Chuyện một ái phi chết vì muốn trẻ mãi không già

Giai nhân Diane dePoitiers, một ái phi của vua Henry II hồi thế kỷ 16, được kết luận là chếtvì một loại "thuốc tiên" giữ tuổi thanh xuân.

Kết luận trên được các nhàkhoa học Pháp đưa ra sau khi ngôi mộ của người phụ nữ không có tuổi này đượckhai quật hồi năm ngoái.

Liều "thuốc tiên" củangười đẹp

Trong lịch sử hoàng tộc nướcPháp, ái phi Diane de Poitiers được nhắc đến như một người đàn bà có vẻ đẹptrường tồn. Không chỉ nổi tiếng bởi dung nhan hơn người, Diane de Poitierscòn giữ được vẻ đẹp ấy cho đến tận khi qua đời ở tuổi 66. Chính điều này đãkhiến cho bà trở thành một trong những cô bồ được đức vua sủng ái nhất, bấtchấp việc bà nhiều hơn Henry II những 20 tuổi.

Năm 2009, trong một côngtrình nghiên cứu được công bố trên tạp chí Y học British Medical Journal(BMJ) của Anh, các nhà khoa học Pháp đã tiết lộ: Chính vì muốn tìm kiếm vẻđẹp vĩnh hằng mà Diane de Poitiers đã bị thiệt mạng. Diane de Poitiers chếtvì một loại "thuốc tiên" nhằm giúp bà trẻ mãi không già. Theo bácsĩ Philippe Charlier thuộc khoa Pháp y, Bệnh viện Raymond-Poincaré deGraches và các đồng nghiệp của ông, kết quả phân tích các sợi tóc và cácchất cặn trong mộ của bà ái phi Diane de Poitiers cho thấy: Các sợi tóc củaDiane chứa một nồng độ vàng rất cao.

Sau một thời gian nghiên cứukéo dài, các nhà khoa học mới nhận ra rằng, chính thói quen uống đều đặnrượu pha vàng - thứ dung dịch được cho là "thuốc nước thanh xuân" (élixir dejouvence) vào mỗi sáng lúc ngủ dậy, đã đầu độc Diane. Thói quen này cũng đãđược nhà văn Brantome miêu tả trong một tác phẩm của mình, rằng có rất nhiềuphụ nữ quý tộc Pháp thường xuyên uống đều đặn một thứ "nước canh" chứa vàngvào mỗi buổi sáng. Trường hợp tương tự mà nhà văn Brantome từng ghi nhận làmột nữ công tước. Vì uống thứ nước canh ấy mà "vào lúc cuối cuộc đời mình,bà nữ công tước của Valentinois vẫn giữ được vẻ mặt đẹp biết bao, tươi mátbiết dường nào và cũng dễ thương biết mấy như còn ở lứa tuổi 30".

Diane dường như đã quá nônnóng trong việc gìn giữ vẻ thanh xuân và sắc đẹp của mình vì tình yêu đốivới đức vua nhỏ hơn 20 tuổi hay để tiếp tục tập luyện cật lực các môn thểthao mà bà ưa chuộng (bơi lội, săn bắn và cưỡi ngựa) nên đặt nhiều kỳ vọngvào thứ "thuốc nước thanh xuân" kia. Diane không hề ảo tưởng, bởi loại"thuốc tiên" này ít nhiều đã khiến bà trở nên quyến rũ hơn, trẻ đẹp lâu hơntrong mắt người tình. Nhưng bà lại không hề biết đến "tác dụng phụ" của nó,chính nó đã trở thành thứ độc dược tước đi mạng sống của bà.

"Thuốc tiên" trở thành thuốc độc

Vàng từng được kê đơn rộngrãi vào thế kỷ 20 bởi các thầy thuốc nhằm làm thuyên giảm bệnh viêm đa khớpdạng thấp. Nhưng trước đó từ rất lâu, ngay cả vào thời thượng cổ, vàng đãđược ca tụng vì được cho là có khả năng làm tái sinh. Vào thế kỷ 14, theobác sĩ Philippe Charlier, các loại nước uống có pha vàng đã rất được ưachuộng ở triều đình Pháp cũng như trong giới quý tộc. Alexandre de LaTourette còn cung hiến ngay cả bài diễn văn ngắn ngủi của mình về các tínhchất tuyệt diệu của dung dịch uống pha vàng cho vua Henri III. Ngày nay, cácnhà chế tạo mỹ phẩm cũng đưa chất kim loại quý báu này vào trong các loạikem bôi da nhằm chống lại tuổi già. Các thầy thuốc chuyên khoa về thẩm mỹhọc cũng đã biết dùng các sợi chỉ vàng để mạng da nhằm xóa lấp các nếp nhănvà cải thiện độ đàn hồi cho da.

Tuy nhiên, có lẽ việcdùng quá liều lượng cho phép hay trong một thời gian quá dài đã khiếncho vàng trở thành thuốc độc. Để tìm hiểu nguyên nhân chính xác, các nhànghiên cứu người Pháp đã tiến hành phân tích một mớ tóc của Diane dePoitiers, được bảo tồn trong lâu đài Anet (Eure-et-Loir), nơi bà từng cưngụ. Họ cũng nghiên cứu các chất bã phân hủy của bà ái phi, được nhậndiện khi khai quật các hài cốt xác ướp ở nghĩa trang Anet.

Khám nghiệm độc chất học đãtìm thấy nồng độ vàng rất cao, gấp 500 lần trị số trung bình, trong các sợitóc. Theo các tác giả, một nồng độ như thế, trên bình diện lâm sàng, có thểtương ứng với một hội chứng ngộ độc mạn tính vàng với biểu hiện là các rốiloạn tiêu hóa (ăn không ngon, nôn, mửa, tiêu chảy), các sợi tóc mỏng đi, sắcda xanh tái (do thiếu máu), xương dễ vỡ và sau một thời gian dài có thể dẫntới tử vong. Những trường hợp tử vong do ngộ độc này đã được mô tả khá nhiềutrong tư liệu y học.

Thật vậy, Diane de Poitiersđã có những triệu chứng này. Mặc dù rất chăm chỉ tập luyện thể thao và hoạtđộng tích cực ở ngoài trời nhưng bà vẫn được mô tả là một phụ nữ có làn datrắng xanh. "Các sợi tóc của bà thanh mịn và dễ gãy, xương bà dễ vỡ và bàgần như bị rụng hết răng", bác sĩ Philippe Charlier kể lại sau quá trìnhkhám nghiệm pháp y. Ông xác nhận rằng đây không phải là do bị ô nhiễm. Vìkhông phải là hoàng hậu, nên bà ái phi Diane de Poitiers đã không mang vươngmiện bằng vàng, và như thế các sợi tóc và mô của bà ít có khả năng bị ônhiễm bởi các nữ trang khác. Ngoài ra, vàng cũng không hề được sử dụngvào lúc ướp xác. Các nhà khoa học tưởng như đã bế tắc trong việc đi tìm lờigiải vì sao vàng lại xuất hiện trên tóc và cơ thể Diane nếu không có nhữnggợi ý về thói quen uống vàng của giới quý tộc Pháp hồi thế kỷ 16 của nhà vănBrantome.

Công trình nghiên cứu về bàái phi của vua Henry II còn cho phép rút ra những kết luận khác rất lý thúđối với lịch sử y khoa. Vào năm 1565, Diane de Poitiers, vốn là nữ vận độngviên thể thao giỏi, đã được điều trị bởi thầy thuốc ngoại khoa nổi tiếngAmbroise Parré vì gãy xương hở ở cẳng chân sau khi ngã ngựa. "Sự thăm khámcác xương cho thấy vết thương được lành sẹo tốt, không bị viêm màng xương(périostite) và gần như không bị mất đi chiều dài, chứng tỏ là AmbroiseParré, nhà tiên phong trong kỹ thuật rửa sạch các vết thương, đã làm việcmột cách rất khoa học và cẩn thận", Philippe Charlier nhận xét, "ChínhAmbroise Parré, cha đẻ của môn ngoại khoa hiện đại đã cho bà bệnh nhân nổitiếng của mình hưởng những thành quả đầu tiên trong tiến bộ y khoa thời bấygiờ. Điều này giải thích tại sao bà Diane, môn đồ của thói ăn chơi tronggiới thượng lưu, đã có thể sống vui khỏe cho mãi đến tận cuối đời mình, mặcdù răng rụng gần hết. Đó là vì bà đã được Ambroise Parré thử nghiệm nhữngchiếc răng giả đầu tiên do ông ta tạo ra".