Có nên tin báo cáo tài chính?

Kết quả kinh doanh quý IV/2009của một số doanh nghiệp được công bố cho thấy nhiều doanh nghiệp có lợi nhuậntăng cao đột biến. Trong đó nổi bật và được nhà đầu tư quan tâm là có nhiềudoanh nghiệp đã chuyển tình thế từ lỗ đậm sang lãi cao. Các chuyên gia đưa ranhận định về sự bất thường này.

Quay ngoắt 180 độ

Theo báo cáo của Công ty Chứngkhoán Thành Công, có đến 27/111 (tỉ lệ 24,3%) doanh nghiệp có lợi nhuận cao bấtthường trong quý IV so với xu hướng 3 quý trước đó. Không ít doanh nghiệp đảochiều đột ngột từ lỗ sang lãi nhờ kết quả kinh doanh ấn tượng như TAC, PVT...Đây cũng chính là lý do giải thích tại sao các cổ phiếu này có nhiều phiên tăngtrần liên tiếp bất chấp xu hướng giảm của thị trường trong thời gian trước Tết.

Nhà đầu tư giao dịch tại sàn chứng khoán Kim Eng. (Ảnh: H.Thúy)

Cụ thể, TAC có kết quả kinh doanhquý IV đạt 64 tỉ đồng lợi nhuận sau thuế, tăng 220% so với 3 quý trước. Cụ thể,3 quý đầu năm của công ty lại lỗ đến 35 tỉ đồng, đặc biệt trong quý III, công tyđã lỗ đến 68 tỉ đồng. Giải trình kết quả kinh doanh bất thường này, công ty giảithích rằng bên cạnh lý do giảm chi phí, tăng sản lượng tiêu thị..., giá bán vàgiá nguyên liệu tồn khi tăng mạnh thì công ty được hoàn nhập các khoản dự phònghàng tồn kho.

Còn Công ty Nhựa Tân Đại Hưng (TPC) thì lợi nhuận sau thuế quý IV đạt 40,1 tỉđồng, lũy kế cả năm 2009 TPC đạt 63,8 tỉ đồng lợi nhuận sau thuế.

Có động cơ?

Đây là đại diện của hai cổ phiếuthuộc ngành sản xuất khác nhau, còn đối với ngành bất động sản cũng đã có nhữngcon số lợi nhuận đột biến trong quý IV như: ITA, NTL, VNI... Theo chuyên gia tàichính Lê Đạt Chí, đối với một số công ty có kết quả kinh doanh tăng cao bấtthường ở cuối năm, phần lớn là doanh nghiệp sản xuất kinh doanh và bất động sản.

Đối với ngành bất động sản, có nhiều nguyên nhân nhưng trong đó có nguyên nhândo các công ty bất động sản phải thực hiện quy định mới là phải hạch toán phầnvốn góp của khách hàng, nhà đầu tư vào trong năm (trong khi những năm trước thìđược phép để dành lại).

Còn đối với ngành sản xuất kinhdoanh, doanh nghiệp có thể sử dụng chế độ chế bút toán của mỗi công ty khácnhau. Đặc biệt cũng không ngoại trừ trường hợp doanh nghiệp có động cơ nào khác.Nếu có thì nguyên nhân là ở 3 quý đầu báo cáo tài chính của doanh nghiệp khôngđược soát xét kỹ. Còn quý IV thì bị “siết” chặt hơn nên doanh nghiệp buộc phảibáo cáo đúng.

Theo ông Ngô Thanh Phát, TrưởngPhòng Phân tích Công ty Chứng khoán Quốc tế (VIS), nhà đầu tư phải nhìn cổ phiếuở nhiều khía cạnh thông qua việc đọc kỹ thuyết minh báo cáo tài chính. Nếu làlợi nhuận từ hàng tồn kho thì phải so sánh với cùng kỳ ở những năm trước đó.Phải xem kỹ những dự án, hợp đồng đã ký kết chứ không thể đơn thuần nhìn kết quảđã công bố.

TheoPhan Quang