Nỗi lo “hậu di sản”

Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng đã được các nhà khoa học chứng minh cụ thể vềnhững giá trị nổi bật toàn cầu đối với đa dạng sinh học.

Vườn quốc gia này được đánh giá là một trong 200 trung tâm đa dạng sinh học củathế giới (WWF, 2000), vườn quốc gia có kiểu rừng độc nhất không tìm thấy ở bấtkỳ nơi nào khác trên Trái đất…”.

Thế nhưng một ngày sau, ngày 17-8-2010, báo chí đưa tin: “Ngân hàng Pháttriển Đức (KfW) vừa gửi thư đến UBND tỉnh Quảng Bình về việc tỉnh phải hoàn trảsố tiền 200.000/360.000 euro mà ngân hàng này đã chi cho dự án bảo tồn và quảnlý bền vững nguồn tài nguyên thiên nhiên vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng”.

Làm đường đi trong động Phong Nha - ảnh TTO

200.000 euro không phải là một sốtiền quá lớn, và vấn đề cũng không chỉ dừng ở chỗ vườn quốc gia Phong Nha - KẻBàng có nguy cơ mất một dự án lớn. Trong những nguyên nhân khiến KfW “đòi tiền”UBND tỉnh Quảng Bình có những vấn đề rất đáng suy nghĩ: “Ban quản lý dự án đãkhông có những phản ứng hữu hiệu trước tình trạng đốt rừng và phát quang rừng tựnhiên ở vùng đệm như đã báo cáo, các tổ chức phi chính phủ chưa tham gia cáccuộc khảo sát đa dạng sinh học, do ban quản lý dự án làm trái các thỏa thuậntrước đó...”.

Xem ra các tổ chức quốc tế, dù là các tổ chức kinh tế như ngân hàng vẫn quan tâmrất chặt chẽ và ráo riết từng chi tiết nhỏ liên quan đến bảo tồn thiên nhiên vàđa dạng sinh học, hơn hẳn chúng ta - chủ nhân của những di sản thiên nhiên, mónquà vô giá mà trời đất ban tặng cho đất nước.

Có thể chúng ta đã quá tự tin với danh hiệu “Di sản thế giới” mà sau khi rất vấtvả mới đạt được, chúng ta nghĩ có thể ung dung dựa vào danh hiệu ấy mà “tọahưởng kỳ thành”: khách du lịch bốn phương đổ đến, các dự án nước ngoài rót tiềnvào…

Còn nhớ, người viết bài đã có lần tháp tùng ông Richard Engerhard - tổng thư kýkhu vực châu Á - Thái Bình Dương của UNESCO - đi trên vịnh Hạ Long cùng một đoàncác nhà khoa học, quan chức, nhân viên du lịch... Hạ Long vừa được công nhận disản thiên nhiên thế giới và ai cũng trầm trồ đầy tự hào về những kiệt tác thiênnhiên trên mặt nước vịnh xanh ngắt.

Nhưng ông tổng thư ký thì chỉchăm chăm nhìn xuống mặt vịnh và thở dài. Ông chỉ những váng dầu loang trên mặtvịnh cùng những viên than đen, những rác thải sinh hoạt dập dềnh trên mặt sóngvà nói: “Nếu cứ tiếp tục như thế này, tôi e Hạ Long sẽ phải ra khỏi danh sách disản thiên nhiên của UNESCO”.

Không lâu sau đó, UNESCO có văn bản khuyến cáo Quảng Ninh về tình trạng khaithác than gây ô nhiễm mặt biển và ảnh hưởng đến cảnh quan môi trường Hạ Long. VàQuảng Ninh đã phải cật lực dọn rác biển ròng rã hơn nửa năm trời, phải chuyển cảcảng than từ Hòn Gai qua Cẩm Phả để có thể tiếp tục ở lại trong danh sách di sảnthế giới.

Bây giờ đến lượt Phong Nha - Kẻ Bàng. KfW không phải UNESCO và số tiền họ “đòinợ” cũng mới chỉ là 200.000 euro, nhưng với những đám cháy rừng vẫn thường xuyênxảy ra trong mùa khô, những vạt rừng phòng hộ quanh Phong Nha loang lổ vì bịkhai thác trái phép, những quán thịt thú rừng hồn nhiên chặn ngay cửa ngõ vàokhu di sản, những nhà nghỉ đồ sộ và kệch cỡm đầy bêtông, kính màu và âm thanhchói chang “đón lõng” khách du lịch…, ai dám nói chắc một ngày không xa PhongNha - Kẻ Bàng không nhận được một lời cảnh báo nữa về việc bị đưa ra khỏi danhsách di sản!

Được công nhận là di sản thế giới đã rất khó, nhưng giữ được danh hiệu ấy cònkhó gấp bội và khi đã đánh mất danh hiệu ấy cũng đồng nghĩa với việc đánh mấtphần nào danh dự của một quốc gia, một dân tộc có văn hóa. Cho nên, nỗi lo “hậudi sản” là có thật.
 

Theo Thu Hà
Tuổi trẻ

TIN LIÊN QUAN