Đông y trị bệnh sốt xuất huyết

Nguyên nhân do cảm nhiễm dịch lệ, bệnh tà nhanhchóng xâm phạm lấn át mô nguyên, chính khí chống đỡ với tà khí gây sốt, tà hoátáo truyền vào dương minh, gây nhiệt kết ở phủ vị gây nên sốt cao bụng đầy cứng;sốt cao làm tân dịch hao kiệt gây ra khát nước, mạch sác; nhiệt tà xâm nhập vàohuyết mạch bức huyết vong hành gây ra xuất huyết. Sau đây chúng tôi xin giớithiệu một số bài thuốc điều trị sốt xuất huyết tùy theo từng thể bệnh của Đông yđể bạn đọc tham khảo:

Thể thấp nhiệt dịch

Triệu chứng: Bệnh mới sốt cao sợlạnh, sau sốt không sợ lạnh, sốt liên tục cả ngày và đêm, buổi chiều sốt caohơn, nhức đầu, đau người, lưỡi đỏ thẫm, rêu lưỡi trắng rộp như phấn. Mạch sác.

- Bài thuốc: Đạt nguyên ẩm: Đinhlang 20g, hậu phác 16g, thảo quả nhân 12g, tri mẫu 16g, thược dược 20g, hoàngcầm 16g, cam thảo 6 g. Hậu phác cạo bỏ vỏ, Thảo quả giã dập. Các vị trên +1.600ml nước sắc lọc bỏ bã lấy 250ml. Uống chia đều 5 lần, ngày uống 4 lần, tốiuống 1 lần.

Lá sen

Nếu sốt cao, khát, ra mồ hôinhiều, rêu lưỡi vàng. Mạch hồng sác. Bài thuốc: Bạch hổ gia hoàng cầm: Tri mẫu24g, thạch cao 32g, cam thảo 10g, ngạnh mễ 32g, hoàng cầm 12g. Thạch cao giã nátcho vào túi vải túm lại, cam thảo chích. Bốn vị trên (trừ ngạnh mễ) + 1500mlnước sắc lọc còn 500ml, cho ngạnh mễ vào sắc tới khi ngạnh mễ chín lọc bỏ bãcanh lấy 250ml. Uống ấm chia đều 5 lần, ngày uống 3 lần, tối uống 2 lần.

Nếu sốt về chiều nặng hơn, bựcdọc, khát, hơi thở nóng, lưỡi xám đen, nổi gai. Bài thuốc: Đại thừa khí gia mạchmôn ngọc trúc: Đại hoàng 12g, hậu phác 16g, chỉ thực 12g, mang tiêu 12g, mạchmôn đông 16g, ngọc trúc 16g. Đại hoàng tẩy rượu, hậu phác nướng cạo bỏ vỏ, chỉthực nướng, mạch môn bỏ lõi.

Các vị trên (trừ mang tiêu) + 1.200ml nước sắc lọcbỏ bã lấy 250ml, sau đó cho mang tiêu vào đun sôi quấy đều vừa tan. Uống ấm lầnđầu dùng 1/ 2 số lượng trên. Nếu đi đại tiện được thuốc chia đều 4 phần, ngàyuống 3 lần, tối uống 1 lần. Nếu lần đầu dùng 1/2 số lượng trên mà không đại tiệnđược thì lần 2 uống số thuốc còn lại.

Thể thử táo dịch

Sốt cao, nhức đầu, mờ mắt, khômiệng, khát nước , đau khớp, người đau nhừ, nói nhảm hoặc phát cuồng, chảy máucam, phát hồng ban sau tím, lưỡi đỏ xẫm, rêu lưỡi xám hoặc nổi gai. Mạch sáchoặc tế sác. Bài thuốc:

Thanh ôn bại độc ẩm: Thạch cao 18g, sinh dịa hoàng 16g,tê giác 2g, hoàng liên 4g, chi tử 12g, cát cánh 10g, hoàng cầm 12g, tri mẫu 12g,xích thược 8g, huyền sâm12g, liên kiều 6g, cam thảo 4g, đan bì 10g, trúc diệp12g. Thạch cao giã nát cho vào túi vải túm lại, tê giác + 20ml nước mài tan hết.Các vị trên (trừ tê giác) + 1500 ml nước sắc lọc bỏ bã lấy 300 ml, sau đó chonước tê giác vào đun sôi quấy đều. Uống chia đều 5 lần, ngày uống 4 lần, tốiuống 1 lần.

Nếu sốt cao, khát nhiều, đau bụngdữ dội, bĩ trướng mê man, đau quặn ruột, mắt lờ đờ, phản xạ kém, lưỡi đỏ, nứt nẻhoặc xám đen khô hoặc có quầng tím, nhẹ 1 quầng, nặng 2 - 3 quầng, da nhiều vầngxám.

Mạch vi tế hoặc rối loạn. Bài thuốc: Thập toàn khổ hàn cứu bổ thang: Sinhthạch cao 16g, tri mẫu 12g, hoàng bá 12g, hoàng cầm 12g, hoàng liên 4g, mangtiêu 8g, đai hoàng 10g, hậu phác 12g, chỉ thực 8g, tê giác 2g. Đại hoàng tẩyrượu. Các vị trên (trừ mang tiêu và tê giác) + 1.600ml nước sắc lọc bỏ bã lấy300ml.

Lấy 1 ít thuốc sắc mài tê giác. Thuốc còn lại đun sôi hoà mang tiêu quấyvừa tan. Để nguội hoà tê giác quấy đều. Uống chia đều 6 lần, ngày uống 5 lần,tối uống 1 lần.

Ngoài ra có thể dùng bài thuốcnam tùy giai đoạn của bệnh.

- Giai đoạn đầu: chủ yếu sốt, đauđầu, đau mình... (chưa biểu hiện xuất huyết): Lá tre 50g, hoa hòe 30g, vỏ câynúc nác 30 gam, củ mạch môn 30g, lá rau má 50g, lá sen 50g, hạt biển đậu 50g, đỗđen 50g. Sắc lấy nước uống chia đều ngày uống 6 lần.

- Giai đoạn xuất huyết dưới da:Lá tre 50g, hoa hòe 30g, lá rau má 50g, lá sen 50g, lá huyết dụ 50g, hạt biểnđậu 50g, đỗ đen 50g, vỏ cây núc nác 30g, củ mạch môn 30g, lá trắc bá diệp 50g,cỏ nhọ nồi 50 gam.

Cách dùng: Sắc lấy nước uống chiađều ngày uống 6 lần.

Chú ý: Chế độ ăn mềm, dễ tiêu,tăng đạm, không ăn những thứ cay nóng, không ăn đu đủ, chuối tiêu.

Theo TTND.BS. Trần VănBản
Sức khỏe & Đời sống