Thực chất hay "chiêu bài"?

Theo một nghiên cứu tại thị trường thành phố Hồ Chí Minh, số lượng tiêu dùng cho nước giải khát đóng chai chiết xuất từ thiên nhiên tăng mạnh trong những tháng đầu năm. Nhận thấy sự thay đổi tâm lý này của người tiêu dùng, các hãng sản xuất nước giải khát nhanh chóng đáp ứng yêu cầu. Hàng loạt loại nước giải khát bổ dưỡng có chiết xuất từ thiên nhiên liên tục xuất hiện. Theo đánh giá của các cơ quan quản lý thị trường, tốc độ tăng trưởng của những loại nước uống bổ dưỡng chiết xuất từ thiên nhiên này tăng 10%/năm.

Thực sự lên ngôi?

Các loại nước đóng chai có tốt thật sự như lời quảng cáo? (Ảnh minh họa)

Hiện trên thị trường có khá nhiều loại đồ uống "nguyên chất, chiết xuất từ thiên nhiên" như nước cam ép, nước táo, bí xanh, nước dừa, nước xoài... Riêng đồ uống có nguồn gốc từ trà xanh cũng có đến hàng chục loại. Những loại nước này có giá cả phải chăng, với đối tượng tiêu thụ chủ yếu là thanh thiếu niên và phụ nữ.

Các loại nước "chiết xuất từ thiên nhiên" này đang thu hút người tiêu dùng với những chiêu thức quảng cáo liên quan đến sức khỏe và nguồn nguyên liệu tươi mới. Các loại nước cam ép có tép, mùi vị tự nhiên, "được sản xuất từ những cam nguyên vẹn, tươi mới" rất được khách hàng ưa chuộng. Các loại nước ép trái cây cả ngoại nhập và sản xuất trong nước hiện vô cùng đa dạng và mang hương vị của cả bốn mùa, phù hợp với mọi khẩu vị. Các loại nước trà đựng trong chai Pet cũng đặc biệt được yêu thích. Được giới thiệu là chiết xuất từ lá trà xanh với tác dụng giải khát, giải nhiệt, chống oxy hóa, tăng cường sức đề kháng... mỗi loại trà xanh lại thu hút được một lượng người tiêu dùng riêng. Các thương hiệu trà này còn "kết hợp" với các loại hoa quả khác thành trà xanh hương đào, hương dâu rừng, hương mãng cầu, chanh dây...

Liệu có đảm bảo?

Dù nhà sản xuất ra sức đảm bảo cho chất lượng sản phẩm nhưng thực chất như thế nào thì người tiêu dùng khó có thể biết được. Đọc bao bì của một nhãn hàng, bạn có thể nhận thấy thành phần chính tạo nên các loại nước uống này rất đơn giản và tỷ lệ không cao. Gần đây, có rất nhiều sản phẩm nước uống chiết xuất từ thiên nhiên, không chỉ của những hãng nhỏ mà cả những hãng có tên tuổi trong ngành nước giải khát cũng bị người tiêu dùng phản ánh về chất lượng thực sự. Ví như những sản phẩm trà xanh có mùi ôi thiu, nước trái cây có kết tủa, có vật lạ... Dù nhà sản xuất khẳng định đó là do quá trình vận chuyển và bảo quản, nhưng người tiêu dùng vẫn phải đặt câu hỏi về chất lượng thực của những sản phẩm từ thiên nhiên này.

Dù đến nay chưa có một công trình khoa học nào nghiên cứu về các loại nước uống này nhưng các nhà nghiên cứu vẫn khẳng định các loại nước uống chiết xuất thiên nhiên này không giống như quảng cáo. "Nếu ở nhà bạn muốn uống một cốc nước cam tươi thì cần dùng bao nhiêu quả cam? Chắc phải vài quả mới đủ. Và giá cam hiện nay là bao nhiêu? Thế nên, nếu các loại nước uống chiết xuất từ thiên nhiên này nguyên chất thật như công bố, thì chắc chắn nguồn cung cấp nguyên liệu của nước ta hiện không thể đáp ứng đủ cho việc sản xuất vài trăm ngàn lít/ngày. Và kể cả nếu có sản xuất được thì giá thành của sản phẩm sẽ rất đắt", thạc sĩ Lê Thị Hải, Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho biết.

Còn theo Chi cục QLTT Hà Nội, những cuộc kiểm tra bất ngờ mặt hàng nước uống bổ dưỡng cho thấy không ít nhãn hàng nước uống bổ dưỡng có những dấu hiệu sai phạm. Ví dụ như trong sản phẩm không có thành phần được ghi trên bao bì (như ghi có đường kính nhưng kiểm tra thì chỉ có đường hóa học), sử dụng hóa chất không được phép... Nhiều sản phẩm ghi trên bao bì là chiết xuất thiên nhiên nhưng thực tế được sản xuất theo công thức: hương liệu + phẩm màu + nước + đường hóa học.

Chú ý cách dùng của từng loại nước trái cây để có được kết quả tốt nhất

Các chuyên gia cùng khuyên rằng, khi chất lượng các loại nước uống trên thị trường còn chưa rõ ràng, người tiêu dùng hãy chọn loại thức uống có nguồn gốc rõ ràng. Riêng với đối tượng là trẻ em, để đảm bảo nhu cầu dinh dưỡng của trẻ, cần phải đặc biệt chú ý đến các thành phần của các loại nước ép trái cây sản xuất công nghiệp. Tránh việc các em "nạp" quá nhiều đường và các loại chất hóa học gây cản trở quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng lành mạnh ở trẻ. Nếu có thể hãy cho trẻ dùng nước trái cây tự pha chế. Nếu không, hãy chọn những sản phẩm mà thành phần được ghi trên bao bì có nhãn "tự nhiên" (bio/organic) và không thêm đường (no add sugar).

Liều lượng vừa đủ

Theo bác sĩ Lê Thị Hải, mỗi người mỗi ngày cần lượng đường chất từ trái cây và rau xanh là 9 phần - tương đương với 4 phần hoa quả và 5 phần rau (340ml nước ép trái cây tương đương với 2 phần rau/hoa quả). Tuy nhiên, cũng cần chú ý đến cách dùng của từng loại nước trái cây.

Nước cà rốt được xem như một loại nước bổ dưỡng hàng đầu vì nó có chứa hàm lượng lớn beta-carotene, vitamin B, kali, canxi và những khoáng chất bổ dưỡng khác. Nước cà rốt đặc biệt bổ dưỡng cho trẻ em và những người có hệ thống miễn dịch kém hay gặp phải những rắc rối với làn da. Beta-carotene cũng rất tốt cho thị lực. Tuy nhiên, sau khi uống nước cà rốt, bạn cần ăn thêm những loại thực phẩm có chứa chất béo để cơ thể hấp thu tốt nhất các dưỡng chất vốn có của cà rốt. Cũng không nên uống quá 0,5 lít nước cà rốt mỗi ngày để bảo vệ gan và da.

Nước cà chua không chỉ có tác dụng giúp cho làn da luôn khỏe và tươi sáng mà còn cung cấp một lượng lớn vitamin cho cơ thể và là phương thuốc hữu hiệu phòng ngừa bệnh ung thư. Thêm vào đó, nước cà chua không chứa calo nên thích hợp với những người béo phì hay đang trong giai đoạn giảm cân. Loại nước này đặc biệt hữu ích đối với các bà bầu hay những bà mẹ đang trong giai đoạn cho con bú. Nên uống nước cà chua từ 20 - 30 phút trước bữa ăn để đẩy nhanh và tăng cường quá trình tiêu hóa về sau. Tuy nhiên, những người mắc bệnh viêm loét dạ dày, bệnh về đường tiêu hóa, bệnh viêm túi mặt cấp tính cần tránh xa loại nước này.

Nước táo có chứa vitamin C, P, Kali, canxi, muối sắt, đồng, mangan, coban, kẽm, đặc biệt tốt đối với bệnh nhân bị xơ vữa động mạch, mắc bệnh gan, bàng quang, sỏi thận. Bạn có thể uống nước táo mà không cần quan tâm đến bất cứ điều kiện sức khỏe nào. Lượng nước táo tối đa mỗi ngày là 1 lít.

Nước nho có chứa lượng đường lớn và kali. Thường xuyên uống nước nho đen sẽ giúp giảm lưọng cholesterol trong cơ thể và nguy cơ mắc các bệnh tim mạch. Hơn thế nữa, nước nho cũng có tác dụng nhuận rang, lợi tiểu. Nếu uống nửa cốc nước nho (pha loãng với tỉ lệ 1:1) 3 lần mỗi ngày trong 3 tuần sẽ có những tác dụng rõ rệt. Tuy nhiên, người bị viêm loét dạ dày, có bệnh về hệ tiêu hóa, đái tháo đường, béo phì, các bệnh mãn tính về phổi không nên uống nước nho.

Ích lợi lớn nhất của nước thuộc họ cam quýt là hàm lượng lớn vitamin C, P, kali và folacyn. Nó có tác dụng tăng cường sinh lực, giảm mệt mỏi, tăng cường lưu thông máu, hỗ trợ điều trị xơ vữa động mạch, cao huyết áp và phòng ngừa ung thư. Tuy nhiên, nếu mắc bệnh về đường ruột hay tá tràng, viêm dạ dày mãn tính thì không nên uống loại nước quả này. Ngoài ra, loại nước trái cây này có tương tác và làm giảm tác dụng của thuốc nên khi dùng cần tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.

Nước lựu có tác dụng đặc biệt hỗ trợ hệ tiêu hóa, tăng kích thích vị giác, tăng hàm lượng hemoglobin trong máu và chống nhiễm khuẩn, rất hữu ích đối với những người mắc bệnh lợi tiểu, viêm nhiễm. Các chuyên gia khuyên bạn nên kết hợp loại nước lựu cùng với cà rốt. Nên pha loãng nước lựu trước khi uống, hơn nữa bạn cũng nên nhớ rằng, nó có chứa một lượng acid nhất định và có thể phá hỏng men răng nếu uống quá nhiều.

Theo Duy Quang