Nguyễn Đức Nghĩa: Sự níu kéo vô vọng

Sáng 13/10,phiên toà phúc thẩm xét xử Nguyễn Đức Nghĩa bất ngờ bị hoãn vì lý do vắngmặt của LS Ngô Ngọc Thuỷ, người đã được gia đình Nguyễn Đức Nghĩa mời bàochữa cho Nghĩa tại phiên toà phúc thẩm. Nghĩa tươi cười lên xe trở về Trạigiam, tiếp tục chờ đợi phiên toà phúc thẩm được mở lại.

Theo qui địnhcủa pháp luật, sau phiên toà sơ thẩm, tất cả các bị cáo đều có quyền khángcáo. Nguyễn Đức Nghĩa cũng không là ngoại lệ. Riêng đối với các bị án tửhình như Nghĩa, sau phiên toà phúc thẩm, kể cả trong trường hợp bị y án, thìvẫn còn có quyền làm đơn xin được tha tội chết gửi lên Chủ tịch Nước.

Nghĩa bị đưa ra xe về trại tạm giam. ảnh Ngôi sao

Khángcáo vì cha?

Trước khi phiêntoà sơ thẩm được mở, ngày 4/6 tại Trại tạm giam Hà Nội, Nguyễn Đức Nghĩa đãviết rằng:”Tôi biết rằng tội ác mình gây ra là quá lớn và không một ai kể cảbản thân tôi cũng không thể tha thứ cho mình được. Hành vi của tôi đã thựchiện là hành vi giết người, thậm chí là giết người dã man… Tôi thành khẩnkhai nhận toàn bộ những hành vi tội ác của mình. Kính mong các cơ quan phápluật - Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát và toà án – xem xét và phán xử tôivới mức hình phạt cao nhất là tử hình. Tôi biết rằng, bản thân mình có chếthàng trăm, hàng nghìn lần cũng không thể nào bù đắp được những tội ác quághê sợ mà mình đã gây ra với gia đình nạn nhân, với gia đình tôi và cả nhữngngười có liên quan khác”.

Cũng vào thờiđiểm trước phiên toà sơ thẩm, cũng tại Trại tạm giam Hà Nội, ít ngày sau khiNguyễn Đức Nghĩa viết những dòng nêu trên, trong một cuộc gặp gỡ với PV,Nguyễn Đức Nghĩa nói rằng, nếu anh ta là toà án thì anh ta cũng sẽ tuyên tửhình thôi và tái khẳng định:” Với tội ác ấy, tôi có chết trăm nghìn lần cũngđáng”.

Còn tại phiêntoà sơ thẩm, khi được nói lời sau cùng, Nghĩa cũng thú nhận rằng: “Với nhữngtội ác khủng khiếp mà tôi đã gây ra thì dù có chịu mức án nào đi chăng nữavẫn là quá nhẹ. Thậm chí án tử hình hàng trăm hàng nghìn lần cũng chỉ giúpcho thân nhân của Linh vơi bớt phần nào sự căm phẫn với kẻ tội phạm như tôivà thêm phần nào đó có thể giảm được sự bức xúc của dư luận chứ cũng khôngthể nào bù đắp được cái tội lỗi mà tôi gây ra”.

Mong ước cuốicùng của Nghĩa trước khi nhận bản án là: “Thời gian trôi đi, khi mà giâyphút đền tội của tôi đã qua có một ai đó dự phiên toà ngày hôm nay, có thểbiết được phiên toà này qua truyền hình xin nghĩ về tôi như nghĩ về một conngười bình thường đã gục ngã, đã phạm phải sai lầm không thể tha thứ được,đã phải trả giá đắt cho tội ác mà mình gây ra chứ không phải nghĩ về tôi nhưmột tên giết người máu lạnh”.

Nhưng sau phiêntoà sơ thẩm ít ngày thì Nghĩa lại làm đơn kháng cáo. Báo chí viết rằng,Nghĩa kháng cáo là vì cha. Rằng, cha Nghĩa đã khóc và trong cuộc gặp mặtNghĩa tại trại giam sau phiên sơ thẩm cha Nghĩa cứ dặn đi dặn lại Nghĩarằng, con phải kháng cáo. Rằng, Nghĩa phải có niềm tin vào sự sống, chết thìkhông có cơ hội để chuộc tội nên hãy cố gắng hy vọng vào những điều tốt đẹp.

Nhưng cho dù vìbất cứ lý do gì thì việc Nguyễn Đức Nghĩa kháng cáo cũng là một việc làmthuộc quyền của bị cáo được pháp luật cho phép. Tôi đã từng được chứng kiếncuộc sống của các tử tù trong khu giam riêng tại Trại tạm giam Hà Nội, từngtrò chuyện với rất nhiều người trong số họ và hiểu rằng, cuộc sống của nhữngtử tù sau tuyên án là một cuộc sống khác.

Khi cái chết đếngần cũng là khi niềm tiếc đời trở nên mãnh liệt hơn bao giờ hết. Những quảngiáo buồng giam tử hình kể lại rằng, hầu hết các tử tù, trong những ngàysống cuối cùng này đều tiếc nuối cuộc sống. Hầu hết họ đều hãi hùng khi nghĩđến cái giờ phút phải ra đi.

Ở đằng sau songsắt của buồng biệt giam, ngay đến cả một người đã từng ra tù vào tội nhiềulần như tử tù Nguyễn Thế Đô mà cũng khóc nức nở như một đứa trẻ khi nói vớitôi rằng:”Đối với em bây giờ, ranh giới giữa sự sống và cái chết trở nên rấtmong manh. Có khi chỉ là một buổi sáng thôi, khi lệnh thi hành án được bắtđầu. Biết đâu, chỉ ngày mai thôi, khi chị quay lại khu giam này thì em đã ratrường bắn”. Thế nên, đối với các tử tù sau khi tuyên án, hy vọng được sốngtrong họ trở nên mãnh liệt hơn bao giờ hết, dù họ, tất cả đều hiểu rằng, rấtmong manh.

Thế nên, Nghĩakháng cáo với hy vọng được xem xét giảm nhẹ hình phạt ở phiên phúc thẩm, đểđược sống cũng là điều không mấy khó hiểu. Thêm nữa, kể cả trong trường hợpở phiên toà phúc thẩm, hình phạt có không thay đổi, vẫn giữ nguyên như ởphiên sơ thẩm thì ít nhất cuộc sống của Nguyễn Đức Nghĩa cũng sẽ được kéodài thêm. Lần này, Toà phúc thẩm lại hoãn. Vậy là Nghĩa lại có cơ hội sốngvà chờ đợi thêm một thời gian nữa. Phải chăng, vì thế mà Nghĩa cười khi rờiTòa tối cao để về trại giam chăng?

Cách nóiliệu có thay đổi được bản chất hành vi phạm tội?

Theo qui địnhcủa pháp luật, khi bị can bị truy tố ở khung hình phạt cao nhất thì họ sẽđược Toà án chỉ định một luật sư bào chữa cho họ tại phiên toà mà bị canhoặc gia đình sẽ không phải chi trả bất kỳ một khoản kinh phí gì cho việcbào chữa này. Cáo trạng truy tố Nghĩa về tội giết người với khung hình phạtcao nhất là tử hình. Bởi vậy, Toà án đã chỉ định LS Nguyễn Anh Thơm, Trưởngvăn phòng LS Nguyễn Anh thuộc Đoàn LS thành phố Hà Nội bào chữa cho Nghĩa.

Nhưng tại phiêntoà sơ thẩm, bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho Nghĩa không chỉ có một mình LSNguyễn Anh Thơm. Gia đình Nghĩa đã mời thêm một LS khác cùng bảo vệ choNghĩa. Đó là LS Ngô Ngọc Thuỷ, TS Luật học.

Cũng cần phảinói thêm rằng, LS Ngô Ngọc Thuỷ là một LS từng bảo vệ quyền lợi cho nhiều bịcáo trong nhiều vụ án nổi tiếng. Vào những năm 1995, khi TS Ngô Ngọc Thuỷđang là giảng viên của Trường Đại học Luật Hà Nội, ông đã từng nhận lời bàochữa cho trùm xã hội đen Dung Hà trong phiên toà sơ thẩm diễn ra tại HảiPhòng. Ông cũng là một trong các LS tham gia bảo vệ quyền lợi trong vụ ánBùi Tiến Dũng - PMU18.

Trở lại với vụán Nguyễn Đức Nghĩa, tại phiên toà sơ thẩm, LS Ngô Ngọc Thuỷ cho rằng kếttội Nghĩa "giết người dã man" là không đúng mà đúng bản chất là phi tang dãman. Hành vi đó bóc tách ra hai giai đoạn. Giai đoạn giết và giai đoạn phitang. LS Thuỷ khằng định, hành vi giết người của Nghĩa không phải là “manrợ” như cáo trạng truy tố. Theo trình tự diễn biến của vụ án, đó là hành viche giấu tội phạm một cách man rợ.

Luật sư Thủyphân tích: “Giết người man rợ là việc thực hiện hành vi man rợ nhằm tạo racái chết, ví dụ như đập búa vào đầu, đổ xăng để đốt, dìm xuống nước ngạt đếnchết… Còn về hành vi chặt xác là sau khi đã giết, Nghĩa thực hiện để phitang, che giấu. Chỉ có thể coi hành vi đó là che giấu tội phạm man rợ”.

Nghĩa trong phòng xử sáng 13/4. ảnh Ngôi sao

Trái ngược vớiquan điểm của LS Ngô Ngọc Thuỷ, các LS bảo vệ quyền lợi cho người bị hạiNguyễn Phương Linh khi trả lời phỏng vấn của báo chí đã khẳng định:”Bị cáođâm hai nhát dao oan nghiệt nhằm tước đoạt sinh mạng của bị hại, chỉ dừnglại ở hành vi này thôi cũng đủ để cho thấy hành vi giết người của bị cáo làthực hiện tội phạm man rợ, bởi bị cáo đâm bị hại từ phía sau một cách bấtngờ, bị hại chỉ kịp quay lại nhìn bị cáo với “ánh mắt bàng hoàng” (theo lờikhai của bị cáo).

Bị cáo đã tiếptục thực hiện một loạt các hành vi mất nhân tính, vô nhân đạo: Chặt đầu,ngón tay, phi tang thi thể nạn nhân. Như vậy có thể thấy rõ, hành vi phạmtội của bị cáo không chỉ dừng lại ở việc đâm hai nhát dao để tước đoạt sinhmạng của nạn nhân mà còn diễn tiến đến một loạt các hành vi dã man khác nhằmche giấu tội phạm, gây cản trở cho quá trình điều tra của các cơ quan tốtụng…

Các LS bảo vệquyền lợi cho bị hại cũng đã viện dẫn qui định Tại điểm i, khoản 1, Điều 93,Bộ luật hình sự nêu rõ: “1. Người nào giết người thuộc một trong các trườnghợp sau đây, thì bị phạt tù từ mười hai năm đến hai mươi năm, tù chung thânhoặc tử hình; i) Thực hiện tội phạm một cách man rợ” và khẳng định Toà áncấp sơ thẩm áp dụng điều luật này đối với Nguyễn Đức Nghĩa là hoàn toànchính xác.

Trao đổi với PV,LS Nguyễn Anh Thơm, người từng bảo vệ quyền lợi hợp pháp cho Nguyễn ĐứcNghĩa ở phiên toà sơ thẩm cũng cho rằng, các hành vi của Nguyễn Đức Nghĩađược thực hiện theo một chuỗi liên hoàn: giết người rồi chặt đầu, chặt cácngón tay… Theo quan điểm của ông thì việc xem xét hành vi giết người củaNghĩa là “man rợ” hay “không man rợ” phải trên cơ sở đối chiếu các qui địnhcủa pháp luật.

Để phân tích bảnchất hành vi phạm tội của Nguyễn Đức Nghĩa theo các qui định hiện hành củapháp luật, LS Thơm viện dẫn khoản 1, Chương II, Nghị quyết số 04/HĐTP ngày29/11/1986 của Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao: “Thực hiện tộigiết người một cách man rợ (điểm b) như kẻ phạm tội không còn tính người,dùng những thủ đoạn gây đau đớn cao độ, gây khiếp sợ đối với nạn nhân hoặcgây khủng khiếp, rùng rợn trong xã hội (như: móc mắt, xẻo thịt, moi gan,chặt người ra từng khúc…).

Từng là LS bàochữa cho Nghĩa, LS Nguyễn Anh Thơm nói rằng, bản chất hành vi của Nghĩa dùcó nói cách nào thì cũng không thay đổi được. Còn với cương vị là luật sư,cho dẫu sẽ không bào chữa tiếp cho Nghĩa tại phiên toà phúc thẩm nhưng LSThơm vẫn mong Hội đồng xét xử xem xét giảm nhẹ hình phạt, cho Nghĩa một cơhội sống dù đó chỉ là hy vọng rất rất mong manh…

Thì Nghĩa vẫntiếp tục chờ đợi, phiên toà phúc thẩm sẽ được mở lại và những ngày chờ đợiđó chính là cơ hội để tử tù này tiếp tục được sống, dù chỉ là cuộc sống ởtrong khu biệt giam mà thôi…

Theo CAND

TIN LIÊN QUAN