Vị thuốc hay từ kinh giới

Kính giới là cây rau gia vịrất phổ biến. Gần như kinh giới không thể thiếu trong các món như: bún ốc,bún riêu cua, bún chả, thịt luộc, lòng heo…

Lá kinh giới có mùi thơm dễchịu, vị cay, tính ấm, có chứa tới 1% tinh dầu, trong đó có nhiều hoạt chấtsinh học có tác dụng chữa bệnh. Theo Đông y, kinh giới có tác dụng tiêu độc,cầm máu, dùng chữa cảm cúm, nhức đầu, phong thấp co cứng tay chân, không ramồ hôi; giúp ra mồ hôi, lợi tiểu, chống say nắng (cảm thử), đau bụng phù nềvà giải độc histamin (do ăn cua, cá).

Bộ phận có tác dụng làm thuốclà bông hoa mới chớm nở (1/3 nở hoa, 2/3 còn lại là nụ gọi là kinh giớituệ).

Tương truyền, danh y Hoa Đàđã dùng bột hoa kinh giới sao khô, tán nhỏ để cứu sống một sản phụ bị bănghuyết nặng, cấm khẩu, tay chân co rút. Sau khi được uống bột kinh giới hòavới rượu, mỗi lần khoảng 6,25g, bệnh nhân đã cầm máu và dần dần hồi phục.

Sau đây là một số bàithuốc từ hoa kinh giới:

- Chữa sốt xuất huyết:Hoa kinh giới sao đen (nếu có xuất huyết), hoặc sao khô (nếu không xuấthuyết) 20g, cát căn (sắn dây) 20g, cỏ nhọ nồi (cỏ mực) 15g, kim ngân hoa12g, lá tre tươi 30g, gừng tươi 3 lát, sắc lấy nước uống trong ngày.

- Chữa ghẻ ngứa: Sắchoa kinh giới uống và nấu nước kinh giới để tắm.

- Cầm máu (trong ho ramáu, chảy máu cam): Bông kinh giới sao đen, tán nhỏ, mỗi lần dùng khoảng6,25g uống với nước sôi để nguội, mỗi ngày 2-3 lần. Những người bị lao phổiho ra máu có thể lấy 100g bột kinh giới trộn với 200g đường kính khô để nơikhô kín, mỗi ngày dùng 20g.

- Cảm thấp nặng, chân tayco quắp, gáy lưng cứng đờ, mình nặng, khớp đau rát nhiều: Kinh giới đất,địa liên, thiên niên kiện, quế chi, mỗi vị 10g, sắc (nấu) lấy nước uống.

- Chữa cảm lạnh phát sốt,nhức đầu đau mình ế ẩm không có mồ hôi: Kinh giới (hoa, cành, lá) 20g.Sắc uống xong, cho bệnh nhân uống 1 lần lúc thuốc còn nóng, sau đó cho thêm:lá bưởi 8g, cúc tần 6g, ổi 4g và 3 bát nước đun sôi, cho bệnh nhân xông. Saukhi xông đắp chăn kín cho ra mồ hôi.

- Chữa cảm đau nhức cácđầu xương: Kinh giới tươi (cành non, lá) 50g. Gừng sống 10g, hai thứ rửasạch, giã nát vắt lấy nước cốt cho bệnh nhân uống, ngày uống 2 lần, bã thuốcxoa dọc xương sống từ trên xuống.

- Chữa tiêu chảy ra máu:Kinh giới tuệ sao đen và là trắc bá sao xém với lượng mỗi thứ 15-20g sắcuống trong ngày. Dùng 3-5 ngày.

- Chữa kinh nguyệt ranhiều không dứt: Kinh giới tuệ sao đen 12g, bồ hóng 8g, sao cho hếtkhỏi, trộn đều uống với nước chè làm một lần

trong ngày.

- Chữa mụn nhọt: Kinhgiới tuệ sống 12g, mã đề, bồ công anh, kim ngân, thổ phục linh, kẻ đầu ngựa,cam thảo nam, mỗi thứ 10g, thái nhỏ, sắc với 400 ml nước còn 100 ml uống làm2 lần trong ngày.

- Chữa viêm họng, khảntiếng: Kinh giới tuệ sống 12g, nhân hạt gai dầu 12g, tán nhỏ rây bột mịntrộn với mật làm viên, ngâm làm nhiều lần trong ngày.

- Chữa trĩ: Kinh giớituệ sống, hoàng bà, ngũ bột tử, mỗi vị 12g, phèn phi 4g, sắc lấy 300-400 mlnước, dùng ngâm hậu môn hằng ngày.

- Phòng chống bệnh sởi:Kinh giới tuệ sống, vỏ quả bưởi, thanh hoa, mỗi vị 20g, đặt lên thanđang đỏ hồng, dùng khói xông khắp người trong 15 phút.

Theo Lương y Hoài Vũ
Thanh Niên