Có hay không xử kín vì "quan hệ tế nhị tại địa phương"?

Trả lời phỏng vấn PV , ông Nguyễn Đình Hưng - nguyên kiểm sát viên cao cấp VKSNDTC - người có hơn 30 năm kinh nghiệm tham gia xét xử các vụ án hình sự, đặc biệt là án liên quan đến hiếp dâm -  cho rằng cần xét xử công khai vụ án Sầm Đức Xương để phiên tòa đạt mục đích giáo dục, răn đe.

Có ý kiến cho rằng, TAND tỉnh Hà Giang xử kín là để "giữ uy tín" cho một số lãnh đạo trong tỉnh này có dính líu đến đường dây mua dâm người chưa thành niên cùng bị cáo Sầm Đức Xương. Theo ông, vụ án này nên xử kín hay xử công khai?

Điều 18 Bộ luật Tố tụng hình sự quy định: "Việc xét xử của toà án được tiến hành công khai, mọi người đều có quyền tham dự, trừ trường hợp do Bộ luật này quy định. Trong trường hợp đặc biệt cần giữ bí mật Nhà nước, thuần phong mỹ tục của dân tộc hoặc để giữ bí mật của đương sự theo yêu cầu chính đáng của họ thì toà án xét xử kín, nhưng phải tuyên án công khai".

Từ điều luật, khi áp dụng vào vụ án Sầm Đức Xương, chúng ta cần tìm hiểu xem TAND tỉnh Hà Giang lựa chọn giả định nào trong Điều 18. Tôi thấy trong vụ án này không có gì thuộc bí mật Nhà nước. Vậy có gì ảnh hưởng đến thuần phong mỹ tục của dân tộc hay không? Hay do yêu cầu cần giữ bí mật cần thiết của người bị hại? Nếu có một hoặc hai yếu tố này trong vụ án, thì Toà xử kín là không trái pháp luật.

Tuy nhiên, trong 2 phiên toà trước, Toà đã tiến hành xét xử công khai, nay lại xử kín, nhiều người thắc mắc là có lý của họ. Ở bản án phúc thẩm trước đó, TAND tỉnh trả hồ sơ yêu cầu cơ quan điều tra bổ sung để làm rõ hành vi của kẻ phạm tội. Nếu kết luận điều tra phát hiện thêm nhiều nội dung mới, tình tiết mới có thể phơi bày một số sự thật ảnh hưởng đến thuần phong mỹ tục, không loại trừ ảnh hưởng đến nhân thân của một số người có chức có tiền trong tỉnh? Cũng có thể đến giai đoạn này, người bị hại có yêu cầu toà xử kín... thì đây là một lý do. Nhưng đây chỉ là những giả thiết. Nếu Toà xử kín chỉ để đạt được mục đích làm rõ thêm đối tượng phạm tội, hành vi phạm tội... thì việc xử kín theo tôi là không cần thiết.

Trước đây, TAND TP Hà Nội từng xử kín vụ án Lương Quốc Dũng - nguyên Phó Chủ nhiệm uỷ ban thể dục thể thao bị truy tố về tội "hiếp dâm trẻ em". Nay vụ án Sầm Đức Xương - vụ án được dư luận đánh giá có nhiều quan chức dính líu cũng được xử kín. Người ta có thể nghi ngờ: "Cứ dính đến quan chức là xử kín"?

Nếu chỉ vì mục đích giữ uy tín cho các vị có chức, có tiền phạm tội thì Toà không cần phải xử kín. Theo quan điểm của tôi, những vụ án này càng phải được xét xử công khai để công chúng biết. Như vậy mới có tính giáo dục, răn đe người phạm tội, người sắp có ý định phạm tội.

Theo tôi được biết, TAND TP Hà Nội tiến hành xét xử kín Lương Quốc Dũng về tội "hiếp dâm trẻ em" là do yêu cầu của phía bị hại. Còn trong vụ án Sầm Đức Xương, vì sao TAND tỉnh Hà Giang tiến hành xử kín, đến thời điểm này vẫn là ẩn số? Pháp luật Việt Nam không có tiền lệ xử kín các vụ án liên quan đến hiếp dâm, mua dâm mà bị cáo hoặc những đối tượng liên quan là người có chức, có tiền.

Trong vụ án "mua dâm người chưa thành niên và môi giới mại dâm" đối với nguyên hiệu trưởng Sầm Đức Xương sắp tới, theo tôi, phương án xử kín chưa phải là sự lựa chọn số 1.

Xin cảm ơn ông!

Thiên Long (Thực hiện)