Tết của người mẹ trẻ

Ai bảo mấy cô con dâu trẻ đểnhđoảng, chả biết Tết nhất phải mua gì, cúng bái ra sao. Mấy chia sẻ kinh nghiệmcủa một cô dâu mới dưới đây có thể khiến các mẹ chồng phải thay đổi quan điểm,còn những nàng dâu chưa từng phải lo chu tất một cái Tết cũng có thêm nhiều bíquyết để sắm sanh, lo toan cho cái Tết đủ đầy.

Hà Nội cuối đông, mưa phùn baybay gửi lại trên búp non ngoài vườn những giọt sương trong vắt. Lòng chợt naonao khi nhớ đến những cái Tết sum họp bên gia đình. Dường như nàng xuân đang về.

10 ngày trước Tết

Chiều cuối năm chùa Phúc Khánhđông như trẩy hội. Cố len mãi mới đặt được lên bàn của thầy mảnh giấy ghi têntuổi địa chỉ của cả gia đình để xin nhà chùa thỉnh an cho năm tới. Nhân lúc chờđợi đến lượt thầy gọi, một kế hoạch chuẩn bị Tết đã được phác thảo. Ưu tiên đầubảng là món đồ khô. Đầu tiên là món măng, dù đã được mua trước cả tháng nhưngkhông vì thế mà vô tư để đó. Phải ngâm trước khi dùng cả tuần cho nhừ. Món canhmăng khô nấu với sườn non hoặc chân giò heo, cơm tẻ, bánh chưng và vài ba củhành muối đã là một nửa hồn Tết trên mâm cỗ rồi.

Có măng, ắt có miến, có nấm hương,mộc nhĩ, hành khô, tỏi, hạt tiêu, đường, muối, gạo, miến, mỳ...những thứ khôngthể thiếu trong danh mục sắm Tết. Đầu năm, trong bếp đầy đủ những thứ ấy xem nhưnăm tới sẽ no đủ. Còn giò, chả, gà, xôi, bánh chưng chỉ cần một cú điện thoại làxong. Năm trước tín nhiệm hàng nào thì năm sau cứ hàng đó mà đặt. Không biết nămnay thưởng Tết thế nào?

Nhưng chả lẽ cứ alô cho xong cáiTết? Gì thì chồng nào cũng muốn vợ đảm đang, mà cả năm ăn bờ ăn bụi thì Tết cũngphải thể hiện chút đỉnh chứ. Khách đến nhà ăn cơm mà khen món thịt đông trongvắt, thịt mềm mà mộc nhĩ giòn tan thì chồng ngất ngây sung sướng, còn vợ thể nàocũng tủm tỉm ra ra vào vào trong bếp.

Thế là tinh thần xốc lại, hănghái xúm vào chọn lựa như ai. Năm nay mình sẽ muối hành củ. Nhà có chõ, có khuônnên quyết tâm không biếu tiền cho các chị hàng xôi nữa. Dù gì, xôi vợ nấu vẫnngon đứt xôi hàng, ông xã chả vẫn bảo thế còn gì.

Tiễn chân ông Táo lên trời

Lễ cúng tiễn ông Táo năm nào chảvậy, nhưng vì trẻ người non dạ nên mình cứ nhất quyết tham khảo ý kiến mẹ chồngsắm thế đã được chưa. Mẹ chồng được dịp thể hiện kinh nghiệm, còn mình thể nàochả được khen "chịu khó học hỏi".

Thức ăn, hoa quả, bánh ngọt cứ làphải nhiều hơn mọi lễ. Ai chả muốn ông Táo được ăn nhiều đồ ngọt để chỉ bẩm báonhững điều tốt đẹp. Thêm ba bộ quần áo vàng mã, ba con cá chép nữa nhé. Tànnhang khói, vàng mã đem hóa, cá thả ra sông hồ, nơi mát mẻ để Táo Công sớm lênthiên đình.

23 tháng Chạp là thấy Tết gần lắmrồi. Thì bắt tay vào dọn dẹp nhà cửa, lau chùi đồ vật, trang hoàng nhà cửa đónTết thôi. Dọn nhà thì chồng giúp em một tay nhé, còn em sẽ đích thân lau dọn cáiban thờ. Việc này không thể để đàn ông các anh quếnh quáng cho xong. Một chậunước sạch có pha chút rượu gừng cùng một chiếc khăn mặt mới tinh, thế là "tácnghiệp" được rồi.

Đầu tiên là tỉa bớt chân nhang,chỉ để lại vào chân thôi, mà phải để lại số lẻ là 3 hoặc 7 hoặc 9, sau đó lầnlượt lau từng bát hương bằng nước rượu gừng, kế đến là ban thờ. Nếu có cành vànglá ngọc thì hạ xuống, tới ngày cuối cùng của năm sẽ đem hóa cùng với chỗ chânnhang đã tỉa. Một loáng bàn thờ sạch lau ly. Hai chiếc đèn quả nhót màu đỏ trênban thờ bật sáng. Mọi thứ tinh tươm.

3  ngày trước giao thừa, cảnhà đi chợ Tết

Tết cứ là phải đến phố Hàng Mãđầu tiên. Năm nay là năm con Hổ, một cặp hổ hùng dũng trên giấy đỏ viền vàng sẽthay chỗ cặp Trâu vàng năm ngoái. Con trai nhỏ xà vào chọn bao lì xì với hìnhcậu bé ôm trái đào tiên. Trẻ con mà, cứ thấy bao lì xì là thấy Tết.

Hàng Mã cách Hàng Đường chỉ mấybước chân. Ghé tiệm ô mai quen thuộc mua chút mứt sen, thêm ít mứt gừng, ô maimơ, mận xào bày khay quả trên bàn nước tiếp khách. Năm ngoái mẹ chồng khen condâu mới mua ô mai ngon, mình hả hê, nhưng ai hỏi mua ở đâu thì nhất định là...bímật.

Đường về nhà có qua Hàng Lược,Phố xá Tết, đào mai quất chen nhau khoe sắc. Chồng thích quất, chọn một cây cótán tròn, hội đủ tứ quý lá xanh, lộc nhiều, hoa, quả cả chín và xanh cầu cho nămmới tài lộc dồi dào tới nhà. Vợ thích đào, săm se ngắm nghía một cành đào bíchcánh dày, màu thắm, tán tròn tượng trưng cho sự no đủ, cành mập màu nâu bóng,lốm đốm lộc và nụ xanhmúp. Chồng chiều vợ, vợ chiều chồng, mua cả đào lẫn quất.Tết này xôm lắm đây.

Phố xá lên đèn, lất phất mưa bay.Ngồi sau lưng chồng, cành đào bích rung rinh mà lòng cứ hân hoan đến lạ. Chốcchốc có người chạy xe vè vè bên cạnh hỏi han? Thế là gật gù tán dương nhau. Tếtmà, lòng ai cũng cởi mở, thân thiện hơn thì phải! Ngày mai đến cơ quan chị emtúm lại khoe chuyện. Và thế nào cũng rủ nhau giờ nghỉ trưa đi sắm bánh mứt kẹo,hạt bí, hạt dưa và không quên mua ít hạt dẻ cười, hạt điều béo ngậy. Năm nàocũng như đinh đóng cột rằng chỉ mua ít thôi, thế mà Tết chưa đến, lương thưởngchưa thấy đâu mà chị chị em em xách túi lớn túi bé. Phụ nữ, "chết" vì cái bệnh "mắt to hơn bụng"!

Đếm ngược, chờ Tết...

Ngày bé, hai chị em mình vẫnthường ngồi bên cạnh xem bố gói bánh chưng mỗi khi Tết về. Mẹ tất tả mang ládong ra bể nước cọ rửa. Con gái lớn được giao đãi gạo, đãi đỗ. Nếp cái hoa vàngtròn mây mẩy, đỗ xanh bóc vỏ vàng rộm. Em gái tranh việc rửa lạt tre. Mọi thứchuẩn bị xong xuôi, hai đứa háo hức ngồi xem bố gói bánh. Người ta gói bánh cókhuôn, còn bố chả cần khuôn mà bánh nào cũng vuông vức. Và cuối cùng bao giờcũng là một cặp bánh nhỏ dành cho hai chị em.

Mình không có thời gian để mua lá,đãi đỗ. Đành nhờ ông ngoại của cu Tin gói giùm đôi cặp để bày bàn thờ. Nhưng hứaTết nào cũng cho Tin về nhà ông ngoại để xem gói bánh, để thấy má con trẻ hâyhây bên củi lửa và hương vị Tết ngấp nghé trước hiên nhà.

Hai ngày cuối năm bận rộn...

29 Tết, chồng vẫn đi làm. Ở nhà,mẹ và cu Tin cùng nhau dọn dẹp. Sáng chồng đã biết kế hoạch nên ngắm nghía chọnvị trí đẹp nhất trong phòng khách, bẻ sẵn bình hoa đào phơi sương ngoài trời mấyhôm trước vào. Con trai tha hồ sáng tạo với cành đào của mẹ, treo ruy băng trangtrí.

Cành đào lung linh lên "mấy chânkính" như gái xinh lại khéo trang điểm ấy. Hai chú hổ ngạo nghễ ngự trên tường.Ánh sáng vàng sưởi ấm cả căn phòng. Quay lại việc bếp núc của mình, hôm nay gọiđiện dặn chị hàng hoa quả, hàng gà, hàng giò lụa, thịt chân giò, sườn heo,...đặttừ mấy hôm trước, giao hẹn sớm mai sẽ lấy về. Ngày 29 trôi qua vèo vèo với cả mớcông việc không tên. Xong việc nào nhẹ việc ấy!

Sớm mai, bản nhạc chào buổi sángquen thuộc phát ra từ chiếc loa phường í éo đánh thức cả khu phố nhỏ. Khoác vộiáo mũ ra chợ Tết. Tết thật rồi, từ gánh hàng hoa đến bà hàng thịt, ai cũng rộnrã chào mời, mua bán tấp nập.

Mua hoa quả nhé. Cam Canh bưởiDiễn, cái này giải khát ngày Tết cứ là nhất. Qua hàng thịt xách đồ tươi sống đãđặt hàng từ mấy hôm trước về nhà sơ chế rồi xếp đầy tủ lạnh. Không quên mua bócẩm chướng, ít violet tím lãng mạn. Cẩm chướng theo "đơn đặt hàng" của chồng,còn violet tím là màu vợ thích. Cho cái bàn nước ngày Tết thêm hương sắc.

Chiều làm cơm tất niên mời ông bà.Con dâu sẽ đãi bố mẹ chồng toàn những món ăn truyền thống. Nem rán, gà luộc,canh măng, bóng bì xào rau củ thập cẩm. Hành củ muối vừa chín tới ăn cùng bánhchưng. Ai bảo con dâu của mẹ là dâu Tây nào.

Giao thừa, và năm mới

Chuông điện thoại reo, đầu dâybên kia mẹ hỏi chuẩn bị ban thờ đến đâu rồi? Mẹ vẫn thế, chả bao giờ hết lo toan:"Con à, người Á Đông quan niệm tổ tiên giao tiếp với con cháu bằng tâm linh.Sự giao hoà giữa thế giới vô hình thông qua việc thờ cúng. Vì thế, ban thờ ngàyTết được thể hiện đầy đủ giao cảm ấy. Trên ban thờ bày hai ngọn nến thắp sángtượng trưng cho mặt trăng mặt trời, gọi là "nhật nguyệt quang minh" soi tỏ đườngđi lối về cho người ở thế giới vô hình về chứng giám và phù hộ cho cháu con sứckhoẻ, may mắn. Nhớ đấy, đừng có quên thắp cái đèn cho năm mới được quang đãng,sáng sủa."

Mẹ còn dặn nhiều lắm. Mà mình cónhỏ dại vụng về đâu. Này một mâm ngũ quả gồm cả năm loại quả màu sắc khác nhautượng trưng cho ngũ hành. Chuối màu xanh thuộc hành mộc, ôm lấy quả bưởi màuvàng thuộc hành thổ. Quả lê hoặc qủa táo có màu trắng thuộc hành thủy, màu đencủa quả nho thuộc hành kim. Này bình hoa cúc vàng tươi tắn, bánh kẹo, rượu, chèthuốc, một cặp bánh chưng, một bát nước, lá trầu cau. Vàng mã, quần áo cho ôngbà tổ tiên sắp gọn gàng. Mọi thứ đâu vào đấy, chỉ chờ chuông điểm 12 giờ.

Hẹn với con trai sẽ đánh thức cucậu dậy xem pháo hoa, một mình lục tục chuẩn bị mâm cúng giao thừa ngoài trời.Lễ vật chả thiếu gì: con gà trống bẻ cánh tiên, miệng ngậm bông hoa hồng, bánhchưng, mứt kẹo, bình hoa tươi, nến, trầu cau, chè thuốc, gạo muối, vàng mã, sớxin nhà chùa từ trước Tết và đặc biệt là rượu, nước.

Mỗi năm Thiên Đình thay toàn bộquan quân trông nom công việc của hạ giới. Vì vậy lúc giao thừa, các quan nhàtrời đi về vội vã, người ta cúng ngoài trời là để tiễn quan cũ, đón quan mới chonhanh, cho lẹ, chứ không thể mời các quan vào nhà khề khà hồi lâu được.

Năm nay, chồng trực giao thừa. Vợở nhà chuẩn bị sẵn một chậu nước đầy ngoài cửa, chờ chồng về bê nước vào, xôngnhà với ước nguyện một năm mới nhiều may mắn và tài lộc đến nhà. Bao lì xì vuốtmép thẳng tắp chờ mừng tuổi bé con.

Giờ phút giao hòa thiêng liênggiữa trời và đất mỗi lúc một gần. Hương trầm thơm ngát, mùi bánh chưng bảng lảngtrong hiên, ngoài ngõ. Năm hết, Tết về.

Theo Thu Phương