Giá điện mua từ Trung Quốc ngày càng đắt đỏ

Theothông tin từ tổng công ty Điện lực miền Bắc, Trung Quốc lại đòi tăng giá bánđiện cho Việt Nam với mức tăng ước từ 15% trở lên. Điều này sẽ làm khó khăn thêmcho tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) khi khoản phát sinh hơn 27.000 tỉ đồng năm2010 đang bị treo lại.

Giá điệnTrung Quốc ngày càng đắt đỏ

Công ty Điện lựcmiền Bắc cho hay, năm 2010, Việt Nam đang mua của Trung Quốc với giá 5,1cent/kWh. Nhưng mới đây, phía đối tác Trung Quốc lại đòi tăng giá điện lên caohơn mức giá bán điện bình quân năm 2011 mà Chính phủ vừa phê duyệt, có thể lêntới 6 - 7 cent/kWh.

Hiện, cả tổngcông ty Điện lực miền Bắc và EVN đều không đồng ý với mức giá bán điện mới củaTrung Quốc đưa ra và vẫn đang tiếp tục đàm phán. Tuy nhiên, Trung Quốc đã yêucầu mức giá điện mới bán cho Việt Nam sẽ phải được áp dụng từ 1.1.2011 và phíaViệt Nam sẽ phải trả bù phần chênh lệch giá mới so với giá hiện nay tính trênsản lượng điện đã cấp cho Việt Nam từ đầu năm.

Đây không phải làlần đầu tiên Trung Quốc tăng giá bán điện cho Việt Nam. Năm 2008, giá điện màTrung Quốc bán cho Việt Nam là 4,5 cent/kWh và đến năm 2010, mức giá mới đã tăngthêm 12%.

Từ ba năm nay,nguồn điện nhập khẩu từ Trung Quốc ngày càng đóng vai trò quan trọng trong hệthống cung ứng điện quốc gia của Việt Nam.

Thiếu hụt nguồnđiện nội địa triền miên là một trong những lý do thúc đẩy EVN mỗi năm phải cầucứu vào việc chia sẻ sản lượng điện từ Trung Quốc.

Hồi cuối năm2010, Chính phủ cũng đã thông qua chủ trương nhập khẩu tối đa nguồn điện củanước này và coi đây là một trong những giải pháp dài hạn, căn cơ để đảm bảonguồn cung điện quốc gia. Vì lẽ đó, sản lượng điện của Trung Quốc đã trở thànhmột nguồn cứng trong kế hoạch cấp điện mỗi năm.

Cái giácủa sự phụ thuộc

Hai tháng đầu năm 2011, EVN đã mua của Trung Quốc 956 triệu kWh (Ảnh minh họa: IE)

Thực tế thời gianqua, Việt Nam cũng hứng chịu không ít những khó khăn khi phải phụ thuộc ít nhiềuvào đối tác bán điện này.

Đơn cử như tháng3.2010, đúng lúc thuỷ điện miền Bắc sụt giảm trầm trọng thì công ty lưới điệnVân Nam, Trung Quốc lại tạm ngưng cấp điện đường dây 220kV Tân Kiều - Lào Cai và110kV Hà Khẩu - Lào Cai. Lý do là... để thi công công trình.

Năm 2011, EVN muacủa Trung Quốc khoảng 4,671 tỉ kWh.

Việt Nam bắt đầumua điện của Trung Quốc từ tháng 7.2005, nhưng chỉ để cung cấp cho hai tỉnh miềnnúi là Hà Giang và Yên Bái, với sản lượng khi đó chỉ 180 – 200 triệu kWh. Năm2007, EVN mua 2,67 tỉ kWh và phân phối cho tám tỉnh phía Bắc.

Năm 2008, lượngđiện nhập khẩu từ Trung Quốc là 3,5 tỉ kWh. Năm 2011, dự kiến EVN sẽ mua củaTrung Quốc khoảng 4,671 tỉ kWh (chiếm tỷ trọng khoảng 4% tổng sản lượng điện cấpcho Việt Nam). Chỉ riêng hai tháng đầu năm 2011, EVN đã mua của Trung Quốc 956triệu kWh, tăng 28,89% so với cùng kỳ năm 2010. Theo kế hoạch từ tháng 3 tớitháng 6, mỗi tháng Việt Nam sẽ nhận khoảng 420 - 434 triệu kWh của Trung Quốc. 

Năm nay, TrungQuốc không đưa ra lý do thiếu điện, song việc ký hợp đồng mua điện lại vất vả vìlý do tăng giá. Nếu mức giá mới cao hơn cả giá bình quân bán điện trong nước thìnăm 2011, EVN sẽ còn lỗ nặng hơn trong kinh doanh điện.

TIN LIÊN QUAN

Chưa hết, việctăng mua điện Trung Quốc còn gặp trở ngại vì đặc thù hạ tầng kỹ thuật lưới điệnhai quốc gia. Tổng công ty Điện lực miền Bắc cho biết, hai đường dây 110kV và220kV tải điện từ Trung Quốc hiện đang độc lập với hệ thống điện quốc gia, chỉphục vụ cung ứng điện trực tiếp cho 12 tỉnh phía Bắc.

Nguồn điện muatừ Trung Quốc không hoà được vào nguồn điện Việt Nam. Do vậy, việc cấp hỗ trợgiữa các nguồn để đáp ứng nhu cầu phụ tải gặp nhiều khó khăn. Khi dư điện củaTrung Quốc, sản lượng này cũng không thể san sẻ sang cho tỉnh khác.

Nhu cầu mua điệncủa Trung Quốc tăng cao, khu vực cấp điện rộng hơn so với thiết kế ban đầu nêncác đường dây trên đều đã bị quá tải. Các đơn vị nhận điện ở cuối đường dây110kV có chất lượng điện áp không ổn định, giờ cao điểm điện áp thấp, có lúcđiện áp đường dây này chỉ còn 82kV, giờ thấp điểm, điện áp lại rất cao, về đêmSơn La thường lên trên 125kV.

Việc mua điện củaTrung Quốc phải thực hiện theo hợp đồng thương mại rất chặt chẽ. Chỉ cần sử dụngtăng hay giảm sản lượng điện so với mức đăng ký trong hợp đồng, phía Việt Namngay lập tức sẽ bị phía Trung Quốc phạt. Điển hình như năm 2010, do thiếu điệnvà nhu cầu mua vượt sản lượng, ngoài chi phí phải trả trong hợp đồng, tổng côngty Điện lực miền Bắc đã bị đối tác Trung Quốc phạt trên 887.000 USD.

Những khó khănnêu trên đặt ra cho EVN bài toán về hiệu quả của chiến lược nhập khẩu điện dàihạn từ nước láng giềng!

Theo đánh giá củacác chuyên gia trong ngành điện, Trung Quốc bán điện cho Việt Nam có lợi hơnnhiều so với việc bán cho nội địa. Nếu tải nguồn điện này từ biên giới các tỉnhphía tây Trung Quốc vào nội địa phía đông Trung Quốc, chi phí truyền tải sẽ cònđắt hơn nếu bán điện cho Việt Nam. Thực tế trên là một câu chuyện đáng lưu ý!

Theo Băng Dương
SGTT