Kết quả bầu cử Tổng thống Ukraine vòng 1: Nhiều bất ngờ

Yushchenko - Kết quả nghèo nàn

Theo kết quả bầu cử sơ bộ, ông Viktor Yushchenko chỉgiành được 5% tổng số phiếu, thua xa mức 60% sau cách mạng Cam 2004, bắtnguồn từ việc Tổng thống Ukraine không thực hiện được mấy những gì đã camkết.

Trên thực tế, ông Yushchenko có một vài thành công như traothêm quyền, sự tự do cho các phương tiện truyền thông, duy trì tỷ lệ tăngtrưởng GDP trung bình 7% và thu nhập cá nhân tăng cao giai đoạn 1998 -2008...nhưng chừng đó là quá ít so với những gì ông hứa với người ủng hộtrong cách mạng Cam, đặc biệt là từ khi bão kinh tế thế giới càn quét nướcnày.

Trong khi thu nhập người dân tăng thì tỷ lệ lạm phát cũngkhông chịu thua kém, đạt mức 24,6% năm 2005, 14,9% (năm 2006) và năm 2007 là21,8%...

Riêng trong năm 2009, tổng sản phẩm nội địa của Ukraine giảm17% dù Chính phủ đã được Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) hỗ trợ 16,4 tỷ USD. Cùnglúc, sản xuất công nghiệp giảm 30%... Tình hình "bi đát" tới mức nhiều nhàphân tích cho rằng Ukraine sẽ không trả được khoản nợ của Chính phủ lên tới20% GDP và sớm muộn gì thì cũng "vỡ nợ".

Ông Yushchenko thất bại nhiều hơn thành công

Trong lúc đó, thay vì tập trung vào xử lý những khó khăn kinhtế, đối ngoại, ông Yushchenko lại sa đà vào cuộc chiến nội bộ với Thủ TướngYulia Tymoshenko, khiến liên minh Cam tan vỡ, gián tiếp tự phá hủy sức mạnhbản thân.

Quan hệ Nga - Ukraine xuống thấp dưới thời ông Yushchenko

Tymoshenko - Linh hoạt, uyển chuyển

Trong khi ông Yushchenko bảo thủ, quyết tâm theo đuổi mụctiêu gia nhập NATO, EU thì người về nhì trong cuộc bầu cử sơ bộ là bàTymoshenko lại linh hoạt hơn. Thay vì khăng khăng "chống Nga" như ôngYushchenko, bà khôn khéo điều chỉnh lập trường, từ chống đối sang thân thiệnvới Nga, qua đó giành được không ít cảm tình của cử tri, đặc biệt là nhữngngười có quan điểm tốt về Moscow.

Ngoài ra, bà cũng khéo léo tránh mũi dùi công kích để tìm chỗđứng thích hợp trước sức ép của Tổng thống Yushchenko lẫn nhà lãnh đạo đốilập Yanukovich.

Cuối cùng, với cương vị Thủ tướng, bà đạt khá nhiều thànhcông trong hợp tác khí đốt với Nga. Theo đó, dù Ukraine năm 2009 phải muakhí đốt của Nga cao hơn thời gian trước đó nhưng so với những bạn hàng kháccủa Moscow, mức giá 360 USD cho 1.000 m3 vẫn còn rẻ.

Bà Tymoshenko chuyển hướng sang hợp tác với Nga

Yanukovic - "Ngư ông đắc lợi"

Theo kết quả sơ bộ, ông Yanukovich giành được khoảng 36% sốphiếu, trở thành ứng viên hàng đầu cho chức Tổng thống. Thành công này chủyếu là nhờ việc khai thác triệt để sự thất vọng của những người từng ủng hộphe Da cam. Nói cách khác, trong lúc cử tri thất vọng với chính sách kinhtế, đối ngoại...yếu kém của cả Tổng thống Yushchenko lẫn Thủ tướngTymoshenko, ông Yanukovich dễ dàng chiếm được cảm tình của người dân vớinhiều lời hứa hẹn.

Một lý do khác không thể không nhắc tới là lập trường đối ngoại thông minhcủa ông Yanukovich. Tại đất nước mà đa phần người dân vẫn quyến luyến, giữnhững tình cảm tốt với Nga thì ông Yanukovich giành nhiều điểm khi tuyên bố:Ukraine chưa sẵn sàng gia nhập EU và NATO, nhiệm vụ cần thiết trước mắt làtập trung thành lập Chính phủ đoàn kết có thể thúc đẩy phát triển nền kinhtế yếu kém của đất nước.

Tương lai bất định

Nhà nghiên cứu Volodymyr Fesenko cho rằng: "Ông Yanukovichđang chiếm ưu thế nhưng chưa thể đưa ra kết luận tại thời điểm hiện tại. Nếugiành được phần lớn các khu vực bầu cử vốn không ủng hộ ông Yanukovich, bàTymoshenko có cơ hội thắng cử".

Ngoài ra, việc hai ứng cử viên hàng đầu có các chính sách khágiống nhau (cam kết xây dựng lại quan hệ với Moscow, thúc đẩy quan hệ chặthơn với châu Âu...) mở ra khả năng họ sẽ "kết hôn, sống chung" dưới một hệthống chính trị sau bầu cử.

Tương tự, một số nhà quan sát lại cho rằng, việc ôngYushchenko mâu thuẫn gay gắt với bà Tymoshenko có thể mở đường cho sự hợptác giữa ông và ông Yanukovich sau bầu cử. Tuy nhiên, với việc ôngYanukovich đang chiếm ưu thế trong cuộc đua thì khả năng này không lớn.

Các phe phái có khả năng lập liên minh ở Ukraine

Nhưng dù kịch bản "ly hôn, hợp tác" giữa các chính trị gia códiễn ra thế nào thì những rắc rối hiện nay của Ukraine (khủng hoảng kinh tếsâu sắc, "chiến tranh" khí đốt với Nga, bất đồng nội bộ... ) vẫn có thểkhiến Ukraine mất ổn định nghiêm trọng, tương tự những năm đầu mới giành độclập hồi thập kỷ 1990.

Tuy nhiên, tình hình sẽ không xấu tới mức Ukraine bị phân rãbởi hầu hết người dân đều nhận thấy lợi ích kinh tế to lớn trong sự độc lậpcủa đất nước, cũng như việc EU và Nga không có lợi trong tình huống này.

Theo Trần Lâm

TIN LIÊN QUAN