Nuôi tôm bằng cây mắm

Ông Hai Bông (Nguyễn Văn Bông), ở ấp Xóm Lớn, xãHàng Vịnh- một khu vực lớn chuyên nuôi tôm ở rừng ngập mặn huyện Năm Căn, tỉnhCà Mau, tiết lộ: “Người nuôi tôm ở đây lấy nhánh của cây mắm tươi để làm thứcăn cho tôm, nhờ vậy mà hộ nào cũng trúng đậm”. Thời gian qua, ngày càng cónhiều nông dân ở Cà Mau học và áp dụng cách nuôi tôm bằng cây mắm này, trong đóphổ biến ở các huyện Ngọc Hiển, Năm Căn, Phú Tân và Đầm Dơi.

Từ chuyện con cá dứa

Cứ nửa tháng bỏ nhánh mắm non vàovuông tôm một lần, khoảng 5 ngày sau, lá và vỏ cây mắm sẽ phân hủy thành thức ăncho tôm. Sau khi tôm ăn hết lá và vỏ cây, các nhánh cây sẽ được gom lại, làm chỗcho tôm trú ngụ khi lột xác. Cách làm ấy đã được ông Hai Bông ứng dụng vào vuôngtôm của mình hơn 14 năm qua và rất ít khi thất bại.

Theo ông Hai Bông, không phảingẫu nhiên ông lấy nhánh mắm làm thức ăn cho tôm mà xuất phát từ chuyện con cádứa ăn trái mắm. Ông kể: “Ngày xưa, cá dứa vùng Cà Mau nhiều vô kể, dọc theobờ biển của các xã Viên An, Viên An Đông và ven bãi bồi xã Đất Mũi (huyện NgọcHiển) mắm mọc thành rừng. Vào khoảng tháng 8 và 10 âm lịch là mùa trái mắm chínrụng đầy sông, từng đàn cá dứa kéo đến các cửa sông lớn tìm ăn trái mắm. Khichúng ăn no, nổi phơi bụng trên mặt nước, lúc đó, người dân địa phương lũ lượtlấy chĩa, bơi xuồng đi đâm cá dứa. Đây là loại cá da trơn, ngon tựa cá bông lauvùng nước ngọt sông Mê Kông, có con lớn nặng đến hàng chục ký”.

Theo nhiều tài liệu, trái mắmkhông chỉ là thức ăn cho cá mà còn là thức ăn cho người trong chiến tranh. Nhữngnăm giặc Mỹ càn quét ác liệt, vùng căn cứ Ngọc Hiển, Năm Căn thường bị cắt đườngchi viện lương thực. Trong hoàn cảnh khó khăn đó, dân và quân ta phải lấy tráimắm tươi, luộc nhiều lần cho hết đắng để ăn thay cơm. “Mấy năm đầu tiên, tômtrúng đến khiêng không nổi nhưng chỉ vài năm sau thì việc nuôi tôm của nhà tôiliên tục thất bại. Đang tìm phương án khác để nuôi tôm hiệu quả hơn, chợt nhớchuyện con cá dứa ăn trái mắm nên tôi đánh liều đốn nhánh mắm quăng vô vuông tômrồi bít cống lại. Ai dè, vụ đó, tôm không chết mà còn lớn nhanh, trúng lớn”- ông Hai Bông nhớ lại.

Ông Hai Bông (giữa) cùng người nhà chặt cây mắm để thả vào vuông tôm. (Ảnh: DUY NHÂN)

 Kỹ sư Nguyễn Công Quốc, Chi cụcNuôi trồng thủy sản tỉnh Cà Mau, cho biết: “Thời gian còn làm cán bộ khuyếnngư Cà Mau, khi được đi nhiều nơi để tập huấn, chuyển giao khoa học kỹ thuật chonông dân nuôi tôm, tôi đã bắt gặp rất nhiều nông dân có cách làm như vậy. Trướctình hình đó, ngành chức năng Cà Mau đã gửi mẫu nước của một số hộ nuôi tôm bằngcây mắm cho Khoa Nuôi trồng thủy sản, Trường Đại học Cần Thơ nhờ phân tích. Kếtquả cho thấy vỏ và lá mắm sau khi cho vào vuông tôm có độ mặn từ 10‰ trở lên sẽbị phân hủy sau 5-7 ngày, tiết ra một số chất nhờn. Chất nhờn ấy là thức ănchính của nhiều loài tảo, mà những loài này đều là thức ăn có lợi cho tôm nuôi.Trong lá mắm còn có một lượng đạm cố định và một phần men tiêu hóa, có thể làmthức ăn cho tôm, tăng cường hệ tiêu hóa cho tôm, giúp tôm phát triển tốt”.

Tuy nhiên, theo PGS-TS Trần NgọcHải, Trưởng Bộ môn Kỹ thuật nuôi hải sản, Khoa Nuôi trồng thủy sản, Trường Đạihọc Cần Thơ, việc nuôi tôm bằng cây mắm như con dao hai lưỡi, vừa có lợi nhưngcũng vừa có hại cho môi trường nuôi tôm. Bởi lẽ, nếu thả nhánh mắm với mật độquá dày, lượng ôxy hòa tan trong nước sẽ giảm nhiều, môi trường tôm nuôi sẽ bị ônhiễm do nước bị thối. Song, mật độ thả thế nào, bao nhiêu thì cần có công trìnhnghiên cứu sâu rộng hơn.

Theo DUY NHÂN - HỮU TÙNG