Kiện Vedan!

“Trên tay tôi là văn bản Vedantrả lời UBND TP.HCM về việc đòi bồi thường thiệt hại. Tôi có cảm giác Vedan vẫntiếp tục cù cưa mặc cả. Chúng ta đã quá kiên nhẫn chờ thương lượng, đến lúc nàythời hiệu khởi kiện sắp hết, chỉ có khởi kiện mới đi đến kết quả cuối cùng” -ông Nguyễn Văn Phụng, chủ tịch Hội Nông dân TP, nêu quan điểm.

Trong văn bản này, Vedan tínhtoán giá trị thiệt hại của người dân Cần Giờ chỉ 1,781 tỉ đồng, đồng thời còncho rằng “vì muốn duy trì mối quan hệ thân thiện với nông dân địa phương và hivọng vụ việc này có thể nhanh chóng giải quyết tốt đẹp, công ty đề nghị giá trịhỗ trợ theo lời hứa trước đây là 7 tỉ đồng”. “Thiệt hại của người dân nhưvậy, bảo nhận 7 tỉ đồng thì ăn nói ra sao với người dân” - ông Phụng bứcxúc.

Vedan cố tình không hiểu

Ông Phụng nhắc lại một văn bảncủa tổng giám đốc Công ty Vedan gửi hồi tháng 5-2009, trong đó lãnh đạo Vedan đềnghị các địa phương chờ kết quả đánh giá mức độ ô nhiễm sông Thị Vải do Viện Môitrường - tài nguyên (MT-TN) Đại học Quốc gia TP.HCM thực hiện để làm căn cứthương lượng, bồi thường thiệt hại. Thế nhưng khi đã có kết luận của Viện

Ông Nguyễn Văn Phụng, chủ tịch Hội Nông dân TP.HCM, tuyên bố sẽ kiện Vedan. Ảnh nhỏ: Nông dân xã Thạnh An, huyện Cần Giờ đang gặp khó khăn vì môi trường bị hủy hoại do Vedan gây ra - Ảnh: Hoàng Thạch Vân - Xuân Trường

MT-TN, thay vì tích cực thươnglượng để thống nhất số tiền phải chi trả, Vedan lại liên tục thoái thác yêu cầucủa các địa phương đưa ra, thậm chí cho rằng không hiểu những số liệu Viện MT-TNcung cấp. Lúc đầu, khi ba địa phương đòi bồi thường hơn 490 tỉ đồng thì Vedanchủ động hỗ trợ các địa phương 25 tỉ đồng. Đến khi có kết luận, có con số rõràng, Vedan lại đề nghị hỗ trợ tổng cộng 32 tỉ đồng (Đồng Nai 15 tỉ đồng, Bà Rịa- Vũng Tàu 10 tỉ đồng và TP.HCM 7 tỉ đồng).

Ông Phan Văn Phận - chủ tịch HộiNông dân huyện Cần Giờ - cho biết người dân Cần Giờ hiện đang rất nóng lòng muốnbiết kết quả thương lượng. Ông Phận cũng nói với thái độ “câu giờ” của Vedan,chỉ có kiện ra tòa là giải pháp tốt nhất. Ông Đoàn Văn Sơn - phó chủ tịch UBNDhuyện Cần Giờ - ngờ rằng Vedan cố tình dây dưa khiến người dân và cơ quan chứcnăng mệt mỏi để khi thời hiệu khởi kiện sắp hết sẽ dồn người dân vào thế phảichấp nhận mức “hỗ trợ” Vedan đưa ra.

Ông Sơn khẳng định con số tổngdiện tích thiệt hại TP.HCM thống kê được 2.123,2ha là chính xác, không hề mâuthuẫn với số liệu diện tích thiệt hại 651,58ha ở Cần Giờ do Viện MT-TN đưa ranhư cách hiểu của Vedan. “Trên diện tích 651,58ha mà Viện

MT-TN xác định bị ảnh hưởng, cónhững chỗ người này nuôi trồng năm năm rồi đến lượt người khác nuôi trồng ba nămnên diện tích thiệt hại phải cộng dồn lên là hợp lý và đúng thực tế” - ông Sơngiải thích. PGS.TS Nguyễn Văn Phước, viện trưởng Viện MT-TN, đồng tình: “Nhưthế là chính xác. Trong nhiều cuộc làm việc với Vedan, chúng tôi đều khẳng địnhrằng 651,58ha là vùng bị ảnh hưởng ô nhiễm, còn diện tích thiệt hại thực tế phảidựa trên thống kê của địa phương. Ở đây Vedan nói không đúng và cố tình khônghiểu. Nếu không tin những số liệu đó, Vedan có quyền tự thẩm tra”. Riêng giátrị thiệt hại về đánh bắt thủy sản ở khu vực Cần Giờ, theo Vedan, chỉ 49 triệuđồng/năm, ông Phước cho rằng thấp đến mức phi lý và phải bác bỏ ngay, không cầntranh cãi.

Có thể kiện tại TAND huyện CầnGiờ

Ông Phước cho rằng con số kê khaithiệt hại của người dân Cần Giờ hơn 107 tỉ đồng là chính xác. Trên cơ sở thốngkê thiệt hại, Viện MT-TN tính ra giá trị phải bồi thường hơn 45,7 tỉ đồng. Theoông Phước, số tiền này được tính theo tỉ lệ trách nhiệm của Vedan đối với vùngbị ô nhiễm đặc biệt nghiêm trọng là 89%, vùng bị ô nhiễm nghiêm trọng là 30,3%và vùng bị ô nhiễm là 10,1%, như Viện MT-TN đã công bố, TP.HCM không chấp nhận“cộng lại chia đôi” như Vedan đề nghị. “Vedan vì muốn chi trả ít nên đưa racách tính bất hợp lý. Nếu TP.HCM và Vedan không thỏa thuận được, cách tốt nhấtlà khởi kiện”- ông Phước khuyến cáo.

“Nếu kiện thì ai sẽ đứng đơnkiện và kiện ở đâu?”- ông Phan Văn Phận hỏi. Luật sư Nguyễn Văn Hậu - tư vấnpháp lý cho nông dân Cần Giờ - cho biết có thể chọn một trong hai tòa án, nơi bịthiệt hại (huyện Cần Giờ) hoặc nơi đơn vị gây thiệt hại đặt trụ sở (huyện LongThành, tỉnh Đồng Nai) để khởi kiện.

Về nguyên đơn, theo ông Hậu, luậtcho phép người dân đứng đơn khởi kiện rồi sau đó ủy quyền để Hội Nông dân làmđại diện bảo vệ quyền lợi chính đáng trước tòa. Trong trường hợp này, nhiềunguyên đơn cùng khởi kiện một bị đơn với cùng hành vi, tính chất vụ việc nhưnhau và có cùng một chủ thể được ủy quyền đại diện nên tòa án sẽ tổng hợp để xétxử trong cùng một vụ kiện.

Về khoản án phí ban đầu, luật sưHậu cho rằng không phải là điều đáng lo. Theo quy định, vụ kiện dân sự có giátrị tranh chấp từ 4 tỉ đồng trở lên có mức án phí là 112 triệu đồng cộng với0,1% tổng giá trị tăng thêm (phần từ 4 tỉ đồng trở lên). “Luật cho phép khi nộpđơn khởi kiện nguyên đơn chỉ phải tạm nộp 50% án phí, tính ra trong vụ này nếukiện thì phần án phí ban đầu phải nộp chỉ hơn 100 triệu đồng, nếu chia đều chohơn 800 hộ dân bị thiệt hại, số tiền này không đáng kể”- ông Hậu phân tích.

Riêng về chứng lý khoa học để“cãi” trước tòa, tiến sĩ Bùi Tá Long - người trực tiếp thực hiện đề tài nghiêncứu đánh giá mức độ gây ô nhiễm của Vedan đối với sông Thị Vải - cho biết ViệnMT-TN sẵn sàng hỗ trợ người dân. “Tỉ lệ 89% trách nhiệm đối với vùng ô nhiễmđặc biệt nghiêm trọng của Vedan mà chúng tôi đã công bố chỉ là con số tính toántại một thời điểm. Chúng tôi có đủ bằng chứng khoa học để xác định phạm vi gây ônhiễm của Vedan còn xa hơn thế và không chỉ 89% mà có nơi, có lúc phải là 98%”-ông Long nói.

Theo Nguyễn Triều
Tuổi Trẻ

TIN LIÊN QUAN