Hàng nội là hàng… chất lượng cao?

1. Tâm lí sính ngoại đã len lỏi vào tiềm thức của người tiêu dùng Việt từ rất lâu. Thời điểm thực dân Pháp đóng quân đô hộ tại nước ta đã xuất hiện những thuật ngữ “xây villa” hay “nhà giàu mở sân quần (môn quần vợt)”. Trải qua hàng trăm năm xây dựng và phát triển đất nước, đến nay còn nhiều hộ gia đình ưa chuộng các mặt hàng xuất khẩu: bao thuốc lá, nồi cơm điện hay chỉ đơn giản là một… đôi đũa. 

Đây không phải thói quen xấu bởi chất lượng của các sản phẩm nhập khẩu luôn đạt tiêu chuẩn quốc tế về cả mẫu mã và chất lượng. Chẳng thế mà trong khoảng 450 cửa hàng bán lẻ đang hoạt động ở TP.HCM thì có tới 375 cửa hàng nằm trong tay doanh nghiệp nước ngoài. 

2. Ưa chuộng hàng ngoại cũng là xu thế dễ bắt gặp trong bóng đá. Cứ mỗi lần một giải đấu cấp đội tuyển diễn ra thì các HLV lại đua nhau săn tìm “hàng ngoại”, đặc biệt là với những nền bóng đá đang trong giai đoạn phát triển. Đơn cử như Nhật Bản, quá nửa đội hình tham dự World Cup của họ đang chơi bóng ở nước ngoài (12/23). Ngay cả Bồ Đào Nha, nền bóng đá nổi tiếng với khả năng xuất khẩu tài năng trẻ phi thường cũng chỉ có 8 gương mặt đến từ Primeira Liga. 

Nói chung, nhiều người vẫn tin rằng ở một giải đấu ngắn ngày như World Cup thì vai trò của ngôi sao quan trọng hơn dấu ấn tập thể. Do đó, bằng mọi giá mà các HLV phải “vơ bèo gạt tép” tất cả các cầu thủ chơi bóng bên ngoài lãnh thổ quốc gia. 

3. Nhưng luôn tồn tại những trường hợp cá biệt. 

Đêm qua, Mexico xuất sắc cầm hòa Brazil, ƯCV số 1 cho chức vô địch World Cup 2014. Thành phần ra sân của Mexico có những ai? Chỉ 4/11 cầu thủ đá chính của Mexico đang chơi bóng ở nước ngoài. Ngôi sao sáng nhất của đội, thủ môn Guillermo Ochoa thì đang… thất nghiệp. Đội trưởng của El Tri cũng chỉ là một Rafael Marquez sắp bước qua tuổi 36. Dẫn dắt họ là ai? Miguel Herrera, một cựu cầu thủ người Mexico và chưa trụ lại ở đâu quá 3 năm với vai trò của HLV trưởng.

Mexico là tập hợp của những sản phẩm “cây nhà lá vườn” chính hiệu. Song, chính những gương mặt “nội 100%” đã chơi một trận đầy quả cảm trước Brazil. Thậm chí, tỉ lệ kiểm soát bóng của Mexico còn vượt trội so với Selecao của những Neymar hay Oscar (52%v48%).

4. Câu chuyện của Mexico tại World Cup 2014 phần nào khiến người đọc liên tưởng tới tranh cãi về việc sử dụng cầu thủ nhập tịch ở ĐTQG Việt Nam.

Tất nhiên, với Samson hay Kesley Alves, Việt Nam có thể trở thành một Singapore phiên bản 2. 

Nhưng với Công Vinh hay Văn Quyết, Việt Nam có thể vươn lên những tầm cao mới, như cách Mexico đã và đang làm trong những năm vừa qua. 

Đến đây, người viết lại nghĩ: liệu có thể đẩy mạnh vị thế của hàng nội trong thị trường tiêu dùng ở Việt Nam hay không? Bóng đá luôn phản ánh rất chính xác cuộc sống. Chẳng thế mà môn thể thao vua đã trở thành tôn giáo, định hướng chính trị ở rất nhiều nơi trên thế giới. Trường hợp của Mexico tại World Cup 2014 cho thấy, “hàng ngoại” cũng tốt, nhưng “hàng nội” còn tốt hơn nếu có giải pháp phù hợp. 

Vấn đề là cách tổ chức của một nền bóng đá, hệ tư tưởng của một dân tộc.