Giấu táo bón, có ngày vỡ ruột

Cách đây ít lâu một bệnh viện đã tiếp nhận phẫu thuật cho một bệnh nhân bị vỡ đại tràng (ruột già) bởi nguyên nhân khá đặc biệt.

Cách đây ít lâu một bệnh việnđã tiếp nhận phẫu thuật cho một bệnh nhân bị vỡ đại tràng (ruột già) bởi nguyênnhân khá đặc biệt.

Bệnh nhân nhập viện trong tình trạng bụng căng trướng cứngnhư gỗ, đau dữ dội. Phẫu thuật ra, thấy ổ bụng chứa đầy phân vón cục, nặng đến4kg. Bệnh nhân cho biết có tiền căn đau dạ dày, trước khi xảy ra tai nạn, bị táobón không đi tiêu được nhưng vì ngại nói nên âm thầm chịu trận và hậu quả là bịnhư vậy.

Táo bón là bệnh rất phổ biếntrong xã hội nhưng chưa được quan tâm nhiều. Tuy không phải bệnh nguy hiểmdẫn đến chết người nhưng ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sốngvà làm cầu nối cho nhiều bệnh tình khác phát sinh hoặc trở nên trầm trọng hơn.

Giấu táo bón, có ngày vỡ ruột

Ảnh minh họa

Làm sao biết bị táo bón?

Từ thập niên 90, với sự tiến bộtrong các phương tiện chẩn đoán hình ảnh, đã phát hiện được một số nguyên nhânthực thể của táo bón và đã đưa ra các phương pháp điều trị bằng thủ thuật vàphẫu thuật. Cũng từ mốc thời gian này, các bác sĩ tiêu hoá mới thống nhất đượcđịnh nghĩa táo bón là gì, sau một hội nghị đồng thuận tổ chức tại Rome.

Theo đó, với người lớn, có từ haihay hơn hai triệu chứng sau: đi cầu rặn gắng sức; phân cục, cứng, lổn nhổn; cảmgiác đi không hết phân; cảm giác phân bị kẹt lại ở hậu môn; phải dùng tay trợgiúp hay phải uống thuốc xổ hay thụt tháo; đi cầu ít hơn ba lần trong một tuần.Lưu ý, các triệu chứng này phải xảy ra tối thiểu mười hai tuần (không cần liêntục) trong mười hai tháng và chỉ cần bị một lần trong bốn lần đi cầu. Với trẻem, tối thiểu hai tuần thấy dấu hiệu: phân cứng như đá cuội trong hầu hết cáclần đi cầu; đi cầu ít hơn hai lần trong một tuần.

Trong kinh nghiệm thăm khám chobệnh nhân táo bón, bác sĩ còn nhận thấy bệnh nhân đến khám thể hiện ở ba dạng.Thường nhất là không có cảm giác mắc cầu, số lần đi cầu ít hơn hai lần trongtuần và lúc đi cầu được thì không cần trợ giúp. Dạng thứ hai là đi cầu được mỗingày nhưng rất khó khăn, cảm giác mắc cầu nhưng vào nhà cầu thì không đi được,thời gian ngồi trong cầu rất lâu, phải cần trợ giúp như ép bụng, banh rộng hậumôn, dùng tay móc phân, thụt tháo, uống thuốc xổ. Dạng thứ ba là phối hợp cả haidạng vừa nói.

Không chỉ do tắc nghẽn đườngra

Năm 2003, tác giả Anthony Lembolàm công trình nghiên cứu dịch tễ học, điều tra nguyên nhân táo bón trên 1.000bệnh nhân và đã đưa ra những kết quả sau:

Táo bón chức năng: chiếm tỷ lệ59%, là tình trạng táo bón không có tổn thương thực thể trên đại tràng. Nguyênnhân do chế độ ăn uống, sinh hoạt (ăn ít chất xơ, ăn ngọt nhiều, uống ít nước,thói quen đi cầu không đúng giờ và đúng cách, ít vận động thể dục…); thuốc uống(thuốc chống trầm cảm, thuốc chống co giật, thuốc điều trị Parkinson, thuốckháng histamine, thuốc trị cao huyết áp như thuốc ức chế kênh canxi, thuốc giảmđau như morphin, codeine, thuốc bổ sung calci, thuốc điều trị đau bao tử nhưaluminium, bismuth…) và bệnh toàn thân (tiểu đường, chấn thương cột sống, taibiến mạch máu não,…)

Giảm động đại tràng: chiếmtỷ lệ 13%, là tình trạng táo bón có tổn thương thực thể ở đại tràng, làm đạitràng không hoạt động co bóp hay giảm co bóp để đưa phân xuống trực tràng hậumôn như có đoạn đại tràng vô hạch (bệnh Hirschprung), thiếu tế bào trung gianCajal và một số trường hợp không tìm được nguyên nhân.

Hội chứng tắc nghẽn đường ra:chiếm tỷ lệ 25%, là tình trạng phân đã xuống đến bóng trực tràng nhưng docác tổn thương thực thể ở vùng trực tràng ống hậu môn và các cơ vùng sàn chậu,làm phân ứ đọng lại. Các tổn thương đó có thể là sa trực tràng kiểu túi, lồngtrực tràng hậu môn, co thắt cơ mu trực tràng, phì đại cơ vòng trong, sa ruộtnon…

Hội chứng tắc nghẽn đường ra, kèmgiảm động đại tràng: chiếm tỷ lệ 3%, bệnh nhân có cả hai tổn thương cùng mộtlúc.

Để chẩn đoán đúng nguyên nhân,đầu tiên phải loại trừ táo bón chức năng bằng cách thăm khám bệnh thật kỹ. Saukhi loại trừ, mới dùng các phương tiện chẩn đoán hình ảnh để tìm nguyên nhângiảm động đại tràng và hội chứng tắc nghẽn đường ra.

Tuỳ loại táo bón, có cách chữariêng

Đối với điều trị nguyên nhângiảm động đại tràng, để kích thích đại tràng hoạt động, đầu tiên cầnđiều trị nội khoa bằng thuốc, với thuốc kích thích thụ thể 5-HT4(Tegaserod) có thể kích thích đại tràng hoạt động lại bình thường.

Nếu điều trị bằng thuốckhông cải thiện, các bác sĩ sẽ áp dụng phương pháp đặt các điện cựcvào lòng đại tràng qua nội soi và kích thích các điện cực đó. Ngoàira, các bác sĩ phẫu thuật còn chọn phương pháp phẫu thuật cắt đoạnđại tràng giảm động. Muốn vậy cần sử dụng phương tiện chẩn đoán chínhxác hơn, là Scintigraphic, để đánh giá đoạn ruột bị giảm động.

Trường hợp co thắt cơ mu trựctràng, sẽ chích Botulinum Toxin A, dưới hướng dẫn máy đo điện cơ EMG. Sauđó cho tập phản hồi sinh học để cơ mu trực tràng trở lại bìnhthường. Đối với các nguyên nhân khác của bế tắc đường ra, thường làphải phẫu thuật. Nếu do nguyên nhân lồng trực tràng hậu môn, thường ápdụng phẫu thuật Delorme.

Với tiến bộ của khoa họcngày nay người ta có thể chẩn đoán được một số nguyên nhân của táobón bằng các kỹ thuật mới, từ đó có thể điều trị các nguyên nhân gâytáo bón bằng thuốc, thủ thuật hay phẫu thuật một cách hiệu quả.

Theo ThS.BS Dương PhướcHưng
Giấu táo bón, có ngày vỡ ruột



Gửi bài tâm sự

File đính kèm
Hình ảnh
Words
  • Bạn đọc gửi câu chuyện thật của bản thân hoặc người mình biết nếu được cho phép, không sáng tác hoặc lấy từ nguồn khác và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật về bản quyền của mình.
  • Nội dung về các vấn đề gia đình: vợ chồng, con cái, mẹ chồng-nàng dâu... TTOL bảo mật thông tin, biên tập nội dung nếu cần.
  • Bạn được: độc giả hoặc chuyên gia lắng nghe, tư vấn, tháo gỡ.
  • Mục này không có nhuận bút.