Tham bát bỏ mâm - Chuyện buồn cốm làng Vòng

Năm nay đã bước vào tuổi 80,cả đời gắn với nghề làm cốm nhưng chưa khi nào bà Cẩn và những hộ kinh doanh ởđây rơi vào tình cảnh “không bán nổi một cân” như những ngày qua.

“Không bán nổi một cân”

Bà Nguyễn Thị Cẩn, một lão niên làm cốm tại phường Dịch Vọng Hậu, quận Cầu Giấybuồn rầu nói như vậy. Năm nay đã bước vào tuổi 80, cả đời gắn với nghề làm cốmnhưng chưa khi nào bà và những hộ kinh doanh ở đây rơi vào tình cảnh “không bánnổi một cân” như những ngày qua.

Bà Cẩn không làm cốm khô, cốm sấy, hàng ngày trực tiếp làm cốm tươi rồi ôm thúngra đầu phố bán lẻ. Mỗi ngày chỉ làm dăm ba chục cân, số lượng ít nên bà vẫn làmtheo lối cổ chân truyền, trước sao thì bây giờ vẫn vậy. “Tôi già cả thế này,biết gì về phụ gia với hóa chất đâu”.

Chỉ sau 1-2 ngày thông tin cốmlàng Vòng bị nhuộm bằng hóa chất độc hại, gánh cốm của bà Cẩn và một số ít hộkhác trong phường còn theo nghề bỗng trở nên ế sưng. “Chào mời cả khách quen màngười ta cũng lắc đầu kèm theo một câu chua chát: Cốm có chất ung thư” – bà Cẩnbuồn rầu.
2 mẫu cốm lấy từ 2 gia đình tại phường Dịch Vọng Hậu, Cầu Giấy được Sở Y tế HNchính thức công bố “dính” malachite green - chất tạo màu có thể gây ung thư, đặcbiệt ở nữ giới, đã dẫn tới việc quay lưng dứt khoát của người tiêu dùng, khiếnnhững người làm cốm rơi vào cảnh lao đao, khóc dở mếu dở vì cốm làm ra, mời chàocũng không ai mua…

Lần đầu tiên trong mấy chục năm làm nghề, bà Cẩn và các hộ kinh doanh cốm tạiđây rơi vào tình cảnh kinh doanh ế ẩm, sự bất an hiện rõ trên mặt khi khách hàngquay lưng trong khi trước đây vào ngày chính vụ, họ có thể tiêu thụ đến cả tạcốm mỗi ngày.

Cùng chung cảnh ngộ “dở khóc dở cười” với những người làng Vòng là những bà conkinh doanh cốm tại làng Mễ Trì, huyện Từ Liêm. Từ nhiều năm nay, Mễ Trì được xemlà đầu mối chính cung cấp cốm cho người tiêu dùng tại nội thành và cho người làmcốm sấy, cốm khô.

Mặc dù đã vào cuối vụ nhưng trên các con đường làng tại hai thôn Mễ Trì Thượngvà Mễ Trì Hạ (xã Mễ Trì), những ngày cuối tuần qua, sự vắng vẻ bao trùm các conđường, những lò cốm cửa đóng im lìm. Chị Lê Thị Lan (Mễ Trì Hạ) thở dài: “Trướckhi có tin ấy, khách du lịch vào làng tham quan, mua cốm rất đông, giờ thì ít,sản lượng cốm cũng giảm”.

Chị Lan cho biết, việc nhuộm chất hóa học tạo màu vào cốm cho xanh không phải hộnào cũng làm. Phần lớn những hộ làm cốm ở Mễ Trì dùng lá riềng để tạo màu xanh.Tại một cơ sở khác ở tổ 2, thôn Mễ Trì Thượng, chị Ngọc chủ nhà cho hay: “Chúngtôi thường dùng lá riềng giã nát, đun sôi, lọc bỏ cặn bã để lấy nước rồi cô đặclại.

Giã cốm lần cuối thường vào lúc lúc rạng sáng rồi mới giao cốm cho người bánbuôn, trước lúc đó, chúng tôi sẽ lấy thứ nước này phun lên cho cốm có màu xanhtự nhiên”. Tuy nhiên, chị Ngọc cho biết thêm, từ khi báo chí đăng tin một cơ sởnào đó phun hóa chất vào cốm, mấy hôm nay những người bán buôn đề nghị chúng tôikhông phun nước lá riềng mà để cốm “mộc” cho dễ bán.

Cốm “mộc” ra lò thường có màu vàng nâu, nhìn bên ngoài thì không thể bắt mắtbằng cốm đã được “hồ” bằng lá dong riềng. Tuy nhiên, điều khiến các chị bức xúclà chỉ có cốm ở Dịch Vọng Hậu bị phát hiện sử dụng hóa chất độc hại, có địa chỉtên tuổi đàng hoàng mà làm cả làng khác cũng tiêu điều theo.

Chưa có thống kê cụ thể nhưng chỉ trong mấy ngày qua, lượng cốm Mễ Trì làm rasụt giảm mạnh. “Đã lường trước khó khăn, tôi chủ động giảm hơn 1/3 sản lượng màvẫn còn ế. Có ngày tiêu thụ không hết phải để đông lạnh. Điều chưa từng xảy ratrong suốt bao nhiêu năm qua” - một chủ lò ở Mễ Trì Hạ than thở.

“Cứu” cốm: người dân không thể “tự bơi”

Để cốm Vòng sớm thoát khỏi cảnh đìu hiu, ế ẩm, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩmHN đã tổ chức tập huấn về vệ sinh an toàn thực phẩm, đồng thời yêu cầu các hộkinh doanh ký kết đảm bảo cung cấp cốm sạch. Trong thời gian sắp tới, theo gợi ýcủa Chi cục, các hộ sản xuất đóng túi sản phẩm cốm, ghi rõ nhãn mác, Chi cục sẽsớm hoàn thiện để cấp chứng nhận “sản phẩm cốm sạch” cho các hộ sản xuất đảmbảo.

Đây được xem như bằng chứng để người tiêu dùng nhận biết cốm sạch. Bà Hoàng ThịMinh Thu – Chi cục phó Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm HN chia sẻ: sự phản ứngquyết liệt của người tiêu dùng với cốm Vòng sẽ là bài học đắt giá cho các loạithực phẩm nói chung và sản vật quý của HN nói riêng.

Tuy nhiên, để giữ được giá trị này, đừng để người dân tự bơi, bà Thu cho rằng,chính quyền địa phương cần vào cuộc. Đừng để khi xảy ra việc rồi mới nhận mộtphần trách nhiệm về mình mà nên chủ động quan tâm, thành lập hội nghề nghiệp,định hướng để người dân biết phân biệt phụ gia được phép hay bị cấm, chỉ cho họbiết cần tìm đến đâu để có sản phẩm an toàn, hợp lý. Những điều tưởng chừng nhưđơn giản này nhưng lại đang “khuyết” ở nhiều làng nghề.

Theo Phụ nữ Thủ đô

TIN LIÊN QUAN