt vào tay bé.
Có thể không hẳn là trời sinh tính,
mà là bố mẹ đã một phần tạo dần ra tính cách đó của con mà không hề hay
biết, đôi khi chỉ bắt đầu bằng món đồ chơi đầu tiên chúng ta đặt
vào tay bé.
Bé
có thể chơi búp bê để học cách chăm sóc người xung quanh, chơi
nấu ăn để biết giúp cha mẹ việc nhà (Ảnh minh họa).
Cách đây ít ngày ông chủ facebook Mark Zuckerberg đã vui mừng thông
báo cô con gái Maxima Chan Zuckerberg vừa tròn 1 tuổi và đi kèm với đó
là bức ảnh cả gia đình đội mũ sinh nhật vô cùng ấm áp, hạnh phúc. Bức
ảnh đã thu hút hàng trăm nghìn lượt like và chia sẻ.
Bức ảnh chụp bé Maxima tròn 1 tuổi.
Không
dừng lại ở một bức ảnh sinh nhật đơn thuần, theo chị Nguyễn Phương Mai,
tiến sĩ - giảng viên đại học Kinh tế Amsterdam (Hà Lan), một chuyên
viên về những vấn đề giao thoa văn hoá Đông Tây cho rằng bức ảnh chứa
đựng một thông điệp của cặp vợ chồng quyền lực Mark và Priscilla: "Nếu
bạn để ý kỹ sẽ thấy cách em ăn mặc thực chất là một thông điệp rất kiên
định của Mark và Priscilla - một trong những cặp bố mẹ quyền lực nhất
thế giới khi nắm trong tay mạng facebook. Em bé Maxima thường xuyên xuất
hiện với quần áo màu xanh (một màu truyền thống của bé trai), phong
cách unisex - tức là không phân định rõ giới tính, cùng những hình in áo
rất phong cách, ví dụ như trong tấm ảnh này là người ngoài trái đất.
Khi bé Maxima mới ra đời, hai vợ chồng cũng chụp em với cuốn sách:
"Quantum physics for babies" - Cơ học lượng tử cho bé".
Từ
bức ảnh này, Chị Phương Mai đã bày tỏ quan điểm của mình về tầm quan
trọng của cách nuôi dạy con ảnh hưởng tới sự hình thành tích cách con
trẻ. Được sự đồng ý của TS Phương Mai, chúng tôi xin trích đăng nguyên
văn bài viết:
Trẻ con chịu ảnh hưởng trực tiếp từ cách nuôi dạy
của bố mẹ. Và vì bố mẹ nào cũng là người thường, tức cũng là nạn nhât
ít nhiều của định kiến, chúng ta luôn áp đặt một cách vô thức chức năng
giới lên con cái mình. Chúng ta mua búp bê, đồ chơi nấu ăn và y tá cho
bé gái, nhưng lại mua ô tô, mô hình lắp ghép và đồ chơi bác sĩ cho bé
trai. Chúng ta khen bé gái "xinh" nhưng khen bé trai "thông minh". Chúng
ta la rầy bé gái khi nó tò mò "nghịch dại" nhưng lại thanh minh cho bé
trai rằng nó chỉ là "hiếu động".
Chúng
ta dạy con gái làm việc nhà và thả rông con trai chơi điện tử. Chúng ta
bao bọc canh giữ con gái đến mức kìm hãm, nhưng lại mong con trai trở
thành kẻ phong lưu trải đời. Chúng ta bảo con gái học nhiều khó lấy
chồng, nhưng lại mong con trai là trụ cột tài chính gia đình. Tích tiểu
thành đại, cả bé trai và bé gái lớn lên với những quan điểm giới đôi
khi là gông cùm cho cả cuộc đời.
Kể
cả khi bố mẹ rất có ý thức về bình đẳng cơ hội, nhưng thật khó quản
trẻ 24/7 trong một xã hội tràn ngập định kiến giới. Nhà trẻ, TV, ông
bà, bạn bè, những hành động lời nói của người lớn... luôn
là hình mẫu để trẻ bắt chước. Con người là động vật ́́́́́bầy
đàn. Bé thấy các bạn nam ở mẫu giáo chơi ô tô, các bạn nữ chơi
búp bê, hay mẹ lúc nào cũng rửa bát bế em, bố lái xe chơi
game... sẽ dần thay đổi khái niệm và hành vi.
Các
phương tiện thông tin quanh trẻ em tràn ngập định kiến và khuôn
mẫu. Phim hoạt hình hay chuyện cổ tích toàn cảnh các cô gái chờ hoàng
tử đến đón đi mới có thể hạnh phúc, không xinh nhất định không thành
nguời tử tế. Đàn ông mà không giàu, sang, hay đánh nhau giỏi thì
đừng hòng kiếm được vợ. Mở TV ra xem là thấy các quảng cáo đánh vào
bộ não lười biếng của người xem bằng định kiến và khuôn mẫu. Quảng
cáo xà phòng giặt mà cho vào đó một ông chồng ôm giỏ quần áo bẩn thì các
nơ ron thần kinh của người tiêu dùng sẽ nháy lên tín hiệu: Ơ kìa! Lạ
nhỉ!
Trẻ con công bằng và sáng suốt hơn rất nhiều. Tôi nhớ có một đoạn video trong đó một bé gái lớn tiếng chỉ ra sự khác biệt giữa các chữ in trên mẫu áo phông nam và nữ.
Bé chỉ trích mạnh mẽ: Tại sao chữ trên áo phông nam thì "Trở thành một
anh hùng" (Be a hero), còn trên áo nữ thì "Tôi cần một anh hùng" ( I
need a hero)?
Tuy
nhiên, thế giới marketing và quảng cáo đã bắt đầu chuyển hóa rõ rệt với
các thông điệp trách nhiệm xã hội. Ngày càng có nhiều công ty chủ động
thiết kế các chiến dịch sản phẩm dựa trên các giá trị tiến bộ về bình
đẳng cơ hội nhằm mục đích thu hút các bậc bố mẹ văn minh. Công ty đồ chơi Toy
R Us chẳng hạn, luôn có các catalogue sản phẩm với các bé gái chơi
bóng, bé trai nấu ăn, hay cả hai bé chơi thiết kế ô tô.... Những hình
mẫu phim ảnh cũng thay đổi dần dần. Trong bộ phim hoạt hình Frozen,
hai cô công chúa nhân vật chính đều mạnh mẽ, tự tin, thậm chí một hoàng
tử không phải là mục đích cuối cùng của cuộc đời như thói thường, mà sức
mạnh tối thượng lại là tình yêu chị em ruột thịt.
Điều
nguy hiểm của định kiến giới cho trẻ con và cho chính chúng ta
là sự khác biệt khủng khiếp giữa nam và nữ, như thể đó là
hai giống loài khác nhau vậy. Những cuốn sách hời hợt như "Đàn
ông đến từ sao hỏa, đàn bà đến từ sao kim", hay khái niệm "bộ
óc đàn ông" và "bộ óc đàn bà".... dù bị giới khoa học chỉ
trích thậm tệ nhưng vẫn là kiến thức phổ thông của đại
chúng.
Những
kiến thức khoa học nửa vời này cho rằng sinh học giới mạnh hơn
văn hoá. Đại ý dù đứa trẻ lớn lên ở hoang đảo thì những bé gái vẫn
thích màu hồng, những bé trai vẫn thích màu xanh. Sự thật là, nếu
nó lớn lên trên hoang đảo cùng những đứa bé gái thích màu hồng
thì nó cũng sẽ thích màu hồng. Nếu nó lên lên trên hoang đảo
cùng chó sói thì nó sẽ tru như chó sói và không cần biết màu
hồng là màu gì. Văn hoá luôn mạnh hơn sinh hoá. Con người khác
con vật cơ bản ở chỗ con người sống theo cihỉ đạo của văn hoá,
con vật sống theo chỉ đạo của gene.
Ngành
sinh học tiến hoá và thần kinh đã cho chúng ta hiểu rằng không
hề có sự phân biệt sinh học một cách quá rõ ràng như vậy, và
GIỚI không đơn thuần là thể nhị nguyên.
Đàn
ông hay đàn bà chỉ là hai cái mác lười biếng chúng ta dán cho
một tổng hoà những cơ chế rất phức hợp mà không thể phân
định đơn giản bẳng một đường ranh giới đơn thuần. Thực tế, ai
cũng có tiềm năng thể trở thành một thực thể vô cùng phức tạp,
hội tủ đủ những yếu tố khuôn sáo của cả nam và nữ.
Đẻ
con trai chưa chắc đã là trai, sinh gái chưa hẳn sẽ có cháu ngoại. Bé
có thể chơi cả búp bê lẫn ô tô, rồi thay đổi, vặt đầu búp bê,
chuyển sang thích vật nhau, rồi hát ru giỏi hơn cả nghệ sĩ trên
đài. Trong vở kịch tự biên tự diễn bé vừa là hoàng hậu vừa
là THẰNG ăn mày.
Thay
vì để định kiến vô thức lèo lái, chúng ta có thể chủ động
dùng ý thức để giảm thiểu hậu quả phần nào. Bé có thể chơi
búp bê để học cách chăm sóc người xung quanh, chơi nấu ăn để
biết giúp cha mẹ việc nhà, chơi trò giáo viên (không nhất thiết
phải là cô giáo) để biết cách truyền đạt kiến thức và giao
tiếp hiệu quả, đóng giả làm siêu nhân để hiểu giá trị của
lòng nhân từ khi mình là kẻ có sức mạnh. Những đức tính này
không có giới tính. Và phụ huynh văn minh sẽ hiểu rằng đồ chơi
chính là công cụ quan trọng trong hình thành nhân cách.
Hẳn
nhiên dù chúng ta có công bằng thế nào thì bé cũng sẽ lớn
lên, đi học, thoát khỏi vòng tay ta và tiếp tục trở thành nạn
nhân của định kiến, hệt như ta và hàng tỷ ngưởi khác. Không ai có
thể 100% thoát khỏi định kiến, nhưng chúng ta hoàn toàn có thể Ý THỨC
được mình là nạn nhân, và dần chú ý hơn vào những lời nói thói quen vô
thức hàng ngày của mình. Ít nhất là để biết rằng, khi bé ở quanh
ta, ta đã có ý thức góp phần giảm thiểu tối đa những gánh nặng
định kiến cho bé yêu của mình.
Có
thể không hẳn là trời sinh tính, mà là bố mẹ đã một phần tạo dần ra
tính cách đó của con mà không hề hay biết, đôi khi chỉ bắt đầu bằng
món đồ chơi đầu tiên chúng ta đặt vào tay bé.
Theo FB Phuong Mai Nguyen / Trí Thức Trẻ