Viêm mũi trẻ em - Dùng thuốc thế nào?

Viêm mũi được chia làm hai loại chính là viêm mũixuất tiết và viêm mũi do vi khuẩn (viêm mũi mủ). Viêm mũi có thể biểu hiện cấphay mạn tính. Việc điều trị viêm mũi tùy thuộc vào thể viêm mũi mắc phải của trẻcũng như giai đoạn bệnh.

Viêm mũi cấp xuất tiết

Ảnh minh họa

Nguyên nhân chính là do virut.Viêm mũi cấp cũng có thể gây thành dịch. Biểu hiện bằng sốt, hắt hơi, chảy nướcmũi trong, ngạt tắc mũi nên trẻ nhỏ khó bú. Những trường hợp này được xử trítheo phác đồ sau:

Toàn thân:

- Sử dụng thuốc hạ sốt cho trẻnếu sốt trên 38,5oC (nhóm chứa paracetamol hiện vẫn được coi là nhóm hạ sốt antoàn nhất).

- Thuốc chống xuất tiết: Do virutđược coi là một kháng nguyên tác động lên mũi gây viêm nên người ta dùng khánghistamin H1 (có tác dụng phong bế các thụ thể H1 ở ngoại biên, ức chế phóngthích histamin từ dưỡng bào), với các thế hệ khác nhau như chlorpheniraminmaleat, loratidin, fexofenadin hydoclorid, desloratidin... Thuốc kháng histaminthường được dùng kéo dài 2 tuần mỗi đợt điều trị.

- Thuốc tăng cường chức năng miễndịch hiện rất hay được sử dụng đi kèm là thuốc chứa thymomodulin, làm tăng cườngmiễn dịch do kích thích sự phát triển của tế bào Lympho T và Lympho B, đồng thờikích thích đại thực bào tấn công tác nhân gây bệnh, tăng hoạt động tổng hợpkháng thể từ tế bào B và hoạt hóa bạch cầu T làm tan rã các tác nhân gây bệnh kýsinh trong tế bào của cơ thể.

Tại chỗ:

- Thuốc chống xung huyết, giảmphù nề niêm mạc mũi: Thuốc thông dụng hiện nay là xylomethazolin 0,05%, thuốcdùng được cho cả trẻ sơ sinh. Ngoài ra còn có adrénaline 0,01%, ephedrine0,1-0,3%...

- Thuốc làm săn khô niêm mạc mũilà nhóm muối bạc: argyrol. Thuốc này dễ bị phân huỷ bởi ánh sáng nên thuốc đượcbọc bởi một lớp giấy than chống ánh sáng và sử dụng mỗi lọ chỉ dưới 10 ngày.

Viêm mũi mạn tính

Thường là viêm mũi mủ hoặc viêmmũi dị ứng, viêm mũi mạn tính thường đi kèm với viêm xoang. Thuốc sử dụng vớinhững viêm mũi mạn tính thường là:

Toàn thân:

- Kháng sinh: Có thể nuôi cấydịch mũi làm kháng sinh đồ được coi là biện pháp tối ưu khi điều trị. Kháng sinhthường dùng trong viêm mũi mạn tính phải có phổ rộng để có thể diệt được cả vikhuẩn gram âm, gram dương và vi khuẩn kỵ khí nên hay dùng nhóm cepholosporin thếhệ III.

- Thuốc chống dị ứng: Nên dùngloại có chứa micocrystalline, cellulose... chỉ định cho trẻ trên 6 tháng.

Tại chỗ:

- Thuốc chống viêm có corticoiddạng nhỏ như polydexa, collydexa.. dùng dưới 7 ngày. Người ta cũng pha chế thuốcchữa mũi dạng phun sương có thể dùng kéo dài 2 năm. Tuy nhiên, phải theo dõichặt chẽ và hiệu chỉnh liều theo sự tiến triển hoặc suy thoái của bệnh.

Thuốccoricoid tại chỗ tuy chỉ có khoảng 2% hấp thu vào máu nhưng nếu không được điềutrị đúng phương pháp cũng sẽ gây một số biến chứng, nhất là ở trẻ em như khôngkích thích vỏ thượng thận tiết hormon làm teo vỏ thượng thận, gây hội chứng biếndưỡng do tăng giữ muối, nước, ứ đọng mỡ ở một số bộ phận như mặt, tăng đườnghuyết... tình trạng quen thuốc do điều trị dở dang.

Thuốc corticoid dùng tại mũi vớitính chất chống viêm tại chỗ ở các liều không có tác dụng toàn thân. Trẻ em từ3-11 tuổi, sử dụng điều trị dự phòng bằng nasonex được khuyên dùng 2 - 4 tuầntrước thời gian dự kiến sẽ xuất hiện viêm mũi.

Không được dùng khi có các tổnthương khu trú ở mũi vì tác dụng ức chế sự lành vết thương của corticoid. Đốivới bệnh nhân vừa qua phẫu thuật mũi hay chấn thương mũi không được dùngcorticoid đường mũi cho tới khi lành. Khi dùng kéo dài phải được kiểm tra địnhkỳ về các thay đổi có thể ở niêm mạc mũi. Nếu xuất hiện nhiễm nấm khu trú ở niêmmạc mũi họng cần ngưng điều trị. Kích ứng họng dai dẳng cũng là một chỉ định đểngưng thuốc.

Viêm mũi tuy không nguy hiểmnhưng lại rất hay gây biến chứng làm ảnh hưởng tới sức khoẻ của trẻ như giảm thịlực, viêm họng, ho kéo dài, viêm thanh - khí - phế quản... Chính vì thế cần chẩnđoán và điều trị viêm mũi sớm và triệt để.

Virut là một trong những nguyênnhân gây viêm mũi.

Theo ThS. BS. Phạm ThịBích Đào
Sức khỏe & Đời sống