Trung Quốc, Thái Lan... đang "chết khát"

Năm tỉnh tại miền nam TrungQuốc đang trải qua đợt hạn hán tồi tệ nhất trong vòng 60 năm qua. 23 tỉnh củaThái Lan đang đối mặt với thiếu nước nghiêm trọng. Mực nước sông Mekong xuốngthấp nhất trong vòng 50 năm qua...

Mới đây, nhà chức trách TrungQuốc đã cảnh báo: hạn hán ở năm tỉnh miền nam (Vân Nam, Quý Châu, Quảng Tây,Trùng Khánh và Tứ Xuyên) có thể kéo dài đến giữa tháng 3. Khô hạn kéo dài từtháng 9-2009 đã đẩy hơn 15 triệu người và 9 triệu đầu gia súc vào cảnh thiếunước. Ngoài ra, hơn 4,4 triệu hecta hoa màu ở năm tỉnh cũng bị hư hại. “Từ trướcđến nay, ít có đợt hạn hán nào kéo dài và tác động nghiêm trọng như lần này”, Cơquan Khí tượng Trung Quốc (CMA) nhận định.

Khát nước và cháy rừng

Chỉ riêng ở tỉnh Vân Nam, nơi bịthiệt hại nặng nề nhất, 6 triệu người đã bị thiếu nước. “Số người bị ảnh hưởngcó thể tăng lên tới 10 triệu vào tháng 5” - ông Tần Quang Vinh, chủ tịch tỉnhVân Nam, cho biết. Nhiệt độ trung bình ở Vân Nam từ tháng 9-2009 đến tháng2-2010 là 22,7 độ C, cao hơn 2,2 độ C so với nhiệt độ trung bình hằng năm, mộtkỷ lục kể từ năm 1952. Trong năm qua, Vân Nam chỉ có 31 ngày mưa.

Tại TrùngKhánh, nhiều hồ chứa nước khô cạn. Ở huyện Vinh Trường, Trùng Khánh, người dânchỉ có thể sử dụng nước năm giờ mỗi ngày kể từ tháng 10-2009.

Ở Quảng Tây, hạn hán đã làm gần100ha rừng ở khu bảo tồn tự nhiên quốc gia Trung Sơn bị cháy rụi. Ước tính thiệthại kinh tế do đợt hạn hán này gây ra cho Quảng Tây lên đến 220 triệu USD. Cáccơ quan khí tượng Trung Quốc dự báo do không có mưa, thời tiết khô hạn và nóngsẽ tiếp tục trong ít nhất 10 ngày nữa.

Một hồ nước cạn khô ở Vân Nam (Ảnh: AFP)

Giới chuyên gia khí tượng Trung Quốc cho rằng dobiến đổi khí hậu, hiện tượng El Niño đang diễnbiến trầm trọng hơn ở Thái Bình Dương, kết cấukhí hậu toàn cầu bị phá vỡ dẫn đến hiện tượngphía bắc thì mưa tuyết, phía nam thì hạn hán.Riêng đối với khu vực Đài Loan, Trung Quốc, hiệntượng El Niño đang lan rộng đến hơn 3.000km lànguyên nhân chính gây ra hạn hán kéo dài ở mộtsố khu vực của Trung Quốc.

Để đối phó với hạn hán, CMA đangdự tính tạo mưa nhân tạo ở các khu vực bị ảnh hưởng với một dự án trị giá khoảng2 triệu NDT (294.000 USD). CMA sẽ cho bắn hạt iodide bạc vào mây để tăng tích tụhơi nước dẫn đến mưa, một kỹ thuật mà Trung Quốc đã sử dụng từ nhiều thập niênqua, đặc biệt ở khu vực miền bắc, khu vực trồng lúa mì chủ yếu của cả nước.

Mekong cạn kiệt

Trong khi đó tại Thái Lan, hạnhán cũng đang trở nên cực kỳ nghiêm trọng. Cơ quan Phòng chống thảm họa Thái Lancho biết khoảng 23 tỉnh ở Thái Lan đang bị hạn hán, tác động trực tiếp lên hơn2,25 triệu người. Cục Thời tiết Thái Lan dự báo nhiệt độ năm nay ở Thái Lan cóthể lên tới 43 độ C. Thường vào thời điểm này, nhiệt độ cao nhất ở Thái Lankhoảng 34-35 độ C, nhưng hiện đã lên đến 38-39 độ C và sẽ còn tiếp tục tăngtrong hai tháng nữa.

Tàu thuyền chở hàng và sà lan đãkhông thể đi lại trên sông Mekong do mực nước sông xuống thấp nhất trong vòng 50năm qua. Văn phòng hải quan ở Chiang Rai đã thông báo hoạt động chở hàng trênsông đi và đến từ Trung Quốc sẽ bị đình trệ. Thay vào đó, hàng hóa được chuyênchở bằng đường bộ từ Thái Lan sang Vân Nam qua ngả Lào. Tuyến đường R3A này đangtrở nên cực kỳ đông đúc với số xe tải chở container đi qua tăng từ 50 xe/thángvài tháng trước lên 50 xe/ngày.

Nghị sĩ Thái Lan Prasarn Maruekapitak, lãnh đạoỦy ban Phát triển lưu vực Mekong, khẳng định cáccon đập ở Trung Quốc là nguyên nhân dẫn đến tìnhtrạng mực nước sông sụt giảm. “Vì bất kể nguyênnhân gì thì người dân cũng đang phải gánh chịukhó khăn - ông Prasarn tuyên bố - Chính phủ cầnxem xét việc đàm phán với Trung Quốc để Bắc Kinhmở các đập, cho nước tràn xuống hạ lưu”.

Báo chí Thái Lan cho biết ở tỉnhPhitsanulok, nông dân đã bắt đầu xung đột, tranh giành nước của nhau.

Theo Hiếu Trung - Mỹ Loan