Trẻ sơ sinh rất
dễ bị viêm phổi, bệnh nặng có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp
thời. Triệu chứng bệnh không rõ ràng nên nhiều trường hợp đến bệnh viện thì
đã rất nặng.
Nguyên nhân
gây viêm phổi có thể là do vi khuẩn, virus, đôi khi vì ký sinh trùng, nấm dù
hiếm gặp. Tùy theo từng mức độ nặng nhẹ của bệnh mà các bác sĩ sẽ có chỉ
định phù hợp.
Dưới dây, phó
giáo sư Nguyễn Tiến Dũng, Trưởng khoa Nhi, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) chia
sẻ một số biểu hiện chính của bệnh viêm phổi ở trẻ:
1. Thở
nhanh
Trong tất cả
các dấu hiệu lâm sàng thì thở nhanh là dấu hiệu có giá trị chẩn đoán viêm
phổi cao nhất. Tiêu chuẩn thở nhanh theo phân loại của Tổ chức Y tế Thế giới
là: hơn 60 lần trong một phút đối với trẻ dưới 2 tháng tuổi, hơn 50 lần một
phút với trẻ 2 tháng đến 12 tháng tuổi và hơn 40 lần một phút với trẻ 1-5
tuổi.
Tuy nhiên, đếm
nhịp thở cũng gặp khó khăn đối với một số trẻ nhỏ hay sợ, kích thích hoặc
quấy khóc. Khi đó nhịp thở có thể tăng lên, vì vậy phải đếm khi trẻ nằm yên
hoặc khi ngủ và phải đếm trong một phút. Đối với trẻ nhỏ dưới 2 tháng tuổi
nếu lần đếm thứ nhất nhịp thở 60 lần một phút trở lên thì cần phải đếm lần 2
vì ở tuổi này trẻ thường thở không đều. Nếu vẫn trên 60 lần một phút thì mới
coi là thở nhanh.
Đây là triệu
chứng hay gặp của viêm phổi ở trẻ 1-3 tuổi. Đối với trẻ trên 3 tuổi thì độ
nhạy của dấu hiệu thở nhanh lại tương đối thấp. Với trẻ dưới 1 tuổi mà nhịp
thở trên 70 lần một phút thì thường là triệu chứng của viêm phổi nặng.
2. Rút lõm
lồng ngực
Đây là biểu
hiện của viêm phổi nặng. Để phát hiện, cha mẹ có thể nhìn vào phần dưới lồng
ngực (1/3 dưới) lõm vào khi trẻ hít vào. Nếu chỉ phần mềm giữa xương sườn
hoặc vùng trên xương đòn rút lõm thì không phải là rút lõm lồng ngực. Trẻ
dưới 2 tháng tuổi, chỉ rút lõm lồng ngực nhẹ thì chưa có giá trị phân loại
vì lồng ngực ở trẻ còn mềm, khi thở bình thường hơi cũng có thể rút lõm.
Trường hợp thấy rõ lõm sâu và dễ nhìn thấy, chắc chắn trẻ bị viêm phổi.
3. Một số
dấu hiệu khác
- Sốt cao: Đây
là một triệu chứng thường gặp trong viêm phổi ở trẻ.
- Khò khè: Có
thể có khoảng 30% ở trẻ lớn bị viêm phổi do mycoplasma. Bệnh này dễ nhầm với
hen nếu không chụp X-quang phổi.
- Các biểu
hiện như phập phồng cánh mũi, thở rên, bú kém, kích thích... có thể thay đổi
phụ thuộc và tuổi trẻ và độ nặng của bệnh.
Trẻ có một số
biểu hiện như: ho, chảy mũi, thở bằng miệng, sốt, không có các dấu hiệu như:
thở nhanh, co rút lồng ngực, thở rít khi nằm yên..., nhiều khả năng không bị
viêm phổi mà chỉ ho cảm thông thường. Một số có thể khò khè. Các bé này
thường do virus, không cần dùng kháng sinh mà chỉ điều trị triệu chứng, bệnh
sẽ khỏi sau 1-2 tuần.
Theo
Phương Trang
VnExpress