- Bạn đọc gửi câu chuyện thật của bản thân hoặc người mình biết nếu được cho phép, không sáng tác hoặc lấy từ nguồn khác và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật về bản quyền của mình.
- Nội dung về các vấn đề gia đình: vợ chồng, con cái, mẹ chồng-nàng dâu... TTOL bảo mật thông tin, biên tập nội dung nếu cần.
- Bạn được: độc giả hoặc chuyên gia lắng nghe, tư vấn, tháo gỡ.
- Mục này không có nhuận bút.
Trẻ vẹo cột sống: Thờ ơ sẽ trả giá đắt
Nhiều trẻ em ở Việt Nam bị vẹo cột sống nhưng không được phát hiện sớm, đến bệnh viện khám với cột sống vẹo trên trăm độ. Đây có thể coi là một “kỷ lục” khó thấy ở các nước tiên tiến nơi mà chỉ 40 hay 45 độ là đã được phẫu thuật!
Nhiều trẻ em ở Việt Nam bịvẹo cột sống nhưng không được phát hiện sớm, đến bệnh viện khám với cột sống vẹotrên trăm độ. Đây có thể coi là một “kỷ lục” khó thấy ở các nước tiên tiến - nơimà chỉ 40 hay 45 độ là đã được phẫu thuật!
Dấu hiệu phát hiện bệnh sớm
Vẹo cột sống có thể xảy ra ở mọi độ tuổi.Tuổi dễ phát triển nhanh nhất là dậy thì (10-17 tuổi ở các trẻ gái, nhất làquanh tuổi có kinh, và 12-18 tuổi ở các trẻ trai).
Bình thường cột sống của trẻ thẳng hàngkhi nhìn từ cổ xuống lưng và thắt lưng. Nhìn ngang, cột sống hơi cong ở lưng vàưỡn bình thường ở thắt lưng. Nếu bị tật vẹo cột sống, nhìn phía sau khi trẻ đứngthẳng sẽ thấy vai xệ một bên, lồng ngực nhô lên một bên, có thể kèm theo vùnghông - thắt lưng nhô phía bên kia; xương chậu và háng cao hơn bên kia; cột sốnglệch sang bên.
Cho trẻ cúi thắt lưng, nhìn phía sau sẽ thấy rõ lồng ngực hayhông thắt lưng nhô lên một hay hai bên. Đây là cách khám đơn giản giúp phát hiệncác tật vẹo cột sống tương đối sớm do tác giả Adam đề xuất mà cha mẹ, người thânđều có thể khám thấy được trước khi tham vấn bác sĩ chuyên khoa cột sống.
Ảnh minh họa |
Có ba cấp độ vẹo cột sống: cấp độ 1, cộtsống đã lệch nhưng chỉ có thể phát hiện bởi các chuyên gia, chưa ảnh hưởng đếnchức năng hô hấp. Cấp độ 2, nhìn từ phía sau đã thấy cột sống cong vẹo, gù xươngsườn do đốt sống bị xoay, ảnh hưởng đến chức năng hô hấp nhẹ. Cấp độ 3, nhìn rõcột sống vẹo lệch sang bên, ảnh hưởng nặng chức năng hô hấp, có thể gây biếndạng khung chậu, khớp háng, chiều dài của lưng - thắt lưng ngắn lại, xương sườnngực bị biến dạng gây suy hô hấp mạn tính, xuất hiện bệnh tim phổi mạn, các cơquan trong ổ bụng bị chèn ép...
Vì đâu trẻ vẹo cột sống?
Quan niệm cho rằng nguyên nhân vẹo cộtsống là do đứng hay ngồi tư thế xấu, xách nặng một bên, do ngủ co quắp, thiếusinh tố hay thiếu canxi thật ra không đúng.
Vẹo cột sống có nhiều nguyên nhân: bẩmsinh, vẹo cột sống kèm theo các bệnh lý tuỷ sống hay thần kinh cơ (bướu đa sợithần kinh, hội chứng Marfan, rỗng tuỷ sống, thoát vị hạnh nhân tiểu não, dichứng sốt bại liệt...) hay không rõ nguyên nhân (vô căn). Vẹo cột sống vô cănchiếm đa số trường hợp: 60-70%. Đa số trẻ dưới 3 tuổi bị vẹo cột sống bẩm sinhhay liên quan bệnh lý, khó điều trị và tiên lượng nặng. Khoảng 20% trẻ vẹo cộtsống thiếu nhi (từ 3-10 tuổi) có nguyên nhân bệnh lý kèm theo, đa số không rõnguyên nhân.
Sau 10 tuổi, đa số là vẹo cột sống vô căndiễn biến nặng cho đến khi dừng lại ở độ tuổi trưởng thành. Vẹo cột sống ngườilớn là hậu quả của mắc vẹo cột sống lúc nhỏ bị quên lãng hoặc vô căn hay bệnh lý.Nhìn chung, 80% dị tật cột sống có nguyên nhân vô căn. Khoảng 30% có tiền căngia đình liên quan đến di truyền. Càng nhỏ tuổi nguyên nhân bệnh lý kèm càngnhiều, càng khó điều trị.
Vẹo cột sống ở tuổi thanh thiếu niênthường là vô căn, việc điều trị thường cho kết quả và dự hậu tốt dù bảo tồn (giữa20-40 độ vẹo) hay phẫu thuật (trên 40 độ vẹo). Tuy nhiên, bệnh nhân càng đến trễ,vẹo càng nặng thì phẫu thuật càng nguy hiểm, dự hậu càng dè dặt. Vì vậy, các bậccha mẹ phải hết sức quan tâm đến cột sống của con em. Các trẻ cũng chớ e dè hỏiý kiến cha mẹ, thầy cô khi thấy mình mặc áo dài không đẹp do gù nhô xương sườn,hay thấy sự bất thường ở vai (vai này thấp hơn vai kia).
Cách trị tuỳ mức độ vẹo
Điều trị vẹo cột sống dựa chủ yếu vào gócvẹo cột sống được khảo sát trên hình ảnh học. Có ba cách điều trị:
Quan sát, theo dõi cho trẻ có góc vẹo dưới20 độ. Trẻ được theo dõi đánh giá bởi X-quang thường quy mỗi ba hay sáu tháng.Quanh tuổi dậy thì, sự khảo sát X-quang nên nhặt hơn. Việc tập luyện cơ bắp, cơvùng bụng và thắt lưng như đu xà ngang... giúp trẻ khoẻ và mềm dẻo hơn, nhưngkhông phải là biện pháp điều trị. Không nên cho kéo tạ, nắn bẻ xương sống, châmcứu, day bấm huyệt... vì không giúp ngăn chặn vẹo cột sống.
Cho trẻ có góc vẹo cột sống giữa 20 và 40độ mang nẹp thân. Cần lưu ý mang đúng chỉ định: nẹp Boston cho vẹo cột sống thắtlưng, nẹp Milwaukee cho vẹo cột sống ngực, nẹp Charleston cho sự nắn bẻ cột sốngđêm. Nẹp đêm không có giá trị cho trẻ vẹo cột sống. Không nên kéo dài nẹp thânvì sẽ gây lở loét da, nơi các điểm tì đè của nẹp lên thân. Việc mang nẹp là mộtcực hình đối với trẻ vẹo vì phải mang khoảng 23/24 giờ mỗi ngày, nhất là ở xứnóng như nước ta. Một số giờ bỏ nẹp được bác sĩ cho phép để hoạt động thể thaohay sinh hoạt bình thường. Việc mang nẹp sẽ kéo dài cho đến khi trẻ trưởng thành,ngưng phát triển hệ xương khớp, cột sống.
Can thiệp phẫu thuật cho trẻ có góc vẹotrên 40 độ (theo Pháp), 45 độ (theo Mỹ) hay 50 độ (theo Nhật). Chúng tôi thườngcan thiệp khi độ vẹo trên 40 độ. Hiện nay, tiến bộ nhất là áp dụng ốc chân cungcho toàn bộ cấu hình nắn chỉnh vẹo cột sống và hàn xương sống sau với ghép tựthân (mào chậu). Nắn chỉnh vẹo cột sống bằng phẫu thuật rất nguy hiểm khi trẻđến muộn do chức năng hô hấp đã kém, độ vẹo quá lớn và chi phí dụng cụ mua củanước ngoài khá cao (30 – 90 triệu đồng).
Sau phẫu thuật, trẻ có thể đi lại sau vàingày, xuất viện sau một tuần, ngồi, đứng và đi lại không cần mang nẹp thân saumột tuần, sinh hoạt thể thao bơi lội được sau một tháng, thể thao dùng lực vừaphải sau từ chín tháng đến một năm, không làm nặng trong một năm. Các cháu phảitập thở liên tục ngay sau mổ như đã từng làm trước khi mổ. Ăn uống cần đủ chấtdinh dưỡng, chú ý dùng thêm canxi 1g/ngày, sinh tố D 400UI/ngày...
Trẻ thường lên cân sau mổ nếu tập thở liêntục, sinh hoạt thể dục hàng ngày và ăn uống đầy đủ. Tập luyện giúp cột sống mềmdẻo hơn phần còn lại sau khi hàn xương lối sau (khiến các cử động bị giới hạnhơn trước). Tránh hẳn các môn thể thao dùng lực nhiều, những sinh hoạt nhẹ nhàngnhư bơi lội, đi bộ, chạy bộ, khiêu vũ, đá banh (chừng mực)... được khuyến khích.Các trẻ gái về sau vẫn lập gia đình, sanh đẻ bình thường trong hầu hết trườnghợp.
Theo PGS.TS.BS Võ Văn Thành
-
Sức khỏe5 phút trướcMột nam bệnh nhân 61 tuổi vừa được bệnh viện Bãi Cháy (Quảng Ninh) cứu sống trong gang tấc vì bị ngộ độc sau khi ăn con so biển.
-
Sức khỏe19 phút trướcSau một tháng điều trị, sức khỏe bác sĩ Hoàng Minh Lý chuyển biến tích cực, tỉnh táo, bắt đầu tập hồi phục chức năng.
-
Sức khỏe1 giờ trướcViệc ngâm rau trong nước muối tưởng là rất sạch nhưng thực chất không hề làm chết giun sán, hay loại bỏ hoá chất có trong rau.
-
Sức khỏe4 giờ trướcUống quá nhiều nước khiến thận không xử lý kịp sẽ gây ra ngộ độc với các triệu chứng đau đầu, lú lẫn, mất phương hướng, thậm chí hôn mê.
-
Sức khỏe4 giờ trướcNgoài chức năng sinh sản, buồng trứng còn ảnh hưởng rất lớn tới sức khỏe và ngoại hình của nữ giới.
-
Sức khỏe8 giờ trướcBạn chỉ bị ngộ độc khi ăn một lượng lớn hạt táo nhưng tốt nhất, bạn vẫn nên tránh nguy cơ này.
-
Sức khỏe8 giờ trướcBác sĩ Zhang Yu, Phó giám đốc Khoa Ung thư của Bệnh viện Chiết Giang (Trung Quốc), nhắc nhở rằng nếu bạn nhận thấy 5 cảm giác khó chịu này trong cơ thể khi ngủ vào ban đêm thì bạn phải đi khám ngay lập tức bởi đó có thể là dấu hiệu của bệnh ung thư.
-
Sức khỏe19 giờ trướcBạn sẽ nhận được một số lợi ích khi thỉnh thoảng uống bia nhưng nếu dùng quá nhiều, sức khỏe sẽ bị ảnh hưởng.
-
Sức khỏe19 giờ trướcBé gái 3 tuổi ở Hưng Yên bị xe công nông cán ngang người, đến viện cấp cứu trong tình trạng sốc chấn thương và mất máu nặng, tính mạng nguy kịch.
-
Sức khỏe20 giờ trướcMột số thực phẩm rất phổ biến ở các quốc gia ven biển có thể giúp bạn thoát khỏi vòng lẩn quẩn của chứng rối loạn lo âu mà rất nhiều người mắc phải.
-
Đại dịch COVID-19 tại Việt NamSức khỏe23 giờ trướcCác nhà khoa học vừa cho biết, những cục máu đông gây chết người liên quan đến việc tiêm vắc xin COVID-19 của Johnson & Johnson (J&J) và AstraZeneca Plc là do phản ứng tự miễn dịch mà một số người dễ mắc phải, Bloomberg đưa tin.
-
Sức khỏe1 ngày trướcLạc mốc chứa độc tố aflatoxin không thể khử sạch bằng cách rửa với nước hoặc rang ở nhiệt độ cao. Độc tố này là một trong các nguyên nhân có thể gây ra bệnh ung thư gan.
-
Sức khỏe1 ngày trướcVào phòng lạnh đột ngột sau khi đi nắng, ông Anh ngờ méo miệng, liệt nửa người phải, kết quả chẩn đoán ông tắc mạch máu não.