Sốt vó lo tiền lì xì Tết

Nămngoái chơi sộp lì xì cho con cháu mỗi đứa 100.000 đồng, năm nay công việclàm ăn gặp nhiều khó khăn, song bà Hoa vẫn cố gắng chạy tiền mừng tuổi khônghơn thì cũng phải bằng năm trước để "sắp nhỏ" khỏi chê trách.

"Tết này, ngay tiền lì xìcũng ngót vài triệu chứ chả ít. Tôi đã gom hết tiền trong nhà mà vẫn sợkhông đủ. Con cháu đông thì vui nhà vui cửa thật nhưng cứ mấy ngày Tết nàylà lo lắm", bà Hoa (quận Bình Thạnh, TP HCM) than.

Cònchị Thắm (quê Đồng Nai) thì cứ đến cuối năm lại phải nhờ vả hết người nàyđến người khác để đổi tiền lẻ mới dành riêng cho khoản mừng tuổi. Chị dựđịnh sẽ đổi khoảng 2 triệu đồng các loại tiền mệnh giá 5.000, 10.000, 20.000đồng. Tất cả được cho sẵn vào bao đỏ để mừng tuổi anh em, con cháu đến chúctết 3 ngày đầu năm. Tuy nhiên cho đến giờ này mối mà chị nhờ vả vẫn chưa cótin tức gì khiến chị càng lo lắng.

Ngườimẹ của 2 đứa con này cũng cho biết, chị để ý thấy bọn trẻ con sau khi nhậnbao lì xì thường bóc ra xem tại chỗ rồi bình phẩm người này "rộng rãi",người kia "keo kiệt", nên chị luôn cân nhắc khi cho tiền để không bị mangtiếng.

"Trước hết là tùy vào mốiquan hệ với người đó. Rồi đề phòng khi khách ghé nhà chơi lì xì cho con mìnhthì một đồng cũng phải trả lại cho con họ gấp đôi mới được. Ngại nhất làcảnh trẻ con đến nhà mà không có lì xì thì chúng hậm hực trách móc mãi",chị Thắm tính toán.

Với đồng lương công chức ít ỏi của họ thì khoản tiền lì xì đầu năm tưởng chừng là nhỏ nhặt nay lại trở thành nỗi ám ảnh

Mộtsố giáo viên cũng than thở, với đồng lương công chức ít ỏi của họ thì khoảntiền lì xì đầu năm tưởng chừng là nhỏ nhặt nay lại trở thành nỗi ám ảnh.

CôTrang, giáo viên lớp 5 một trường tiểu học tại TP HCM tâm sự, dịp Tết muốnđến thăm bạn bè, người thân và học trò, song đến nhà họ có con nít và ngườigià lại không thể làm lơ cái khoản mừng tuổi. Năm nay nhắm chừng túi tiềnkhông nhiều nên cô phải tính toán sàng lọc rất kỹ các mối quan hệ, ai thựcsự thân thiết mới đến thăm để khỏi tốn kém.

"Ngày Tết muốn có nhữnggiờ phút vui vẻ cùng bạn bè cũ lâu rồi không gặp mặt nhau, nhưng lại mặc cảmkhoản tiền nong mừng tuổi. Nhìn mấy đứa trẻ háo hức chào đón mà mình khôngcó gì cho thì ngại, còn nếu chỉ cho vài nghìn thì chúng buồn ra mặt cũng tội",cô giáo thở dài.

Điều mà cô Trang băn khoăn nhất là hiện nay tập tục lì xì dường như bị thựcdụng hóa, người ta đang dần quên đi ý nghĩa ban đầu của hai tiếng "mừng tuổi".Nếu như ngày xưa người lớn thưởng bao lì xì cho con cháu tức là chúc phúccho chúng học hành giỏi giang, ngoan ngoãn thì bây giờ đứa trẻ nào cũng sămsoi chờ đến Tết để được bóc bao lì xì để xem tiền nhiều hay ít.

Trò chuyện với chúng tôi,Tiến sĩ Nguyễn Đệ, Giảng viên khoa Văn hóa học, Đại học Văn hóa TP HCM chobiết, phong tục lì xì cũng như tết Nguyên đán ở nước ta chịu ảnh hưởng bởivăn hóa của người Trung Hoa. Xung quanh tập quán này có nhiều giả thiết khácnhau. Tương truyền vào thời nhà Đường, buổi sáng mồng một Tết, tất cả vươngtôn công tử và quan lại trong triều đình tập trung lại chúc thọ nhà vua. Sauđó vua sẽ thưởng tiền cho mỗi người gọi là tiền "áp tuế". Hoặc có thể xuấtphát từ việc Dương Quý Phi (đời Đường) tặng tiền cho ai sinh được con traiđược gọi là "tiền tắm trẻ". Dần dần về sau tục lệ này không còn giới hạntrong phạm vi triều đình nữa mà dân chúng học tập theo.

Còn ở Việt Nam, tục lì xìtrong ngày Tết mang ý nghĩa là ông bà, cha mẹ chúc phúc cho con cháu làm ănphát đạt, may mắn, sức khỏe và sung túc "đầu năm có tiền thì cả năm cũng cótiền".

Ngày xưa các cụ thường chọnnhững tờ tiền có màu đỏ tươi đựng trong chiếc bao đỏ để cho trẻ bằng thái độtrân trọng với lời nhắn nhủ, dặn dò ân cần. Bao lì xì được dán kín đáo vừađể tạo sự kín đáo, vừa không gây so bì dẫn đến xích mích, hơn thế màu đỏ ởđây còn tượng trưng cho sự may mắn, tốt đẹp, phát tài. Ngày nay lì xì khôngchỉ giới hạn là người lớn dành cho người nhỏ mà con cái cũng có thể biếu chamẹ hay bạn bè, đồng nghiệp trao cho nhau kèm theo lời chúc tốt đẹp ngày đầunăm mới. Theo Tiến sĩ Đệ, đó là nét truyền thống quý báu của dân tộc cầnđược giữ gìn.

Cha mẹ cần dạy cho trẻ hiểu ý nghĩa của những đồng tiền mừng tuổi, là thể hiện tình cảm yêu thương, quan tâm giữa những người trong gia đình với nhau

Tuy nhiên thời gian gần đây,tập tục này đã phần nào bị biến tướng, trở nên thực dụng do ảnh hưởng củanền kinh tế thị trường và sự giáo dục từ gia đình dẫn đến thay đổi trongquan niệm của người dân. Thực tế, người ta thường tận dụng nó như cơ hội đểtrả nợ, trả ơn hoặc hối lộ cho cấp trên để được thăng quan tiến chức, còntrẻ con xem đó là một dịp để "kiếm chác".

Vì thế để trả lại ý nghĩa chotục lì xì tốt đẹp trong ngày sum họp đầu năm, ông Đệ cho rằng, ngay từ tronggia đình, cha mẹ cần dạy cho trẻ hiểu ý nghĩa của những đồng tiền mừng tuổi,là thể hiện tình cảm yêu thương, quan tâm giữa những người trong gia đìnhvới nhau. Vì thế phải biết quý trọng và giữ gìn những đồng tiền được tặngnhư một điều may mắn trong năm mới chứ không phải ở mệnh giá của nó. Ngoàira phụ huynh không nên đem số tiền con cháu mình được lì xì ra làm đề tàibình phẩm, khen chê vì sẽ vô tình làm cho trẻ hiểu sai về mục đích tốt đẹpcủa văn hóa chúc Tết.

Người lớn cũng cần nói vớitrẻ về kế hoạch sử dụng khoản lì xì vào những mục đích tốt đẹp như nuôi heođất, mua dụng cụ học tập, quần áo, đồ dùng trong nhà... Ở đây không nên tịchthu toàn bộ tiền lì xì của trẻ mà hãy giải thích để các em tự nguyện và vuivẻ đưa cho cha mẹ giữ giùm.

"Để trẻ không coi lì xì làcơ hội kiếm tiền, người lớn không nên cho trẻ tiền mệnh giá cao. Bởi khi cótiền nhiều, trẻ sẽ mua sắm xả láng những thứ không cần thiết và vô tình tạocho các em thói quen phung phí", ông Đệ khuyên.

Theo Thi Trân
VnExpress