"Ảo thuật” dầu DO, FO

Đầu tư bãi pha chế dầubẩn với quy mô lớn, một số doanh nghiệp vận tải đã xây dựng cả một “quytrình” tái chế, sang chiết, pha chế dầu “bẩn” hoạt động ầm ào suốt ngàyđêm.

TIN LIÊN QUAN

Trong nhiều tuần “nằmvùng” tại Q.7, TP.HCM, chúng tôi phát hiện bên cạnh những “điểm pha chế”xăng dỏm trên đường Đào Trí còn có một khu vực rộng cả chục ngàn métvuông của doanh nghiệp Tấn Phong lúc nào cũng tấp nập xe bồn ra vào.Điều khác biệt là trong khi ở những nơi khác, xe bồn chỉ ghé vào 15 - 20phút rồi phóng đi giao hàng, thì xe vào bãi của Tấn Phong thường “cốthủ” đến hàng giờ. Theo tìm hiểu của chúng tôi, doanh nghiệp này có mộtđội xe bồn hùng hậu hàng chục chiếc để chở dầu DO, FO, chủ yếu mang đầusố 57K, biển số đều vào loại đẹp. Ngay cả những ngày các “bãi đáp” xungquanh thưa thớt xe đến “làm bùa” thì Tấn Phong vẫn nhộn nhịp xe ra vào.

Thâm nhập “căncứ” dầu bẩn

Sát bãi đỗ này có một conkênh chạy ngang, nên chúng tôi phải canh thời điểm con nước xuống, mendọc tường, đi sâu ra phía sau để tiếp cận bãi nấu dầu. Mặc dù vậy, việctiếp cận vẫn rất khó khăn vì tường bao kiên cố cao tới 3 mét. Bên trêngắn hàng rào sắt sắc nhọn, xung quanh cũng không có điểm tựa nào để leovào. Sau nỗ lực vượt tường, chúng tôi nhảy xuống một bãi đất trống nhưngvẫn phải vượt thêm một bức tường nữa được xây chắn bên trong thì mới cóthể quan sát hoạt động của xe bồn. Điểm đáng chú ý của bãi này là từ xađã có thể nghe thấy tiếng máy phát nổ ầm ầm. Đập vào mắt chúng tôi làkhoảng gần chục bồn chứa khổng lồ, mỗi bồn cao gần 2 mét, rộng 10 métxếp san sát nhau. Từ khu vực bồn chứa này có một ống khói nối thẳng rabên ngoài tường, không ngừng xả khói đen ngòm về phía dòng kênh. Trongvòng nửa tiếng, hàng chục lượt xe bồn tới tấp chở dầu về đây, rồi xả vàocác bồn chứa. Một người đàn ông ngồi trên nóc bồn, quan sát việc nấu dầuthông qua nắp bên trên bồn chứa. Việc nấu dầu, pha trộn dầu kéo dài vàitiếng đồng hồ, sau đó, vài thanh niên bên dưới kéo những ống xả lớn nốitừ các bồn bắt đầu nấu bơm dầu vào xe. Sau đó, lần lượt từng xe bồn rời“bãi pha chế” để đi giao hàng cho các cây xăng, xí nghiệp, nhà máy.

"Hóa dầu"

Tận mắt chứng kiến "côngnghệ" pha chế dầu bẩn chúng tôi mới hiểu lý do, xe bồn phải "cố thủ"hàng giờ trong bãi. Việc "chế biến" dầu bẩn phức tạp hơn nhiều so vớixăng dỏm, doanh nghiệp nấu dầu “lụi” thường thu gom các loại dầu thải,nhớt thải (nhất là từ súc rửa các tàu biển lớn) nấu, sang chiết thànhloại dầu DO kém chất lượng rồi pha với dầu sạch. Thậm chí, để tăng lợinhuận, họ còn gom cả chất thải từ bãi rác, rồi nấu, lọc thành một hỗnhợp chỉ có một số tính chất tương tự dầu (nhưng không phải dầu) rồi trộnlẫn với dầu sạch cho ra loại dầu bẩn. Với dầu FO, doanh nghiệp vận tảicó thể “rút ruột” cả ngàn lít dầu trên mỗi chuyến xe bồn 16.000 lít. Sauđó bù vào một lượng nước tương đương và thêm hóa chất tạo màu đen.

Cuối cùng, dùng máy tuaquay với tốc độ cực nhanh trong khoảng 1 - 2 tiếng cho các loại này hòatrộn vào nhau, không bị tách lớp trong ít nhất 2 ngày, đủ thời gian vậnchuyển đến các lò đốt mà không bị phát hiện. Chỉ có phòng hóa nghiệm mớicó thể bóc tách được những thành phần “ma quỷ” trong dầu bẩn nhưng dầuFO chủ yếu bán cho các nhà máy, xí nghiệp hoặc doanh nghiệp tư nhân vốnkhông có phòng hóa nghiệm. Chưa kể sự móc nối giữa đơn vị giao hàng vànhân viên kiểm hàng cũng là lý do khiến doanh nghiệp kinh doanh dầu bẩnrất giàu đất sống.

Việc pha trộn dầu bẩn cònphổ biến và ngang nhiên hơn cả mặt hàng xăng, vì thường ít bị phát giác.Nhất là đối với dầu FO dùng đốt lò trong các nhà máy, xí nghiệp thì càngdễ pha trộn và trộn “cỡ nào, kiểu nào cũng được”. Bởi mọi dấu vết vềchất lượng đều dễ dàng bị xóa khi đem vào lò đốt. Theo tìm hiểu củachúng tôi, giá dầu của Tấn Phong bán cho các cây xăng, nhà máy, xínghiệp thường rẻ hơn cả giá của các doanh nghiệp xăng dầu đầu mối. Vìsau khi mua dầu từ doanh nghiệp đầu mối, bằng các thủ thuật tại bãi nấudầu lậu như nói trên, Tấn Phong đã “phù phép” để hạ thấp chất lượngnhưng lại tăng cao số lượng dầu, từ đó giá cả mềm hơn mà vẫn đem lại lợinhuận khổng lồ. 

Được biết, bãi nấu dầulậu này đã tồn tại nhiều năm. Dù hoạt động tấp nập, chưa kể các dấu hiệudễ nhận biết như khói cuộn mù mịt và tiếng máy phát ì ùng bất kể ngàyđêm, song không hiểu sao vẫn có thể “qua mặt” các lực lượng chức năngQ.7 suốt một thời gian dài. Để chắc chắn, chúng tôi đã đến Sở Kế hoạch -Đầu tư TP. HCM để xác minh giấy phép kinh doanh của Tấn Phong. Doanhnghiệp này chỉ có chức năng vận tải, mua bán xăng dầu. Về nguyên tắc,doanh nghiệp mua bán xăng dầu có quyền tích trữ hàng hóa, song hoàn toànkhông được quyền tác động vào mặt hàng xăng dầu dưới mọi hình thức (nhưdùng nhiệt, nấu, pha chế, tái chế, sang chiết...).

Không chỉ gây nguyhại trực tiếp cho xe cộ bằng cách phá hủy nhanh chóng động cơ, máy móc,dầu bẩn còn gây ra những hậu quả khôn lường cho môi trường, vì trong quátrình nấu, pha chế sẽ liên tục thải ra bầu không khí những khói thải độchại mà không hề qua bất kỳ hệ thống xử thải nào. Chưa kể, lượng dầu bẩnsau đó được đem chạy xe hoặc dùng trong các lò đốt lại tiếp tục gây nguyhại cho môi trường hơn rất nhiều so với sử dụng dầu sạch.

Kiểm tra quá trình pha trộn dầu - Ảnh: Phương Thanh - Trần Hơn

Các xe chờ bơm dầu bẩn để giao hàng

Xe xả dầu vào bồn chứa để nấu, pha chế

Bơm dầu vào xe sau khi "làm bùa"