Nghịch lý người nghèo béo phì ở châu Phi

Theo tạp chí Public Health, tạikhu vực đói nghèo nhất của thế giới Trung và Nam Phi ngày càng có nhiềungười mắc bệnh béo phì. Đến mức phải gọi là "đại dịch".

Theo tạp chí Public Health, tại khu vực đóinghèo nhất của thế giới - Trung và Nam Phi - ngày càng có nhiều người mắcbệnh béo phì. Đến mức phải gọi là "đại dịch". Thoạt tiên điều này có vẻ philý nhưng lại có thể giải thích được bằng các yếu tố khoa học.

Càng nghèo… càng béo

Các chuyên gia của Trung tâm Nghiên cứu dân số châu Phi của Kenya và Viện Vệsinh và các bệnh nhiệt đới London đã phân tích tình trạng béo phì của người dâncác nước Burkina Faso, Kenya, Ghana, Malawi, Niger, Senegal và Tanzania. Sốngười bị thừa cân tại các quốc gia kể trên ở vào khoảng 30 - 38% và đang tiếptục tăng nhanh (từ năm 1992 đến năm 2005 tặng 35%).

Tỷ lệ người phục phịch ở đây ngang bằng với các nướcgiàu. Điều đáng nói là chỉ mới đây thôi chuyện béo phì tại những nước châu Phiđói nghèo hoàn toàn chẳng được chú ý và trên thực tế cũng không phải là đề tàinóng. 

Thoạt tiên, liệu ta có thể nghĩ rằng thừa cân lại thành vấn đề thời sự tại nhữngnơi mà tuyệt đại đa số dân sống kham khổ và không có điều kiện ăn uống đầy đủ?Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu khẳng định rằng chính những người Phi càng nghèolại càng hay mắc bệnh béo.

Ngoài ra các nhà khoa học cũng tìm ra mối quan hệgiữa vòng eo với trình độ học vấn: người có bằng đại học ít “tròn xoe” hơn nhiềuso với người ít học. Lại phát hiện thêm một quy luật nữa: những cân mỡ thừathường tập trung ở cư dân thành thị không có thu nhập ổn định.

Trong số người nghèo của các thành phố châu Phi mứcđộ béo phì tăng trên 50%, trong khi tỷ lệ này ở những người có thu nhập cao hơnchỉ là 7%. Theo các nhà khoa học, bệnh thừa cân ở châu Phi phổ biến đến mứctrong thời gian sắp tới sẽ trở thành đại dịch.

Tìm ra các yếu tố song hành với bệnh “tích mỡ”, các nhà nghiên cứu đã dựng lênchân dung của những người Phi bình thường đã hoặc sắp “mất eo”. Trong số họ cónhững người sống bằng sự cứu trợ nhân đạo quốc tế và những người buộc phải thắtchặt hầu bao bằng cách mua đồ hộp và các loại thực phẩm rẻ tiền nhưng giàu mỡ vàcarbohydrat.

Các tổ chức cứu trợ lương thực thường mang tới cácnước nghèo nhất châu Phi những loại thức ăn giàu calo để dễ bảo quản nhưng cũngdễ làm cho người sử dụng béo phì.

Nghịch lý người nghèo béo phì ở châu Phi

Yếu tố đô thị hóa cũng có ý nghĩa đặc biệt. Thứnhất, phần lớn lương thực cứu trợ đọng lại ở thành phố còn người vùng thôn quêxa xôi ít khi được hưởng. Thứ hai, nhiều người Phi đến thành phố chưa lâu và dolối sống thị thành ít cần đến cơ bắp nên lượng calo chưa tiêu hết bị chuyển hóathành mô mỡ.

Còn một yếu tố nữa song hành với bệnh béo phì làdịch vụ y tế của các nước châu Phi ở phía Nam sa mạc Sahara rất kém. Các bệnhviện tư có chất lượng thì chỉ số ít người giàu với tới được, còn trình độ củacác bác sĩ ở những bệnh viện nhà nước lại chưa đáp ứng yêu cầu. Trong điều kiệnnày mà trông chờ vào các chính sách của nhà nước để phòng chống bệnh béo phì làkhông tưởng.

Thừa cân làm thiếu ngân khố

Các bác sĩ Czech đã gióng tiếng chuông báo động vềđại dịch béo phì. Họ cho biết căn bệnh này đã làm hại sức khỏe của nhiều ngườivà trong tương lai có thể làm cạn kiệt ngân khố quốc gia. Dân Czech đã béo lênrất nhiều. 1,5 triệu người, tức 23% số người trưởng thành, bị béo phì, 30% thừacân. Việc chữa trị những người này càng ngày càng ngốn nhiều ngân sách y tế vốnkhông mấy dồi dào. 

Trong 5 năm số người Czech thừa cân và béo phì tăng lên 450.000. Tuổi thọ của họgiảm 12 - 15 năm. Việc chữa trị mỗi bệnh nhân béo phì, tính đến các biến chứngkèm theo như rối loạn trao đổi chất, tim mạch, tiểu đường và khối u các loại,đắt hơn 3 - 4 lần so với người có trọng lượng bình thường. 

Những người trẻ có cơ thể “quá tải” trẻ cũng làm tăng đáng kể đội quân thấtnghiệp. Để ngăn chặn tình trạng này các bác sĩ ở Czech kêu gọi mọi người coi béophì và thừa cân là bệnh lý. 

Một vấn đề cần đặc biệt lưu ý là bệnh “tăng trọng quá nhanh” ở trẻ em. Phần lớntrẻ em, trẻ vị thành niên béo phì thì khi lớn lên vẫn béo phì. Đối với trẻ sơsinh, bú sữa mẹ và cách thức tốt nhất để tránh béo.

Đa số trẻ được “nuôi bộ” khi lớn lên mắc các vấn đềvề trao đổi chất. Yếu tố đóng vai trò quan trọng là lối sống “tĩnh”. Thời gianngồi trước máy tính, máy thu hình có mối quan hệ trực tiếp với tình trạng thừacân của trẻ em. Lạm dụng đồ ăn nhanh cũng gây nên béo phì. 

Bác sĩ Dana Miullerova cho biết: Nếu chúng ta thực sự muốn chống lại bệnh béophì thì không chỉ cần điều trị y tế, điều này là hiển nhiên, mà cần cả sự giúpđỡ của các chính khách và nhà nước để tạo ra các điều kiện giúp mọi người có lốisống lành mạnh hơn.

Chúng ta cần vận động nhiều hơn, tập thể thao nhiềuhơn, chẳng hạn sử dụng xe đạp làm phương tiện đi lại. Cần để cho các loại thựcphẩm lành mạnh dễ tiếp cận hơn, sử dụng ít mỡ và muối hơn. Nói tóm lại là cần sựgiúp đỡ thực sự của nhà nước.

Theo Nghịch lý người nghèo béo phì ở châu Phi



Gửi bài tâm sự

File đính kèm
Hình ảnh
Words
  • Bạn đọc gửi câu chuyện thật của bản thân hoặc người mình biết nếu được cho phép, không sáng tác hoặc lấy từ nguồn khác và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật về bản quyền của mình.
  • Nội dung về các vấn đề gia đình: vợ chồng, con cái, mẹ chồng-nàng dâu... TTOL bảo mật thông tin, biên tập nội dung nếu cần.
  • Bạn được: độc giả hoặc chuyên gia lắng nghe, tư vấn, tháo gỡ.
  • Mục này không có nhuận bút.