Những người mắc bệnh… vui quá mức

Nam được nhân viên khoái vìlúc nào cũng vui như Tết, thích tổ chức đi ăn nhậu, du lịch là OK ngay, xintăng lương là duyệt liền. Nhưng tính tốt này hóa ra lại do… bệnh.

 Trong khi đám nhân viên rấtthích sếp Nam (28 tuổi, Tây Hồ, Hà Nội) thì gia đình anh lại “đau đầu” vìnhưng cơn hào phóng và hưng phấn quá độ của anh, đến nỗi phải đưa anh điđiều trị ở phòng khám tâm thần.

Lậpcông ty vì… lên cơn bệnh

Nam làm giám đốc công ty củagia đình anh. Hai năm liền anh điều hành rất tốt, nhưng sau đó anh bỗng thayđổi. Nam chi thả cửa mà chẳng băn khoăn gì đến chuyện cân đối tài chính.Hằng ngày, anh đến công ty với một niềm hứng khởi lớn, thường xuyên tập hợpnhân viên lại họp để nghe anh hào hứng nói về những ý tưởng, kế hoạch lớncủa mình. Anh lúc nào cũng thấy vui sướng, nói cười phớ lớ, làm việc nhưđiên (nhưng làm sai, làm hỏng rất nhiều), và đặc biệt là đề xuất chi tiềnnào cũng duyệt. Nhân viên thấy sếp vui, đua nhau đến gặp xin tăng lương, rồiđề xuất thưởng, đề xuất cho anh chị em đi du lịch, ăn liên hoan…, Nam đều OKhết. 

Ảnh minh họa

Sauvài tuần, Nam biến mất khỏi công ty đang gặp nhiều rắc rối về hợp đồng vàtài chính. Anh nằm bẹp ở nhà, không thiết ăn uống. Rồi một thời gian sau,trạng thái vui vẻ, phấn hứng lại xuất hiện. Nam đến công ty mà anh không cònlàm giám đốc nữa, tay cầm cả nắm phong bao đỏ để lì xì mọi người, thao thaobất tuyệt về chuyện kinh doanh, để rồi ít hôm sau lại “bẹp như con dán”, nằmnhà. Sau nhiều lần tâm trạng “phồng lên xẹp xuống’’ như vậy, Nam được bố mẹđưa đi khám chuyên khoa tâm thần và được chẩn đoán hưng cảm.

CònBình, 25 tuổi, nhà ở Ba Đình, Hà Nội, cũng đòi bố mẹ lập công ty đúng lúclên cơn hưng cảm. Chàng trai từng tốt nghiệp Đại học Kinh tế quốc dân nàycảm thấy mình tràn đầy ý tưởng tuyệt diệu, cần phải hiện thực hóa. Khôngbiết con có bệnh, bố mẹ Bình đồng ý chi tiền. Công ty được lập ra chỉ có thukhông có chi, còn ông giám đốc trẻ lúc vui như Tết, tràn đầy hứng khởi, lúcrũ xuống như tàu lá héo, bỏ mặc nhân viên muốn làm gì thì làm. Bố mẹ Bìnhcũng chỉ biết con bị hưng cảm khi đưa con đến gặp chuyên gia tâm lý, tâmthần của phòng khám TuNa (Hà Nội).

“Đốt” hết sức sống trongít ngày

Chuyên gia tâm lý Lã Linh Nga,Phó trưởng phòng khám TuNa, cho biết những người bị hưng cảm thường đem lạicảm giác dễ chịu cho người tiếp xúc và bản thân họ cũng thấy vô cùng sungsướng, tràn đầy năng lượng. Họ vui bất tận, nói nhiều, hoạt động liên tục,hào phóng vô biên. “Những lúc ấy, họ rất dễ bị lợi dụng, chỉ cần khenngợi, khuyến khích ít câu là xin gì cũng cho, đề nghị gì cũng được”.

Những người hưng cảm rất ítăn, ít ngủ, hạn chế nghỉ ngơi, chỉ muốn hoạt động. Họ rất tự tin, cảm thấymình có thể làm được những việc khó khăn nhất. Các ý tưởng “vĩ đại” ào ạtxuất hiện và họ lao vào thực thi, và nếu như ý tưởng đó rất hoang đường, ngớngẩn thì cũng khó thuyết phục họ nhận ra.

“Những lúc ấy ai cũng bảotôi như cắn phải thuốc lắc vậy. Tôi thấy mình tràn đầy sức sống, tôi thấymình như siêu nhân, không gì không làm nổi”, Phúc, một người từng phảiđiều trị hưng cảm, nói.

Những cơn hưng cảm này có thểdiễn ra trong vài ngày hoặc một tuần, có khi vài tuần. Và ngay sau đó, bệnhnhân rơi ngay vào cơn trầm cảm, kéo dài gấp nhiều lần thời gian “vui vẻ”trước đó.

Đang ở đỉnh cao hưng phấn vàkhỏe khoắn, bệnh nhân bỗng ở “dưới đáy”: trở nên kiệt sức, rũ rượi, chánnản, tuyệt vọng… do toàn bộ sức sống đã bị “đốt” hết trong thời gian ngắn.Đặc biệt nếu trước đó trong cơn hưng cảm, họ thực hiện những ý tưởng “vĩđại” thì trong cơn trầm cảm, sự thất bại của các ý tưởng đó càng làm họkhông thiết gì cuộc đời.

Theo chuyên gia Linh Nga,chứng hưng cảm xuất hiện là do nguyên nhân nội sinh chứ không phải các cúsốc tâm lý. Các sang chấn tâm lý hay thể chất (vào vùng đầu) thường chỉ đóngvai trò thúc đẩy, khiến bệnh xuất hiện ở những người đã có những yếu tố nộitại của bệnh này. Vì vậy, cách điều trị chủ yếu là dùng thuốc, và phải dùnglâu dài, thậm chí suốt đời.

Trừ những trường hợp nặng cóxuất hiện hoang tưởng và cư xử bất thường, người hưng cảm chỉ đặc biệt ở chỗvui vẻ thái quá. Do đó chứng hưng cảm không gây hại cho người ngoài, nhưnglại gây phiền toái cho gia đình và làm khổ bệnh nhân khi cơn trầm cảm xuấthiện. Các chuyên gia khuyến cáo, trong giai đoạn trầm cảm này, người nhàkhông nên trách móc, lên án những chuyện mà bệnh nhân đã làm khi hưng cảm,vì sẽ khiến cho tình trạng trở nên tồi tệ hơn. Điều tốt nhất nên làm chongười thân là đưa đến bác sĩ tâm lý, và động viên bệnh nhân tuân thủ điềutrị lâu dài.