Nhạc Việt và câu chuyện đóng, mở

Mở cửa bước ra thế giới nhưng lại đóng đinh trên những lối mòn. Hàng loạt nữ ca sĩ mở nút áo tạo hình sexy nhưng cửa kiểm duyệt nhiều phen đóng kín một cách bí ẩn... Những kiểu đóng, mở trong nhạc Việt đang đẩy chính nó đi đâu, về đâu?

Sân chơi Bài Hát Việt (BHV) của VTV3, Đài truyền hình Việt Nam, vẫn luôn xem mình là nơi tôn vinh những sáng tạo mới. Thật tiếc, chỉ sau vài năm tổ chức, cái mới đã không còn khi những tác phẩm tham gia càng về sau càng chứng tỏ chúng được viết chỉ để đi thi.

Thật tiếc chỉ sau vài năm Bài Hát Việt tổ chức, cái mới đã không còn khi những tác phẩm tham gia càng về sau càng chứng tỏ chúng được viết chỉ để đi thi. Ảnh: Đất Việt

Điều phải đến đã đến - sau khi được vinh danh, những ca khúc đoạt giải tại BHV dần trôi vào quên lãng đến mức BTC phải tìm cách mang chúng vào đời sống bằng cách biểu diễn lại, phát lại liên tục trên sóng với mật độ dày, trên diện rộng, nhiều khán giả vẫn cứ nghe chúng bằng cảm giác lạ lẫm vì không có tiếng nói chung.

Hỏi chuyện một nhạc sĩ, người đã thẳng thừng tuyên bố sẽ không tham gia BHV, xem vì sao anh lại từ chối sân chơi được xem là danh giá này, anh bảo: "Nó có dành cho mình đâu". Sân chơi của mọi người, nhưng nhiều người đã tự đặt mình ra ngoài như thế.

Mở đủ hướng

Nếu xét trên số lượng và nội dung của tác phẩm, có thể nói nhạc Việt hiện nay đã rất thoáng khi các album với lời lẽ thuộc nhóm "trời ơi" cứ đều đặn ra đời. Nếu cách đây độ chừng chục năm, hầu hết các tác phẩm đều là tình ca hoặc nhạc cổ động thì hôm nay đã có đủ thứ - từ hận đời, oán người đến kem kẹo bong bóng.

Nếu trước đây chỉ có các hãng băng đĩa đầu tư làm album thì giờ đây ai cũng có thể "phát hành" đĩa và trở thành ca sĩ, miễn là đủ tiền. Thế mới có chuyện ca sĩ vừa tung ra album này, khán giả còn chưa kịp mua đến bản thứ 1000 đã có ngay album mới để trên những lời giới thiệu ta vẫn nghe ca sĩ XYZ đã có 3, 4 album nhưng khi những cái tên được liệt kê thì cả giới sành nhạc cũng lắc đầu ngơ ngác.

Nếu trước đây chỉ có các hãng băng đĩa đầu tư làm album thì giờ đây ai cũng có thể "phát hành" đĩa và trở thành ca sĩ, miễn là đủ tiền

Thì quá khứ chưa xa, chuyện ca sĩ quốc nội ra nước ngoài biểu diễn luôn phải trong biên chế các đoàn nghệ thuật mà đối với nhiều người là chuyện trong mơ thì ở hiện tại tiếp diễn đã có không ít bạn trẻ tìm đường ra nước ngoài hát vài show để quay về với cái tiếng từng lưu diễn ngoại quốc. Còn những ngôi sao thành danh thì chuyện bay show là chuyện thường ngày, chẳng cần phải thắc mắc.

Hát cho kiều bào. Hợp tác với đối tác nước ngoài trong nhiều dự án, thậm chí hiên ngang khẳng định sẽ chinh phục khán giả phương xa. Chưa bao giờ cánh của nhạc Việt lại mở rộng như vậy cho nghệ sĩ. Và nếu nhìn phục trang của các sao nữ thì cái sự cởi mở càng hiển lộ rõ nét hơn. Chuyện H.Q.H. bị phạt vì trang phục "hở 3/4" đã là chuyện của thời "đồ đá" khi dàn ca sĩ mới thi nhau chộp bắt thương hiệu sexy và bắt đầu hành trình hở từng centimet tuy cô nào cũng nhấn mạnh sexy không có nghĩa là hở hang.

Chưa ai dám lấy thước mà đo, song nếu chẳng may có ai đó thử đo thì phần diện tích "trống vắng chiều nay" nơi các cô chắc chắn phải lớn hơn cái thuần phong mỹ tục được che đậy. Từ hở hình thức đến mở nội dung. Những scandal tình, tiền của làng văn nghệ cho ta cơ hội chứng nghiệm độ thoáng của nghệ sĩ ta nào có thua nghệ sĩ xứ người dù tài năng luôn là điều tế nhị không nên xét đến.

Đóng cửa chính, mở cửa phụ

Nhạc sĩ kiêm ca sĩ trẻ Đ.T. kể lại câu chuyện anh mang hồ sơ xin cấp phép tác phẩm mới sáng tác về trẻ em đường phố. Vị quan chức hỏi "Sao lại viết cái bài u ám vậy?". Anh bảo "Thì đó là những mảnh đời em chứng kiến, em thấy, thực vậy thì em viết vậy chứ sao". Lời khuyên anh nhận được là nên viết lại để ca khúc tươi sáng hơn bởi cái mà anh cho là thực ấy "Chỉ là thiểu số, đưa vô nhạc làm chi".

Đĩa nhạc Tình trường của nhạc sĩ T.G.K đến nay vẫn được dân trong nghề gọi là đĩa nhạc phản ánh chính xác hệ thống kiểm duyệt của chúng ta ngay ở tựa đề. Anh kể: "Đem đĩa đi xin phép, người ta bảo là phải bỏ bớt hai bài. Hỏi tại sao thì họ kêu là vì nó... buồn quá mà tui cũng không hiểu buồn quá là buồn làm sao". Quyết định không loại bỏ hai tác phẩm bị đề nghị, album này nằm ở chế độ chờ duyệt một khoảng thời gian dài đủ để K.phải mang nó đi nơi khác xin phép. Cả ở hai nơi sau anh cũng bị "vật lên vật xuống". Cuối cùng thì đĩa nhạc cũng đã ra mắt sau đúng một năm chỉ để xin giấy phép phát hành.

Mở vẫn mở. Đóng vẫn đóng. Điều lạ lùng nhất là những cái lẽ ra nên mở vẫn cứ đóng và lạ hơn nữa là những cánh cửa đóng vẫn có người lọt qua

Sau khoảng thời gian bùng phát của dòng "ca khúc gây sốc" khiến dư luận phản ứng, thay vì tìm cách nâng đỡ những sản phẩm âm nhạc chất lượng, lọc bớt những tác phẩm nhăng nhít, nhà quản lý tung ra công văn yêu cầu chấn chỉnh tình trạng bằng cách... đặt mọi tác phẩm ra ngoài vòng pháp luật nếu chúng chưa xin phép được công bố.

Tiến thêm một bước, nhà quản lý yêu cầu cả các nhà sản xuất phim cũng phải đi xin phép cho những tác phẩm âm nhạc được sử dụng trong phim. Nhạc Việt tiếng là cởi mở nhưng vẫn còn lắm cảnh cửa đóng, kể cả những cánh cửa mới vừa được đóng. Có điều, cũng như quy chế về tóc tai, ăn mặc của nghệ sĩ, đã lâu rồi chẳng còn mấy người nhớ và cũng chẳng còn ai thực thi khi rõ ràng chúng vẫn có hiệu lực.

Mở vẫn mở. Đóng vẫn đóng. Điều lạ lùng nhất là những cái lẽ ra nên mở vẫn cứ đóng và lạ hơn nữa là những cánh cửa đóng vẫn có người lọt qua. Chẳng trách sao khi mang tìm hiểu về thị trường âm nhạc Việt Nam, các giáo sư Đại học Wasela (Nhật Bản) phải thốt lên: "Đất nước các bạn thật là kỳ lạ!".

Theo Lê Hoàng



Gửi bài tâm sự

File đính kèm
Hình ảnh
Words
  • Bạn đọc gửi câu chuyện thật của bản thân hoặc người mình biết nếu được cho phép, không sáng tác hoặc lấy từ nguồn khác và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật về bản quyền của mình.
  • Nội dung về các vấn đề gia đình: vợ chồng, con cái, mẹ chồng-nàng dâu... TTOL bảo mật thông tin, biên tập nội dung nếu cần.
  • Bạn được: độc giả hoặc chuyên gia lắng nghe, tư vấn, tháo gỡ.
  • Mục này không có nhuận bút.