Cận cảnh “thành phố bãi vàng”

Bãi vàng Mà Xa Phìnxã Nậm Xây, huyện Văn Bàn, Lào Cai nằm ở độ cao 2.200m so với mặt nước biển. Đểđến được bãi vàng này chỉ có thể sử dụng sức người.

Vắtsức lấy “trâu”

Sau một đêmngủ mê mệt vì phải di chuyển liên tục suốt 17 tiếng đồng hồ không nghỉ từ Hà Nộiđến bản Mà Xa Phìn, tôi tỉnh giấc lúc 6 giờ sáng. Mò được đến con dốc đầu bảntôi chui vào một cái quán để mua mấy gói bánh ăn đường. Đây là quán của một bàchủ tên Hái, người dưới Yên Bái lên đây mở “trạm tiếp viện” cho bãi vàng từ 4năm nay. Cứ sáng ra, bà Hái lại điều người ở bản Xa Phìn đến để gùi hàng lên bãivới giá trung bình 5.000 đồng/kg.

Đội thồ hàng lên bãi

Trong quáncó khoảng 30 người đang cầm gùi đợi bà chủ Hái phân hàng. Cả đám người thồ tuầntự khoác gùi chất hàng lên lưng rồi cặm cụi vượt dốc.

Sau hơn mộttiếng bám theo đoàn người thồ này, tôi đã bắt chuyện được với một “phu” tênGiảng. Anh này cho biết, suốt từ 4 năm nay, đàn ông cả bản Xa Phìn này đều đigùi hàng cho bãi vàng, ruộng nương chỉ có đàn bà làm. Đi gùi hàng lúc nào cũngtiền tươi thóc thật, chứ làm ruộng thì lâu lắm.

Câu chuyệnmới bắt đầu thì cả đoàn đã đến chỗ nghỉ chân. Đặt bịch chiếc gùi có 40kg gạoxuống, Giảng nói: “Nghỉ để vượt thác, mày đi dép cẩn thận đấy, tháng trước cóthằng đi từ bãi vàng xuống, lúc qua thác nước chảy đá trơn, trượt chân ngã chếtđấy!”.

Tuy gùi hàngnặng nhưng ai cũng tỏ ra vội vàng, họ vượt thác như những con sơn dương trèonúi. Tôi tháo dép bò bằng 4 chân, qua được vách đá thì đám người thồ đã đi mấtdạng. Mất hoa tiêu đành một mình men theo đường mòn để tìm đến bãi vàng.

Sau 2 giờđồng hồ men theo đường mòn tôi như lạc vào một… thành phố trên núi. Có đến 300căn lán lớn nhỏ cùng với cả chục quán hàng được dựng lên. Quán nào quán đó bịđám người thồ chiếm hết. Họ ngồi vạ vật khật khừ như đang phê thuốc phiện.

Tôi đang hỏiđường lên chỗ sạt đất vùi chết 7 người thì giật mình bởi một tiếng gọi: “Vào ăntrâu đã!”. Nhìn kỹ, đó là Giảng. Anh ta đang một tay cầm bật lửa một tay cầmgiấy bạc, trên giấy có một viên màu trắng to bằng hạt đậu xanh. Đoán là anh tachuẩn bị “vào thuốc” nhưng tôi vẫn chui vào.

Giảng thântình chia tờ giấy bạc có thuốc sẵn và chiếc bật lửa về phía tôi. Giảng bảo: “Ăn“miếng trâu” đi cho lại sức, leo dốc mệt lắm mà!”. Thấy Giảng nhiệt tình, tôiđành nói cứng: “Tao bỏ lâu rồi, chơi lại mệt lắm!”.

Anh ta cườibảo: “Ở bãi vàng này sớm muộn mày cũng ăn thôi. Bọn tao phải ăn cái này vàomới chắc cái chân, nhiều cái sức để gùi được hàng chứ. Bản tao đàn ông đứa nàocũng vậy, mà mỗi ngày phải hết 100 nghìn tiền “làm trâu” đấy!”.

Sau một ngàyở bãi tôi mới vỡ lẽ dân ở đây gọi thuốc phiện là trâu đen, có giá phổ thông350.000 đồng/chỉ, heroin là trâu trắng, có giá 50.000 đồng/gói.

Cá lớnnuốt cá bé

Ở đâu có bãivàng ở đó có người Bắc Thái cũ, câu nói đó đã được các bãi vàng khắp trong Namngoài Bắc từ Việt Nam đến nước bạn Lào, ai cũng biết. Bởi cái tài tìm vàng củangười Thái Nguyên, Bắc Kạn. Họ cứ đến đâu là dân đào đãi nhỏ lẻ phải bỏ bãi chạytrốn tới đó bởi không chịu nổi sức ép của… tiền.

Không dữtướng, cũng chẳng hễ mở miệng là chửi thề, “tướng” Việt, 54 tuổi, người Đồng Hỷ,Thái Nguyên vẫn được dân bờ bãi ở đây liệt vào dạng “chiếu trên”. Sau một trậnrượu long trời lở đất cùng 17 “bưởng” vàng tại bãi, “tướng” Việt kể: “Tính đếnnăm nay anh đã có 32 năm làm vàng. Hầu như những bãi dầy hàng như Ma Lu, (BắcKạn), Phong Thổ (Lai Châu), hang Xú (Yên Bái) anh đều đã chinh chiến tới lúckiệt mới đi!”.

Theo “tướng”Việt, muốn làm vàng thì phải “dày đạn” bởi nghề vàng cũng may rủi như đi “mởbát”, một mười một tịt.

“Nếu quânThái Nguyên bọn anh chỉ xuất hiện ở đây 2 năm là bọn làm giếng hết đường sống.Bọn anh làm địa đạo sớm muộn gì cũng cắt hết vỉa, bao nhiêu nẹp dọn sạch, làmtất, lấy đâu ra cửa cho bọn nó nữa. Vì làm giếng chỉ đến độ sâu khoảng 80m làcùng, còn làm địa đạo thì bọn anh có thể khoét hàng cây số đường trong lòng núi.

Khi có vàngrồi bọn anh sẽ đẩy toàn bộ công xá, xăng dầu lên cao, làm cho quân bỏ giếng vàohầm làm hết, các chủ giếng chỉ cần 2 năm không theo được sẽ tự động bỏ bãi mà đivì càng làm càng lỗ, hết lực thì sập tiệm” - “tướng” Việt tiết lộ mánh khoé làmăn của mình.

(Còn nữa)

TheoGia Tưởng
Nông thôn ngày nay

TIN LIÊN QUAN