Bệnh lỵ trực trùng

Điều kiện vệ sinh không đảmbảo khiến nhiều bệnh về đường tiêu hóa có thể xảy ra, trong đó có bệnh lỵtrực trùng.

Đường lây

do vikhuẩn lỵ (Shigella) gây ra, khác với bệnh kiết lỵ do ký sinh trùng amíp. lây theo đường ăn uống và rất có thể gây thành dịch lớn,bởi trực trùng lỵ có khả năng tồn tại trong thiên nhiên khá lâu (nước ngọt,rau sống, thức ăn từ 7-10 ngày) và có thể sống lâu hơn nữa (trong quần áo,đồ dùng của người bệnh lỵ hoặc trong đất có khi tới  từ 6-7 tuần lễ).

Ăn uống không đảm bảo vệ sinh là nguồn lây bệnh lỵ trực trùng  - (Ảnh: Thanh Tùng)

Nguồn lây bệnh là người đangmắc bệnh lỵ trực trùng và người lành mang trực trùng lỵ. Từ những đối tượngnày, trực trùng lỵ theo phân, theo thức ăn, nước uống bị nhiễm trực trùng lỵđi ra ngoài làm ô nhiễm môi trường xung quanh - nhất là ô nhiễm nguồn nước,từ đây trực trùng lỵ lan theo các loại thực phẩm dùng nước bị ô nhiễm để rửa(rau, thịt, cá...) và lây sang cho người lành theo con đường ăn uống. 

Lỵ trực trùng có 4 nhóm,nhưng hay gặp nhất ở Việt Nam là lỵ trực trùng nhóm 4 (S. flexneri) và nhómgây bệnh nặng nhất là lỵ nhóm 1, rất dễ gây tử vong nếu không phát hiện,điều trị kịp thời. Mọi người đều có thể mắc bệnh lỵ trực trùng, đặc biệt lànhững người chưa có miễn dịch chống lại trực trùng lỵ.

Biểu hiện

Sau khi có một lượng lớn trựctrùng lỵ vào trong cơ thể khoảng vài ba ngày là bắt đầu xuất hiện các triệuchứng sốt cao, rối loạn tiêu hóa như đau bụng, buồn nôn, nôn, đi lỏng nhiềulần, phân có máu. Giai đoạn đầu, phân còn có khuôn nhưng sau một thời gianngắn, phân sẽ lỏng kèm theo có chất nhầy, máu. thuộc dạngnặng sẽ đi ngoài nhiều lần, cho nên xảy ra hiện tượng mất nước và chất điệngiải có khi rất trầm trọng dẫn đến tử vong, nhất là ở trẻ em và người caotuổi.

Để phòng bệnh lỵ trực trùngcó hiệu quả cần giữ gìn vệ sinh, quản lý chất thải và phân của người bệnhđúng quy định như cho vào hố xí, có các chất sát khuẩn mạnh kèm theo như vôibột, cloramin, đặc biệt là ở các vùng nông thôn. Không được xả phân và giặtquần áo của người bệnh lỵ ra sông suối, ao hồ... Không ăn rau sống, không ăntiết canh, gỏi, nem chạo, nem chua (nếu đang có dịch); không uống nước chưađược đun sôi hay ăn những loại kem không đảm bảo vệ sinh. Rửa tay sau khi điđại tiện và trước khi ăn. Tham gia giữ gìn vệ sinh môi trường thật tốt, đặcbiệt là những vùng đang có bệnh lỵ trực trùng xảy ra.

Theo PGS-TS Bùi KhắcHậu
Thanh Niên