Soi lại phiên tòa sơ thẩm

Khi bị can, bị cáo thực sự bịoan, những phiên tòa xét xử công khai sẽ là cơ hội tốt nhất để có thể giải oancho họ. Cải cách tư pháp theo Nghị quyết 08 và Nghị quyết 49 của Bộ Chính trịlấy xét xử làm khâu đột phá, nhằm hạn chế thấp nhất oan sai trong tố tụng.

Xét hỏi: Thiếu tính phản biện

Phiên tòa sơ thẩm xét xử Từ ĐứcCường và đồng bọn do TAND tỉnh Quảng Ninh mở ngày 2-4-2010. Cáo trạng ghi bị cáoNgô Tiến Long có vợ, chưa có con. Qua thẩm vấn căn cước, HĐXX xác định Long đãcó hai con. Chi tiết nhỏ, nhưng gây ấn tượng đã có sự hời hợt trong công tácđiều tra và truy tố.

Luật sư Vũ Hoài Ưu (Đoàn luật sưHà Nội, bào chữa cho Ngô Tiến Long) đề nghị HĐXX cách ly các bị cáo trong quátrình thẩm vấn, “do lời khai của họ trong hồ sơ có nhiều mâu thuẫn, việc cáchly nhằm đảm bảo họ trả lời thẩm vấn khách quan tại phiên tòa hôm nay”. Đềnghị của luật sư Ưu không được HĐXX chấp nhận.

HĐXX cũng bác bỏ đề nghị của cácluật sư cho triệu tập một số nhân chứng đến tòa, trong đó có Nguyễn Thái Sơn(Sơn có lời khai tại CQĐT, về việc Sơn đến nhà chị gái của Ngô Tiến Long để nhậntiền hộ cho Từ Đức Cường).

Người đầu tiên được thẩm vấn làbị cáo Từ Đức Cường. Cả kết luận của cơ quan điều tra và cáo trạng của cơ quancông tố trong vụ án này đều nhận định lời khai của Cường đúng sự thật. Dẫu vậy,nhiều người dự tòa không khỏi ngạc nhiên về cách thẩm vấn của hai thẩm phán ĐặngPhúc Lâm (chủ tọa) và Vũ Văn Đoan trong HĐXX.

Hai thẩm phán không đi sâu vàohàng loạt mâu thuẫn trong lời khai của Cường tại CQĐT, thay vào đó, họ nhắc lạicác tình tiết trong cáo trạng, để Cường công nhận đúng hay không đúng.

Hai công tố viên Lã Thanh Bình vàVũ Trọng Lĩnh cũng thẩm vấn theo cách tương tự đối với Cường. Hơn một lần họnhắc cho Cường biết, trong vụ án này, Cường được hưởng tình tiết giảm nhẹ đặcbiệt, do đã “thành khẩn khai báo”.

Các luật sư tham gia phiên tòa sơ thẩm

Khi công tố viên nhận định nhưvậy, người dự tòa hiểu rằng lời kêu oan của Ngô Tiến Long chỉ được xem là “hànhvi chối tội” mà thôi!

Phần thẩm vấn Ngô Tiến Long điqua khá nhanh. Trước tòa, Long tiếp tục kêu oan, khẳng định không tham gia vụgiết anh Nguyễn Đăng Công. HĐXX nêu quan điểm: Long có quyền nhận tội hoặc chốitội, song lời khai của Long được chấp nhận hay không, thẩm quyền thuộc về HĐXX.

Nhân chứng Trần Thị Cẩm cũng đượcthẩm vấn khá nhanh. Như đã nêu ở số báo trước, trước tòa, Cẩm phủ nhận lời khaiđã có trước đó tại CQĐT, không thừa nhận đưa tiền cho Nguyễn Thái Sơn “theo yêucầu của chú Long”. HĐXX nhắc nhở Cẩm phải chịu trách nhiệm trước pháp luật vềviệc khai báo trung thực hoặc gian dối.

Qua phần thẩm vấn, nhiều tìnhtiết mới xuất hiện, song không được đi sâu làm rõ. Chẳng hạn tại CQĐT, Từ ĐứcCường khai từng vay của chị Ngô Thị Hương (chị gái của Ngô Tiến Long) tổng cộng130 triệu đồng; trước tòa, Cường khẳng định không vay tiền của chị Hương.

Điều này cho phép nhận định việckhai báo của Cường tại CQĐT không trung thực. Lời khai tại tòa của Cường chothấy quan hệ giữa Cường với gia đình bị cáo Long không có ân nghĩa gì đặc biệt,khiến Cường phải nhận lời đánh anh Công để “trả nghĩa” cho họ.

Lời khai tại tòa của Cường có lợicho lời kêu oan của Ngô Tiến Long, song đã không được HĐXX khai thác sâu hơn.

Tranh luận: Không đi đến cùng

Mặc dù nhiều tình tiết mới xuấthiện tại tòa, điển hình là việc nhân chứng Trần Thị Cẩm thay đổi lời khai, songphía công tố không nhìn nhận sự thay đổi đó theo hướng có lợi cho lời kêu oancủa bị cáo Long. Đưa ra kết luận tại tòa, công tố viên giữ nguyên các quan điểmđã nêu trong bản cáo trạng.

Bào chữa cho bị cáo Ngô TiếnLong, lần lượt các luật sư Tô Năng Như (Đoàn luật sư tỉnh Quảng Ninh), NguyễnĐình Khoẻ và Vũ Hoài Ưu (Đoàn luật sư thành phố Hà Nội) nhận định: Chứng cứ chủyếu để cột tội Ngô Tiến Long là lời khai của Từ Đức Cường và các lời khai khác,tuy nhiên chúng có quá nhiều mâu thuẫn, không đáng tin cậy.

Luật sư Như nhận định lời khaicủa Từ Đức Cường “tiền hậu bất nhất”, động cơ đánh người của Cường không rõ.Luật sư Khỏe phân tích, mâu thuẫn giữa bị cáo Long và bị hại Công không đến mứchọ phải thuê xã hội đen để thanh toán nhau. Luật sư Ưu nêu quan điểm list điệnthoại rút gọn là không khách quan, không đủ giá trị pháp lý.

Luật sư Như, luật sư Ưu đề nghịHĐXX trả hồ sơ để điều tra bổ sung. Luật sư Khỏe đề nghị HĐXX tuyên “không phạmtội” và trả tự do cho bị cáo Long ngay tại tòa.

Đáng chú ý, luật sư Phạm Văn Phất(Đoàn luật sư tỉnh Quảng Ninh) bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho bị hạiNguyễn Đăng Công cũng đưa ra quan điểm: Không có căn cứ vững chắc để cho rằngmột mình Long là kẻ chủ mưu thuê giết anh Công, mà nhiều khả năng còn ai đó đứngphía sau Long để chi tiền cho việc này. Luật sư Phất cũng đề nghị HĐXX trả hồ sơđể điều tra bổ sung.

Đối đáp lại, phía công tố viênkhông đi sâu vào từng tình tiết các luật sư đưa ra. Các công tố viên nhận định:Các lời khai tuy còn có mâu thuẫn, nhưng chỉ ở chi tiết, còn về cơ bản, chúngphù hợp với nhau và phù hợp với các chứng cứ khách quan, nên cần được chấp nhận.

Hai công tố viên tại phiên tòa

Chứng cứ quan trọng được các côngtố viên nhắc đến chính là list điện thoại; tuy nhiên những thắc mắc, nghi vấncủa các luật sư về tính khách quan của list điện thoại rút gọn đã không được cáccông tố viên đề cập.

Nhìn chung, phần tranh luận giữacác công tố viên và các luật sư là dân chủ, nếu chỉ nhìn vào hình thức. Đi sâuvào nội dung, nó chưa hẳn đã đáp ứng được sự mong đợi của những người dự tòa,nhất là những người đang quan tâm đến lời kêu oan của bị cáo đầu vụ Ngô TiếnLong.

Bản án: Chưa đủ thuyết phục

Kết thúc một ngày xét xử, HĐXXphiên tòa sơ thẩm tuyên đọc bản án vào đầu giờ buổi tối. Cả năm bị cáo đều bịHĐXX xác định đã có hành vi “giết người” theo Điều 93 Bộ luật Hình sự.

Bị cáo Ngô Tiến Long được xácđịnh là kẻ chủ mưu, thuê Từ Đức Cường tổ chức đánh anh Nguyễn Đăng Công. Longkhông yêu cầu Cường thực hiện hành vi đánh anh Công như thế nào, sau đó bỏ mặchậu quả Cường gây ra. Do đó, Long phải chịu trách nhiệm gắn với hậu quả này.HĐXX tuyên phạt Ngô Tiến Long “tù chung thân”.

Bị cáo Từ Đức Cường trực tiếpthuê và bàn bạc với nhóm sát thủ về việc đánh anh Công. Cường thấy rõ nhóm sátthủ xách theo hai túi đựng hung khí nhưng không quan tâm, chấp nhận hung khí đó,nên phải chịu trách nhiệm về hậu quả đã xảy ra. HĐXX tuyên phạt Từ Đức Cường 20năm tù.

Các bị cáo Lê Đức Thắng, TrầnQuốc Hưởng, Nguyễn Trung Hiếu có hành vi giúp sức cho Từ Đức Cường và các đồngbọn khác bắn chết anh Công, bị tuyên phạt các mức án tù giam 14 năm (Thắng), 12năm (Hưởng) và 9 năm (Hiếu).

Năm bị cáo phải liên đới bồithường cho gia đình anh Công 17 triệu đồng mai táng phí, 39 triệu đồng tổn thấttinh thần, và phải chu cấp cho con gái anh Công (sinh ngày 14-02-2003) 650.000đồng/ tháng, đến khi cháu bé đủ 18 tuổi.

...Nghe xong bản án sơ thẩm,nhiều người cảm thấy chưa thuyết phục về phần nhận định hành vi “chủ mưu giếtngười” đối với bị cáo Long.

Chẳng  hạn, HĐXX nhận định“Căn cứ vào list các cuộc điện thoại liên lạc, thấy số điện thoại của Long nhiềulần gọi đến số điện thoại của Cường trước ngày xảy ra vụ án, có cơ sở để khẳngđịnh Long có quen biết Cường”.

Như số báo trước đã nêu, các luậtsư cho biết trong hồ sơ vụ án không thấy có list điện thoại của Long; kết luậnđiều tra và cáo trạng không nêu cụ thể ngày giờ các cuộc điện thoại Long gọi choCường; vì vậy, những người dự tòa không hiểu HĐXX phiên tòa sơ thẩm đã lấy thôngtin vừa trích dẫn ở đâu?

HĐXX cũng nhận định “Lời khaicủa chị Cẩm tại phiên tòa không phù hợp, bởi chính Cường cho biết Cường đã nhờSơn đến lấy tiền từ Cẩm, Sơn cũng thừa nhận điều này. Bị cáo Hiếu cũng thừa nhậnchở Sơn đến phường Hà Trung (nơi chị Cẩm ở). Vậy việc chị Cẩm đưa tiền cho Sơnlà khách quan và có thật”.  

Theo lời khai của Sơn, Cẩm vàHiếu trong hồ sơ có rất nhiều mâu thuẫn; tại tòa, Cẩm thay đổi lời khai; Sơn thìkhông được triệu tập đến; vì vậy, nhận định vừa trích dẫn của HĐXX phiên tòa sơthẩm đã không thuyết phục được nhiều người dự tòa...   

Theo

TIN LIÊN QUAN