Việt Nam sắp mất lợi thế nhân công giá rẻ

Lợi thì cólợi...

Tiền thuê nhâncông ở Trung Quốc tăng nhanh đang là vấn đề đau đầu đối với các nhà đầu tưvào Trung Quốc nhưng lại là tin vui cho các nhà đầu tư tại Việt Nam.

Ông Ngô TrườngTrinh, giám đốc Kiểm soát chất lượng của nhà máy XP Power - nhà sản xuấtlinh kiện điện tử Anh quốc - chi nhánh Bình Dương cho rằng: "Nhiều nhà đầutư nước ngoài chọn Việt Nam vì giá lao động Việt Nam rẻ và có chất lượngtương đối tốt."

XP Power chỉ làmột trong nhiều hãng sản xuất đang tìm kiếm thị trường nhằm đa dạng hóa sảnphẩm và tạo dựng các cơ sở vượt ra ngoài biên giới Trung Quốc để tranh thủnguồn nhân công giá rẻ ở các quốc gia khác và phân tán rủi ro khi tập trungquá nhiều nhà máy sản xuât tại một quốc gia nào đó - Chẳng hạn như thảm họalũ lụt ở Thái Lan hay sóng thần, động đất Nhật Bản.

Với lực lượnglao động tương đối lành nghề và quy mô rộng lớn, rất ít người nghĩ tới việcdanh hiệu "công xưởng thế giới" của Trung Quốc bị đe dọa. Tuy nhiên, việcgiá nhân công nước này đang gia tăng khiến các công ty thuộc nhóm ngành sửdụng nhiều lao động chuyển sang đầu tư tại các nước có giá tiền lương thấphơn như Bangladesh, Indonesia và Việt Nam.

Lao động phổthông của Việt Nam thường được trả từ 2 - 3 triệu VNĐ/tháng (100 - 150 USD)trong khi mức lương công nhân ở các khu công nghiệp miền nam Trung Quốcthường là 5 - 6 triệu VNĐ/tháng (300 USD). Mặc dù, cơ sở hạ tầng của ViệtNam không thể so sánh với người láng giềng giàu có Trung Quốc, nhưng các nhàđầu tư cho rằng họ có thể tự khắc phục nhược điểm này.

Tiền thuê nhân công ở Trung Quốc tăng nhanh đang là vấn đề đau đầu đối với các nhà đầu tư vào Trung Quốc nhưng lại là tin vui cho các nhà đầu tư tại Việt Nam.

Mỗi năm,Việt Nam xuất khẩu hàng tỷ USD hàng hóa cơ bản như giày dép, quần áo, đỗgỗ nội thật sang châu Âu và Mỹ. Trong năm 2010, Việt Nam đã vượt TrungQuốc trở thành nơi sản xuất giày dép Nike lớn nhất.

Sự xuất hiện củacác công ty như XP Power sẽ như một phép "kiểm tra" xem Việt Nam có đủ nhữngcông nhân lành nghề và cơ sở hạ tầng cần thiết để thu hút ngày càng nhiềucác công ty sản xuất hàng hóa có công nghệ tiên tiến và có giá trị cao hơnhay không.

Những người tiênphong như hãng sản xuất chip Intel và Samsung đã xây dựng các nhà máy tạiViệt Nam và đang đẩy mạnh sản xuất. Năm ngoái, hãng điện thoại di động PhầnLan nổi tiếng Nokia cũng cho biết hãng này đang có kế hoạch xây dựng một nhàmáy sản xuất điện thoại di động tại miền Bắc Việt Nam.

Theo ông S.Kesavan, Giám đốc chi nhánh Việt Nam của hãng Jabil Circuit chuyên sản xuấtthiết bị điện tử của Mỹ: "Năng suất lao động của công nhân Việt Nam vẫn thấphơn so với Trung Quốc. Tuy nhiên, gần đây, chi phí lao động ở Trung Quốctăng quá cao".

Nguy cơ mấtlợi thế

Mặc dù có lợithế về chi phí lao động thấp nhưng với tỷ lệ lạm phát hàng năm cao nhất ởchâu Á - ngay cả sau khi giá cả tăng chậm lại ở mức 16,4% trong 2/2012 - lợithế chi phí này của Việt Nam cũng không thể kéo dài lâu.

Thêm nữa, báocáo gần đây của hãng tư vấn quản lý McKinsey thì lợi tức nhân khẩu học củaViệt Nam cũng bát đầu giảm dần. Độ tuổi lao động trung bình của Việt Nam là27,4 thấp hơn so với 35,2 của Trung Quốc nhưng dân số Việt Nam cũng đang cóxu hướng già hóa.

Các nhà phântích cho rằng Việt Nam phải thoát khỏi việc phụ thuộc vào chi phí sản xuấtthấp để chấm dứt những bất ổn kinh tế gần đây và thực hiện những hứa hẹn vềtăng trưởng nhanh.

Một số công tycũng bắt đầu phàn nàn về tình trạng thiếu lao động ở Việt Nam. TheoMcKinsey, Việt Nam phải tăng năng suất lao động hơn 50% để bù cho sự suygiảm tốc độ tăng trưởng của lực lượng lao động, nếu muốn đáp ứng mục tiêuđầy tham vọng của chính phủ nước này là tăng trưởng kinh tế 7-8%/ năm đếntrước năm 2020.

ScanComInternational, nhà sản xuất đồ gỗ nội thất Đan Mạch, là một trong những côngty đang đầu tư tại Việt Nam. Bằng cách sử dụng các thiết bị hiện đại côngnghệ cao kết hợp với đào tạo nâng cao chất lượng đội ngũ công nhân, công tynày đã tăng gấp đôi sản lượng bình quân của công nhân ở nhà máy Bình Dương.ScanCom International còn dự tính sẽ tăng gấp đôi sản lượng một lần nữatrong vòng hai năm tới bằng cách đưa nhiều máy móc tiên tiến hơn vào sảnxuất chẳng hạn như máy khoan và robot chà nhám có thể làm công việc của 50người chỉ với một người giám sát.