Những bệnh lý tiềm ẩn gây ra mất ngủ

Thế nào là mất ngủ?

Ngủ là trạng thái giảm vận độngvà giảm sự nhận thức có tính chất xen kẽ với trạng thái thức tỉnh. Đó là sự cầnthiết để bảo vệ tế bào thần kinh tránh suy kiệt. Thời gian ngủ cần thiết là 8giờ trong một ngày, trong đó không dưới 5-6 giờ ngủ vào ban đêm.

Đôi khi mất ngủ do căng thẳng quá mức gây ra

Trong y học, người ta định nghĩamất ngủ là tình trạng ngủ không đủ về thời lượng và chất lượng, kéo dài trên 3tuần liên tiếp. Những người bị mất ngủ cảm thấy khó đi vào giấc ngủ, ngủ khôngsâu và không được lâu. Gọi là khó đi vào giấc ngủ nếu nằm trên giường quá 30phút mà không ngủ được. Cũng có khi người bệnh ngủ rất dễ nhưng lại thức dậy quásớm, ta gọi đó là ngủ không được lâu.

Tình trạng này làm thu hẹp thời lượng ngủ,rút ngắn thời gian hồi phục. Cần chú ý là hiện tượng dễ thức song cũng dễ ngủkhông được coi là mất ngủ vì ngay sau đó họ lại đi vào giấc ngủ ngon lành. Mấtngủ là một bệnh chứng có tỷ lệ xuất hiện cao và gây ảnh hưởng tới chất lượngcuộc sống của hàng triệu người.

Những bệnh lý liên quan đếnmất ngủ

- Đôi khi mất ngủ do căng thẳngquá mức gây ra, nhưng cũng có khi nó là bạn đồng hành của các rắc rối về sứckhỏe, tiềm ẩn những nguy cơ về bệnh lý. Chẳng hạn như:

- Bệnh lý tim mạch - rối loạngiấc ngủ có mối liên hệ hai chiều với các bệnh "thời đại", những bệnh lý nàygồm: đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, rối loạn nhịp tim. Nhiều nghiên cứu đã chỉra có một mối liên quan chặt chẽ giữa mất ngủ và bệnh lý hệ cơ quan trên, đó làdo hiện tượng hồi hộp, đau thắt ngực làm người bệnh không ngủ được.

- Bệnh lý hô hấp - người ta thấyrối loạn giấc ngủ thường hay gặp ở những người bị bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính,hen phế quản. Các rối loạn bệnh lý ở phổi là nguyên nhân gây suy giảm chất lượnggiấc ngủ. Có lẽ là do sự giảm oxy huyết và tăng carbonic nên khiến người bệnhmất ngủ. Hiện tượng khó thở được xem là một trong các nguyên nhân chính.

- Bệnh lý thận tiết niệu - cácbệnh lý thận, tiết niệu cũng hay song hành cùng với mất ngủ. Đặc biệt, ở nhữngbệnh nhân bị suy thận có tỷ lệ mất ngủ cao gấp 10 lần so với những người bìnhthường. Tăng urê huyết, các thay đổi về tâm lý, các cơn đau mạn tính được coi lànhững cơ chế chính gây ra mất ngủ ở những người này.

- Các rối loạn dạ dày ruột - hộichứng trào ngược dạ dày thực quản, viêm loét dạ dày, ung thư dạ dày là nhữngthành phần bệnh lý điển hình gây ra tình trạng mất ngủ. Người ta lý giải chínhnhững triệu chứng của các bệnh lý trên gây ra hiện tượng mất ngủ, cụ thể như:hiện tượng bỏng rát thực quản, nóng rát sau xương ức, đau bụng lâm râm.

- Bệnh lý thần kinh - mất ngủ làhiện tượng "hình và bóng" của các thương tổn thần kinh. Ba bệnh lý quan trọngnhất là thiếu máu não, u não và động kinh. Cơ chế gây ra mất ngủ ở mỗi bệnh làkhác nhau. Nhưng chung quy lại, nó đều là biểu hiện các tế bào não đang bị bệnhlý.

Chính vì vậy, khi bị mất ngủ kéodài như nói trên, cần đi kiểm tra sức khỏe để được đánh giá chính xác bệnh lýnào đang tiềm ẩn gây ra mất ngủ.

Theo Bs Yên Lâm Phúc