Rối loạn giấc ngủ - Mắc dễ, trị khó

Ở nước ta tuy chưa có thống kê đầy đủ, nhưng chúngtôi thấy tỉ lệ bệnh nhân đến bệnh viện khám vì mất ngủ chiếm 10-25%. Mất ngủ cóthể đến với mọi lứa tuổi, nữ chiếm tỉ lệ cao hơn nam, người già nhiều hơn ngườitrẻ.

Mất ngủ có thể đến với mọi lứa tuổi, nữ chiếm tỉ lệ cao hơn nam

Mất ngủ có phải hiện tượng phổbiến?

Cô A., 45 tuổi, gần đây lo lắngcho con trai thức khuya dậy sớm học hành để chuẩn bị cho kỳ thi sắp tới mà cômắc chứng mất ngủ, hằng đêm cô trằn trọc mãi mới ngủ được và mỗi đêm chỉ ngủ 3-4giờ. Theo cô A., lúc đầu cô chỉ cảm thấy lo lắng, buồn phiền, rồi xuất hiệntriệu chứng tim đập nhanh, nằm trên giường cảm thấy tâm trí rối loạn, bất ankhông thể nào ngủ được, khi ngủ lại luôn gặp ác mộng mà giật mình tỉnh dậy.Ngoài ra cô A. còn cảm thấy toàn thân mỏi mệt rã rời, không có chút sức sốngnào.

Anh N., 30 tuổi, là trưởngphòng kinh doanh một công ty rất lớn chuyên về ngành gỗ tại TP.HCM. Do vậymà anh N. ngày nào cũng làm việc cật lực, tìm mọi cách nâng cao hiệu quảkinh doanh cho công ty. Cho dù đã lên giường đi ngủ, trong đầu anh vẫn miênman suy nghĩ về công việc, áp lực công việc dẫn anh tới bệnh mất ngủ gần hainăm nay.

Thế nào là mất ngủ?

Người ta dùng từ mất ngủ để chỉsự giảm sút về thời gian và độ sâu hoặc hiệu quả phục hồi của giấc ngủ. Cũng cóthể nói mất ngủ khi khó ngủ hoặc trong giấc ngủ có quá nhiều chu kỳ thức và đểlại một cảm giác lúc nào cũng thiếu ngủ.

Mất ngủ liên quan đến áp lực tâmlý. Dạng mất ngủ này thường xảy ra do các tình huống áp lực về mặt tinh thần nhưhọc tập, vấn đề gia đình, công việc... kéo dài. Thường do xúc cảm (buồn, chán,thất vọng, thất bại...). Biểu hiện khó ngủ, hay tỉnh giấc hoặc thức dậy sớm cóthời gian kéo dài. Thường có cảm giác bực dọc trong đêm khi không ngủ được.

Mất ngủ do một bệnh cơ thể. TạiMỹ người ta xác định được 84 loại bệnh khác nhau liên quan đến giấc ngủ. Nhiềungười có các bệnh lý cơ thể như đau cơ thể, tim mạch, các bệnh lý như hội chứngchân không yên, viêm loét dạ dày thực quản có luồng trào ngược dạ dày thực quản,khó thở trong bệnh hen phế quản thường khó thở vào ban đêm gần sáng làm bệnhnhân phải tỉnh giấc, cơn hạ canxi cấp, ở trẻ em bị còi xương sớm... cũng đềuliên quan đến mất ngủ.

Mất ngủ kết hợp các rối loạn tâmthần như trầm cảm, lo âu hay stress sau sang chấn... Đây là một loại mất ngủ mãntính. Người bệnh than phiền về việc trằn trọc kéo dài ban đêm và cảm giác mệtmỏi, thờ ơ ban ngày. Ngoài ra còn hay thức giấc ban đêm, không ngủ say được vàdậy rất sớm.

Bệnh nhân có cảm giác như không ngủ hoặc trạng thái mơ màng lúc nàocũng biết hết mọi hoạt động xung quanh, một vài bệnh nhân ngáy nhiều khi ngủ.Bệnh nhân có thể ngủ ngày với những cơn chợp mắt kiểu ngủ gật, nhưng khi đi ngủlại không thể ngủ được.

Mất ngủ liên quan đến rượu vàthuốc lá. Có nhiều công trình nghiên cứu trên bệnh nhân mất ngủ lạm dụng thuốc(thuốc ngủ và an thần, uống rượu khi đi ngủ) làm suy yếu hệ thần kinh trungương, từ đó có thể gây hội chứng mất ngủ. Dùng thuốc liên tục gây quen thuốc,tác dụng gây ngủ không còn, bệnh nhân và thầy thuốc có xu hướng tăng liều làmmức độ rối loạn giấc ngủ trầm trọng.

Nếu bỏ thuốc đột ngột người bệnh cảm thấycác cơ rung giật, ban ngày cảm thấy bứt rứt, cáu gắt, đau cơ; những trường hợpnặng xuất hiện triệu chứng cai nghiện như lú lẫn, tri giác lơ mơ, ảo giác, cogiật.

Uống rượu, hút thuốc lá nhiều vàkéo dài sẽ gây rối loạn giấc ngủ nặng. Thời gian ngủ rút ngắn, đêm thường thứcgiấc. Giai đoạn dỗ giấc ngủ khó và lâu, khi đã ngủ thường xuất hiện các đợt giậtmình, cảm giác hoảng sợ, tim hồi hộp. Nhất là khi cai rượu xuất hiện các triệuchứng của loạn tâm thần do rượu.

Làm gì khi mất ngủ?

Trong cuộc sống, phản ứng stresssau sang chấn là vấn đề phức tạp, bản thân người bệnh không thể tự giải thoátđược. Vì vậy khi có vấn đề về giấc ngủ, người bệnh nên đến các chuyên gia vềthần kinh, tâm thần để được hướng dẫn, đồng thời nên đi khám bệnh, ở đó các thầythuốc sẽ hướng dẫn cách dùng thuốc và phương pháp điều trị không dùng thuốc. Sựkết hợp giữa y học và bệnh nhân sẽ mang lại nhiều hiệu quả trong điều trị mấtngủ.

Theo Tuổi Trẻ