Rau sạch chật vật tìm chỗ đứng

Có rau sạch nhưngkhông có chợ sạch, rau sạch nhưng giá như “rau bẩn”...

Rausạch bán chợ bẩn

Hợp tác xã(HTX) Dịch vụ nông nghiệp Văn Đức (Gia Lâm, Hà Nội) đang có 1.060 hộ sản xuấttrên 250 ha rau an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP. Hộ nhỏ nhất trên 3 sào, lớnnhất hơn 3 mẫu rau. Mỗi ngày, trung bình HTX cung cấp ra thị trường từ 50-70 tấnrau các loại, vào vụ mùa có ngày lên đến 120 tấn. Do sản lượng nhiều nên sau khithu mua của bà con, HTX chỉ có thể chở ra chợ đầu mối, bán buôn.

Chưa có ai kiểm tra ATTP của các hàng rau nhỏ lẻ.

ÔngNguyễn Văn Đức – Chủ nhiệm HTX cho biết: “Do bán ở chợ đầu mối nên giáthành rau cũng chỉ nhỉnh hơn rau thông thường 200-1.000 đồng/kg. Chúngtôi chỉ có thể tự dán tem rau an toàn Văn Đức đối với những thùng raulớn, hàng chục cân chứ không thể kiểm soát được việc người mua xé lẻ rabán đến tay người tiêu dùng như thế nào, họ có gian dối trộn rau bẩn vàokhông. Vì thế, chúng tôi luôn lo lắng sản phẩm sau an toàn của mình sẽbị đánh lận con đen”.

Ông Đức mongmuốn có được một chợ đầu mối chuyên bán hàng sạch để rau mình được đánh giá đúngvề chất lượng và giá trị.

Cùng nỗi lovới người dân, ông Lê Toàn – Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh Phú Thọcho biết, hiện nay, xã Tân Đức (thị trấn Việt Trì) đang có gần 400 hộ sản xuấtrau an toàn theo tiêu chuẩn VietGAP với sự tài trợ của Tổ chức VECO (Bỉ). TânĐức cũng tự dán nhãn chứng nhận cùng đảm bảo PGS với sự làm chứng của 3 bên: Nhàquản lý, người sản xuất và người tiêu dùng.

“Vì chi phícho việc kiểm định mọi mặt để được cấp giấy chứng nhận theo tiêu chuẩn VietGAPrất lớn (khoảng 60 triệu/vùng rau 5-10ha và chỉ có giá trị 1 năm lại phải xinlại) nên hộ dân sản xuất nhỏ không thể “kham” được. Vì vậy chúng tôi tự bảo lãnhcho chất lượng rau an toàn của chính mình” – ông Toàn cho biết.

Tuy nhiên,điều ông Toàn bức xúc nhất chính là việc lấy danh dự và cả “miếng cơm manh áo”của mình ra để đảm bảo chất lượng an toàn này không được coi là hợp pháp nếu nhưkhông được Chi cục Bảo vệ thực vật đứng ra bảo lãnh. Trong khi đó, Luật ATTP đãcó điều khoản cho phép người sản xuất tự chịu trách nhiệm về ATTP về sản phẩmcủa mình.

Nhữngngười “ngoài luật pháp”

TS Đào ThếAnh – Giám đốc CASRAD cho biết, tại Việt Nam có đến 75% diện tích sản xuất nôngnghiệp thuộc các hộ nhỏ lẻ và cung cấp trên 60% các sản phẩm nông sản, hầu hếtđược bán trực tiếp ra các chợ phục vụ dân sinh. Tuy nhiên, lực lượng sản xuất vàcác sản phẩm này vẫn nằm chưa có cách quản lý ATTP triệt để.

Theo ôngThế Anh, khi đi cùng Sở Công Thương kiểm tra hơn 120 cửa hàng bán rau antoàn trên địa bàn Hà Nội thì có quá nửa cửa hàng đã đóng cửa nhưng cũng lạicó nhiều cửa hàng mới mở không có trong danh mục. Trong dự thảo hướng dẫntriển khai Luật ATTP không thấy có nông hộ. Lý do mà nhiều nhà quản lý đưara là do sản xuất của các hộ nhỏ lẻ, sản xuất không ổn định, trình độ thấp,tập quán canh tác lạc hậu… vì vậy khó quản lý, kiểm tra, có xử phạt cũng như“bắt cóc bỏ đĩa”.

Ông Lê Toàncho biết, sẽ không khó quản lý, khó kiểm tra khi khoanh vùng các hộ nhỏ lẻ thànhnhóm sản xuất và để họ tự đảm bảo chất lượng, tự kiểm tra lẫn nhau. Hợp tác xãVân Đức cũng đã tạo được sức mạnh khi đứng ra “cầm trịch” giúp gần 1.100 hộ giađình khai thác thị trường, đảm bảo về mặt chất lượng và nghiêm khắc loại trừnhững hội viên không tuân thủ đúng quy trình sản xuất. Đây có thể là một biệnpháp hữu hiệu để các hộ sản xuất nhỏ có thể yên tâm hơn khi theo quy trình sảnxuất đảm bảo ATTP, đặc biệt là rau an toàn.

TS Thế Anhcho biết, thời gian tới, CASRAD sẽ phối hợp với một số tổ chức khác để tổ chứcnhiều hội thảo và đẩy mạnh truyền thông để vận động chính sách ATTP cho các hộsản xuất nhỏ, đảm bảo tạo “môi trường” chính sách thông thoáng và an tâm chongười dân.

Theo Dân Việt