Người Mỹ học tiết kiệm

Khi nền kinh tế Mỹ bắt đầu hồi phục cuối năm 2009thì chỉ số tiêu dùng cũng tăng trở lại, đạt khoảng 0,5% vào đầu tháng 1 năm nay.Hiệp hội Quốc gia về kinh tế kinh doanh dự đoán tiêu dùng cả năm 2010 sẽ tăng2,2%. Tuy nhiên áp lực về thất nghiệp, tịch biên tài sản, nguy cơ sụp đổ chứngkhoán vẫn còn đó.

“Cơn suy thoái tồi tệ nhất trong 80 năm qua đã đểlại dấu ấn sâu sắc trong lòng người Mỹ” - giám đốc điều hành Paco Underhill củaCông ty nghiên cứu và tư vấn bán lẻ Envirosell nhận xét. Theo phân tích của côngty này, sau khủng hoảng có đến 1/3 người Mỹ bị rơi xuống đẳng cấp xã hội thấphơn. Người rất giàu trở nên ít giàu hơn, người trung lưu cấp cao tuột xuốngtrung lưu và người trung lưu mới rơi trở lại tầng lớp lao động.

Một phụ nữ Mỹ nhìn bảng quảng cáo giảm giá 50% tại một cửa hiệu ở Manhattan, New York ngày 1-3  - (Ảnh: AFP)

Phần lớn dân Mỹ giờ cho rằng tiêu xài phungphí là một thói xấu. Bởi dù bản thân đã thoát khỏi khủng hoảng song vẫnchứng kiến những người thân, bạn bè, hàng xóm còn đang chật vật về tài chính.“Họ không còn ăn mừng mình đã tiêu được bao nhiêu tiền nữa mà là mình đãtiêu ít hơn được bao nhiêu” - ông Underhill nhận xét.

Tiêu chí mua sắm của người Mỹ nay cũng thay đổitừ chỗ chọn những thứ hảo hạng xuống thành tốt và giá cả hợp lý, theo khảo sátcủa Công ty tư vấn AlixPartners. Xu hướng xài đồ cũ như quần áo, xe hơi... cũngđang nở rộ. Và năm qua, lần đầu tiên trong gần 65 năm, tỉ lệ vay nợ bao gồm thếchấp, tín dụng, vay học phí và vay mua xe... cũng giảm.

Thận trọng trong chi tiêu đồng nghĩa với việcngười Mỹ bắt đầu ý thức hơn đến tiết kiệm, một bài học mà họ đã phải trả giábằng một cơn bão kinh tế để có được. Tỉ lệ tiết kiệm trên thu nhập đã tăng từ1,2% trước khủng hoảng lên 5,4% vào giữa năm ngoái. Các nhà kinh tế dự đoán tỉlệ này sẽ còn tăng lên đến 8% trong năm nay, bất chấp những lo ngại về việc làmvà thu nhập.

Dù mức tiết kiệm này xem ra vẫn chưa đủ để đảmbảo an toàn, song đây cũng là một sự thay đổi lớn. Dan Ariely, chuyên gia vềhành vi kinh tế, nhận định: “Người Mỹ sẽ không bao giờ tiết kiệm được như ngườichâu Á (giữ lại đến hơn 1/4 thu nhập) nhưng đã có một sự điều chỉnh trong hànhvi, giống như các thế hệ sau khủng hoảng vào những năm 1930. Cuộc khủng hoảngvừa qua không thảm khốc đến như vậy song rõ ràng sẽ có ảnh hưởng lâu dài”.

Mọi động thái tiêu dùng của Mỹ đều được thế giớitheo dõi sát sao, bởi nhu cầu của họ là động lực sản xuất cho các công xưởng ởchâu Á khi mức tiêu thụ của họ trong một năm còn nhiều hơn GDP của cả Trung Quốc,Ấn Độ, Canada và Nga gộp lại.

Theo TrầnPhương