Giá điện sẽ được điều chỉnh theo quý

Theo lộ trình vận hành thịtrường phát điện cạnh tranh (dự kiến thí điểm vào quý 2/2011 và chính thứcvào cuối năm 2011), Cục Điều tiết điện lực sắp trình Chính phủ giá điện theocơ chế thị trường, điều chỉnh tăng giảm định kỳ hằng năm và hằng quý, theobiến động các yếu tố chi phí đầu vào.

Nhà đầu tư khó đàm phángiá với EVN

Giá bán điện được phân táchthành giá của 4 khâu: phát điện, truyền tải, điều hành - quản lý ngành vàdịch vụ phụ trợ, phân phối và bán lẻ điện. Tập đoàn điện lực VN (EVN) xemxét biến động các yếu tố đầu vào (nhiên liệu than, dầu, khí và tỷ giá ngoạitệ) so với thông số cơ sở, điều chỉnh tăng hoặc giảm giá bán điện bình quânquý và năm. Để tránh tình trạng giá điện tăng liên tục, khi tỷ lệ chênh lệchgiá dưới một mức quy định sẽ không tiến hành thay đổi giá điện hằng quý. Mặtkhác, nếu mức điều chỉnh tăng nhỏ hơn 5% sẽ do Bộ Công thương phê duyệt, nếumức tăng trên 5% phải do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Việc EVN vừa quản lý nhiều nhà máy điện, vừa mua điện rất khó để tổ chức thị trường phát điện cạnh tranh

Tuy nhiên, tại hội thảo thịtrường phát điện cạnh tranh được tổ chức tại Bộ Công thương sáng 18.8, nhiềucông ty phát điện vẫn tỏ ra băn khoăn về phương pháp xác định giá phát điệncũng như khung giá phát điện khi triển khai. Theo Cục Điều tiết điện lực,khung giá được xác định theo giá nhà máy điện chuẩn, là giá của nhà máy mớicó chi phí thấp nhất theo từng nhóm có cùng quy mô, công nghệ, loại nhiênliệu. Nhưng trên thực tế, mô hình nhà máy điện chuẩn này vẫn đang trong lộtrình mà chưa được thực hiện.

Ông Trần Hữu Nam, Tổng giámđốc Công ty cổ phần nhiệt điện Hải Phòng cho rằng, nếu không sớm có phươngán nhà máy điện chuẩn, không xác định được khung giá rất khó cho các nhà máyđể có phương án điều chỉnh giá phù hợp.

Theo khẳng định của ông PhạmMạnh Thắng, Cục trưởng Cục Điều tiết điện lực, khung giá xây dựng định hướngcho từng loại nguyên liệu, từng nhà máy tương đối tiện cho các nhà máy khiđàm phán với EVN. “Ban hành khung giá cao rất dễ cho EVN và các nhà đầu tưđàm phán hợp đồng, nhưng EVN sẽ sập tiệm vì thu từ bán lẻ không đủ tiền đểtrả cho nhà máy phát điện. Mặt khác, nếu làm theo điều này, giá điện mỗi nămsẽ tăng tới 20 - 30%, nền kinh tế không thể chịu được”, ông Thắng nói.

Trao đổi với chúng tôi, ôngNam cho rằng việc chia nhiều khung giá đầu vào khác nhau sẽ khó cho nhà đầutư trong đàm phán giá với EVN. Theo ông Nam, tính đầu vào nguyên liệu theogiá thị trường thì dễ, công khai cho Nhà nước, nhưng giá tính theo công suấtnhà máy rất khó, mỗi nhà máy đầu tư một công nghệ khác nhau sẽ lấy gì làmchuẩn? Nếu không có chuẩn chính xác, đầu tư đắt không được lợi gì, đầu tư rẻcũng không được lợi, sẽ không ai tính chuyện tiếp tục đầu tư. “Phải có giáchuẩn, nếu tôi đầu tư công nghệ cao, giá đắt thì tôi sẽ tiết kiệm, cân đốivề sau này, nếu đầu tư rẻ được lợi lúc này nhưng về sau sẽ thiệt. Chủ đầu tưphải biết để cân đối mục tiêu đầu tư vào cái gì, cái đó mới là khó”, ông Namchia sẻ.

Vẫn chưa thể minh bạch

Nhiều người cũng tỏ ra bănkhoăn khi vai trò của EVN vẫn còn rất lớn khi vừa là người mua vừa là ngườibán, đặc biệt kiêm luôn cả vai trò điều hành hệ thống. Theo ông Thắng, “vềnguyên tắc người bán và người mua phải tách biệt mới khách quan, nếu anh vừabán vừa mua vừa điều hành nữa làm sao khách quan được. Đặc biệt người điềuhành hệ thống, điều hành thị trường phải độc lập mới minh bạch. Như chứngkhoán, anh vừa quản lý thị trường, vừa chào bán, đương nhiên anh sẽ xếp củaanh trước. Luật ban hành ra, nhưng không phải lúc nào cũng kiểm soát đượchết. Vấn đề cấu trúc lại như thế nào cho phù hợp là rất quan trọng, nhưngthực hiện không đơn giản”.

Ông Thắng cho biết, năm 2008Bộ Công thương đã trình Đề án tái cơ cấu ngành điện lên Chính phủ, tách cácnhà máy điện khỏi EVN, EVN chỉ còn làm truyền tải, phân phối và mua bán điện,quản lý một số nhà máy điện thuộc độc quyền của Nhà nước như các nhà máyđiện lớn. Nhưng hiện nay đề án chưa được Chính phủ phê duyệt vì EVN phản đối.“Trên thế giới, khi phát triển thị trường phải thực hiện tái cơ cấu đầu tiên,phải có bước cấu trúc ngành phù hợp với vận hành thị trường thì thị trườngmới vận hành hiệu quả. Còn nếu giữ cấu trúc như hiện nay, dù Thủ tướng giaonhiệm vụ thiết kế nhưng chúng tôi khẳng định thị trường sẽ rất khó vận hànhminh bạch và càng khó mang lại lợi ích cho người tiêu dùng”, ông Thắng khẳngđịnh.

Theo Mai Hà
Thanh Niên

TIN LIÊN QUAN