Hà Hồ đau đầu tranh cãi khái niệm bí mật đời tư?

Xung quanh vụ kiện kháồn ào của ca sĩ Hồ Ngọc Hà với một tờ báo vì đã xâm phạm “bí mật đời tư”của cô, phóng viên đã phỏng vấn một số chuyên gia, luật sư để tìm hiểunhững quy định của pháp luật về “bí mật đời tư” cũng như các tiền lệ, ánlệ vi phạm “bí mật đời tư” ở Việt Nam và trên thế giới.

Bí mật đời tư là gì?

LS. Trương Anh Tú -Trưởng VPLS Trương Anh Tú (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết, hiện nayđang có rất nhiều tranh cãi về “bí mật đời tư” song không có khái niệmnào được coi là tuyệt đối.

Do luật pháp có những quyđịnh bảo vệ bí mật đời tư nhưng lại không cụ thể khái niệm bí mật đời tưlà gì? Điều này dẫn đến việc xác định liệu một người có xâm phạm bí mậtđời tư của người khác hay không thực sự khá đau đầu. Ở Việt Nam hiệnnay, vẫn chưa có án lệ cũng như tiền lệ nào quy định về vấn đề này.

LS. Trương Anh Tú

Thông thường, “bí mật đờitư” được hiểu là bí mật về của sống riêng tư (bao gồm cuộc sống vậtchất, tinh thần…) của mỗi cá nhân. Và cuộc sống đó là “bí mật” khi cánhân đó không muốn tiết lộ, không muốn người khác biết. 

Như vậy, suy đến cùng, bímật đời tư là những gì liên quan đến cuộc sống riêng tư của mỗi cá nhânmà họ muốn giấu kín, không tiết lộ cho ai biết. Một khi đó là bí mật thìbất cứ một ai đó cố tình thông tin dưới mục đích nào đều là xâm phạm bímật đời tư. Tuy nhiên, có những cái đúng là cuộc sống riêng tư nhưngkhông được coi là bí mật đời tư, vì bản thân cá nhân đó không muốn giấugiếm, tự họ muốn nhiều người biết. Xong dù là “bí mật đời tư” hay “đờitư” thì việc thông tin chúng đều cần có sự chấp thuận của chính cá nhânđó.

Như vậy, rõ ràng “đời tư”là của mỗi cá nhân, họ có quyền giữ bí mật, bảo vệ cuộc sống riêng củamình và quyền đó được gọi là “quyền bí mật đời tư” được pháp luật bảo vệvà tôn trọng.

Trên thế giới, việc kiệntụng của các ngôi sao quốc tế đối với báo chí khi đưa những thông tin vềđời tư không đúng sự thật cũng thường xuyên xảy ra. Trong phần lớn cáctrường hợp, phản ứng từ các ngôi sao và người đại diện của mình thườngrất cương quyết. 

Phần lớn những vụ kiện vềviệc vi phạm đời tư của người nổi tiếng như trên đều được luật sư củacác bên dàn xếp hòa giải và đền bù thiệt hại nếu việc vi phạm hoặc đưatin không đúng sự thật được chứng minh là có  thật. Khoản đền bù mà cácbáo và tạp chí phải bỏ ra cho những vụ việc như thế này có thể lên tớihàng triệu đô la. Tuy nhiên, do lợi nhuận thu được từ việc đăng nhữngtin như vậy rất lớn nên các báo và tạp chí chuyên về người nổi tiếng vẫnliên tiếp tái phạm lỗi này.

Theo LS. Trương Anh Tú,trong vụ kiện của Hồ Ngọc Hà, báo chí đã can thiệp quá sâu đời tư củacô. Dù Hồ Ngọc Hà có lấy chồng từ  năm 16 tuổi thì đó là chuyện riêngcủa chính Hà không ai được quyền thông tin khi chưa có sự  chấp thuậncủa cô. Quyền này được quy định cụ thể tại Điều 38 BLDS “Quyền bí mậtđời tư”: “Quyền bí mật đời tư của cá nhân được tôn trọng và được phápluật bảo vệ. Việc thu thập, công bố thông tin, tư liệu về đời tư của cánhân phải được người đó đồng ý…”.

Đám cưới của Hồ Ngọc Hà có phải là bí mật đời tư?

Mặt khác theo quy địnhcủa Luật báo chí tại Điều 6 về “Nhiệm vụ và quyền hạn của báo chí”,không có mục nào quy định các nhà báo được quyền hay nghĩa vụ thông tinđời tư của cá nhân, trong trường hợp này nhà báo và tòa báo đã đi quá xaso với mục đích, nhiệm vụ của báo chí.

Tổ chức đám cưới có làbí mật đời tư?

Còn theo TS.LG. Đỗ ĐứcHồng Hà – Ban Thư kí Bộ Tư Pháp, chuyện tổ chức đám cưới của một người,trong trường hợp này là của một ca sĩ có thể được coi là bí mật đời tư.Khi báo chí đăng tải thông tin xác định rõ là có sự vi phạm bí mật đờitư của một người, cụ thể là một ca sĩ thì sẽ phải chịu trách nhiệm kỉluật, xử lý hành chính, dân sự hay hình sự tùy theo mức độ ảnh hưởng.

Về trách nhiệm dân sự,Nghị quyết số 03/2006/NQ-HĐTP ngày 8/7/2006 của HDTP TANDTC hướng dẫn áp dụng một số quy định của BLDS 2005 về bồi thường thiệt hại ngoài hợpđồng, trách nhiệm bồi thường chỉ phát sinh khi có đầy đủ các yếu tố:phải có thiệt hại xảy ra (thiệt hại về vật chất và thiệt hại do tổn thấtvề tinh thần); phải có hành vi trái pháp luật; phải có mối quan hệ nhânquả giữa thiệt hại xảy ra và hành vi trái pháp luật; phải có lỗi cố ýhoặc vô ý của người gây thiệt hại.

Khi giải quyết tranh chấpvề bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng, cần phải thực hiện đúng nguyêntắc bồi thường thiệt hại quy định tại Điều 605 BLDS. Cần phải tôn trọngthỏa thuận của các bên về mức bồi thường, hình thức bồi thường và phươngthức bồi thường, nếu thỏa thuận đó không trái pháp luật, đạo đức xã hội.

Trường hợp các bên khôngthỏa thuận được, Tòa án phải giải quyết nhanh chóng yêu cầu đòi bồithường thiệt hại trong thời hạn luật định. Trường hợp cần thiết có thểáp dụng một hoặc một số biện pháp khẩn cấp tạm thời theo quy định củapháp luật tố tụng để giải quyết yêu cầu cấp bách của đương sự.

Về trách nhiệm hình sự,với những thông tin trong bài báo được xác định rõ là xúc phạm nghiêmtrọng nhân phẩm, danh dự của người khác, tác giả bài báo có thể bị xemxét xử lý hình sự theo Điều 121 BLHS, tội làm nhục người khác. Trườnghợp bài báo xuyên tạc sự thật, người viết bịa đặt với mục đích xúc phạmdanh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khácthì có thể bị xem xét xử lý trách nhiệm hình sự theo Điều 122 BLHS, tộivu khống.

Theo Hồng Anh
Bee

TIN LIÊN QUAN