Đừng để rượu thuốc thành... thuốc độc!

Ngày Xuân, các giachủ thường nâng niu bình rượu quý ngâm đủ các loại thuốc tới động vật sống.Nhưng để rượu thuốc thành thuốc, hay thành thuốc độc thì lại đòi hỏi chủ nhânbình rượu am hiểu một chút về… rượu.

Mượnrượu làm thuốc

Bên cạnhnguyên liệu để làm thuốc quý, thuốc muốn có tác dụng tối ưu như mong muốn còntùy dạng bào chế và hình thức bảo quản sao cho thuốc có để lâu, có phơi nắng…vẫn không mất tác dụng. Chính vì thế mà trong kinh nghiệm y học dân gian, dùĐông hay Tây, đều có thành phẩm dưới dạng rượu thuốc.

Điểm khéocủa rượu thuốc, bên cạnh chuyện ngon miệng, chính là công năng “nhiều trong 1”nhờ khả năng bảo quản dược liệu không cần chất phụ gia bằng hóa chất tổng hợp;dùng rượu làm dung môi để ly trích tối đa hoạt chất trong dược liệu; tối ưu hóakhả năng dung nạp thuốc nhờ rượu đồng thời kích thích tiêu hóa; gia tốc thờigian khởi động tác dụng của dược liệu nhờ độ cồn trong rượu.

Nhưng khônghẳn cứ hễ ngâm dược liệu vào rượu thì bỗng dưng nên thuốc. Rượu thuốc là tiếngkép. Muốn nên thuốc với tác dụng như mong muốn phải có cả hai, phải có rượu tốtvà thuốc quý. Thầy thuốc y học cổ truyền, nếu đúng nghĩa lương y, đều rõ làthang thuốc muốn công hiệu phải đúng thành phần và hàm lượng, phải theo đúngnguyên tắc quân thần tá sứ khi thiết kế bài thuốc.

Với rượuthuốc cũng thế, không phải có gì nhét hết vào bình là xong. Trái lại, nếu khôngđúng bài bản thì khó lòng kiểm soát tình trạng tương tác bất lợi của dược liệuchen vai trong hũ rượu. Với dược liệu gốc động vật như rắn hổ mang, bìm bịp, dêhà nàm… càng phải kỹ hơn nữa vì nếu khôngchế biến đúng cách thì trong rượu tuy vẫn có thuốc nhưng xét cho cùng chỉlà thuốc… độc! Không lạ gì nếu nhiều người uống rượu thuốc cho khỏe nhưng để rồingứa ngáy vì dị ứng do ngộ độc tạp chất tích luỹ trong xị rượu có mùi dược thảo!

Thử quan sátcác nơi đang bày bán rượu thuốc trên lề đường có thể nhận thấy một điểm tươngđồng. Đó là ít khi bình rượu thuốc chỉ có vài vị thuốc. Trái lại, bên cạnh hìnhảnh gây ấn tượng như rắn, khỉ, bò cạp… là nhiều cây thuốc đủ loại củ rễ.

Tất nhiênnhư thế bắt mắt người tiêu dùng hơn là bình rượu lơ thơ vài cây thuốc. Đáng tiếclà người tiêu dùng chưa biết tối thiểu 70% các loại rượu thuốc có uy tín trênthương trường quốc tế thường chỉ có một vài cây thuốc trong thành phần.

Kế đến, điềuhay bị hiểu lầm là liều dùng của rượu thuốc. Nhiều người vẫn tưởng uống càngnhiều càng mau hiệu quả. Càng mau xỉn thì có! Vì rượu là dung môi có khả năng lytrích hoạt chất rất cao nên người dùng rượu thuốc không cần hơn l ly nhỏ ở mỗibữa ăn, trước hay sau bữa ăn tùy loại rượu thuốc, nghĩa là lượng uống tùy thuộcvào hướng dẫn của thầy thuốc, thay vì lời bàn ra vào của… hàng xóm!

Trong nhiềutrường hợp thậm chí nên pha ly rượu thuốc với nước, nếu được nước khoáng thiênnhiên càng tốt để vừa pha loãng độ cồn, vừa mượn tính kiềm của nước khoáng đểdẫn thuốc.

Chọnmặt biếu rượu

Không cầnlàm thống kê cũng biết ngay là đa số người chọn rượu làm thuốc thường vì rượunhiều hơn vì thuốc. Bằng chứng là người không ưa uống rượu chẳng có ai chọn cáchuống thuốc dưới hình thức rượu thuốc, nhất là khi thuốc viên, thuốc thang cũngcó tác dụng như thế hoặc thậm chí có khi nhanh hơn dùng thuốc rượu. Kẹt chokhông ít khách hàng thân thiết của rượu thuốc là trong trường hợp viêm gan, bệnhgút, viêm thận mãn, cao huyết áp… bệnh nhân không được dùng rượu cho dù có maymắn tìm được loại rượu thuốc an toàn về chất lượng.

Nếu đến bánhkẹo cũng cần chọn loại có gốc gác hẳn hoi thì càng phải cẩn trọng với rượu thuốchơn nữa. Thay vì theo lời đồn để chọn sản phẩm “made in đường hẻm” nên chọnthành phẩm được sản xuất bởi các công ty dược có uy tín lâu năm vì làm rượu quadây chuyền công nghệ khép kín chắc chắn đảm bảo chất lượng hơn rượu cất theo quytrình “trời ơi đất hỡi”!

Thực tế, sốngười ngộ độc vì rượu thuốc, nhất là trong các dịp hội hè, trong mấy ngày tếtkhá cao, nhất là khi “nạn nhân” do đã có thành tích viêm gan, sưng khớp nênthường bị vợ con giấu kín lon bia! Rượu thuốc, như tên gọi, phải được dùng vớitri thức như dùng thuốc, thậm chí phải cẩn thận hơn nữa vì bên cạnh thuốc làrượu mạnh vì không ai làm rượu thuốc với rượu vang!

Trái lại,muốn ly trích được hoạt chất trong dược liệu, rượu dùng làm rượu thuốc phải làthứ dữ như rượu đế, rượu Vodka, nghĩa là nếu lạm dụng mà không viêm gan, khôngloét bao tử mới là chuyện lạ! Đó là chưa kể đến phản ứng phụ như té xe dù khôngai đụng, hoặc nhào xuống mương dù đường không trơn trợt mà do say xỉn vì rượu.

Theo Bác sĩ Lương Lễ Hoàng
Dân Việt