Cả hai phe ở Libya "đều tra tấn và giết người"

Cả quân nổidậy và lực lượng trung thành với đại tá Muammar Gaddafi đều phạm tộigiết người, tra tấn cùng những hành vi lạm dụng khác trong khoảng thờigian diễn ra làn sóng phản đối chính phủ.

Kết luận trên là của các nhà điều tra về nhân quyền thuộc tổ chức Ân xáQuốc tế. Theo tổ chức này, cuộc nội chiến hạ bệ ông Gaddafi đã được ghidấu bởi vô số những hành động tàn ác rộng khắp của cả hai phe.

Quân nổi dậy Libya.

Trong một trong những báocáo tổng quát nhất từng có về thiệt hại nhân mạng của cuộc xung đột 6tháng qua, Ân xá Quốc tế đã đưa ra bằng chứng khủng khiếp về các tội ácchiến tranh, các vụ giết hại người biểu tình và giam cầm tùy tiện mà lựclượng an ninh của ông Gaddafi đã thực hiện. Tuy nhiên, báo cáo này cũngphơi bày không ít các tấn công trả thù vốn ít bị thế giới chú ý đếntrong cuộc xung đột.

"Các chiến binh và người ủng hộ phe đối lập đã bắt cóc, giam giữ bừabãi, tra tấn và giết hại các cựu thành viên của lực lượng an ninh, nhữngngười bị nghi ngờ trung thành với Gaddafi, bắt cóc binh lính và ngườinước ngoài mà họ tưởng là lính đánh thuê cho quân của Gaddafi", Ân xáQuốc tế khẳng định.

"Được biết, không có cuộc điều tra độc lập hoặc đáng tin nào được tiếnhành bởi NTC [Hội đồng Chuyển tiếp quốc gia của phe đối lập], cũng chẳngcó các biện pháp hữu hiệu nào được thực hiện để bắt những người phạm tộiphải chịu trách nhiệm".

Báo cáo cho hay, trong những ngày đầu của phong trào nổi dậy, các nhómbiểu tình đã giết chết binh sĩ và lính đánh thuê tình nghi mà họ bắtđược ở al-Bayda, Derna và Benghazi. "Một số bị đánh tới chết, ít nhất 3người bị treo cổ trong khi những người khác bị bắn chết sau khi họ bịbắt hoặc đầu hàng", báo cáo có đoạn viết.

Một cựu thành viên của cơ quan an ninh nội địa Libya, Ibrahim Khalifaal-Surmani, một người cha của 6 con, được phát hiện chết vào ngày 10/5 ởngoại ô Benghazi. "Ông ấy bị bắn chết. Tay và chân ông ấy bị trói còn cổbị quấn chặt bằng khăn. Ông ấy mất một miếng thịt ở bắp chân và dấu vếttrên quần của người này cho thấy ông bị bắt phải quỳ. Một mẩu tin dínhmáu mang tên al-Surmani được tìm thấy cạnh thi thể ghi: "Một con chótrong lũ chó của Gaddafi đã bị trừ khử".

Ân xá Quốc tế cũng phát hiện nhiều vụ giết người "được thực hiện bởi cácnhóm có tổ chức hoạt động tự do, công khai và không bị trừng phạt". Nhìnchung, gia đình các nạn nhân không muốn phản đối vì sợ bị trả thù và bịquy kết là trung thành với Gaddafi. Bên cạnh đó, các nhóm đối lập cònbắt giữ hàng trăm người ở các khu vực họ kiểm soát kể từ cuối tháng 2với cáo buộc "phá hoại cách mạng" nhưng không đưa ra lệnh bắt hay bất kểmột tài liệu nào.

"Không một ai trong số những người bị giam giữ, dù là người Libya haycông dân nước ngoài, được tiếp cận với luật sư, bị kết tội chính thứchay cho cơ hội để phản đối việc mình bị bắt giữ trước pháp luật", báocáo cho biết.
 
Tổ chức Ân xá Quốc tế còn được cung cấp hình ảnh video về một nhóm quânnổi dậy chửi bới các binh sĩ bị giam tại bệnh viện al-Jalaa ở Benghazi,bắt họ phải nhắc đi nhắc lại câu "Tôi là một con chó Gaddafi" và nhaigiấy.  

NTC đã cố gắng không dính líu đến những cáo buộc vi phạm này. Một phátngôn viên cho NTC nói: "Báo cáo của Ân xá Quốc tế tràn ngập những vụ lạmdụng và giết người ghê rợn của chế độ Gaddafi. Tuy nhiên, có một số nhỏcác vụ việc liên quan đến những người phản đối Gaddafi; NTC lên án mạnhmẽ bất kỳ một hành vi lạm dụng nào của cả hai bên".

Nữ phát ngôn viên này nói thêm: "NTC kiên quyết giữ vững nhân quyền vàluật pháp, cả ở địa phương và quốc tế. Sự vi phạm nhân quyền không cònchỗ ở Libya nữa. NTC đang nỗ lực đưa mọi nhóm vũ trang vào chính quyềnchính thức và sẽ điều tra đầy đủ bất kỳ một vi phạm nào được biết tới".

Các kết luận của Ân xá Quốc tế chủ yếu dựa vào chuyến thăm tới Libya củatổ chức này từ ngày 26/2 tới ngày 28/5, trong đó có các thành phốal-Bayda, Ajdabiya, Brega, Benghazi, Misrata và Ras Lanouf.

 Theo Vietnamnet