Cô bé học giỏi sống một mình trong nghĩa địa núi Sam

Hàng ngày, Duy Lan được người dì cho ăn 2 bữacơm. Để trang trải chi phí học tập, Lan nhận phụ giúp việc nhà cô giáo hoặclàm cỏ nghĩa địa. Thế nhưng hoàn cảnh khó khăn không là rảo cản khiến cô béhọc giỏi ấy nản lòng…

“Ngôi nhà” trong khu nghĩa địa

Phường Núi Ssam, thị xã Châu Đốc là một địa điểmdu lịch quen thuộc của người dân đồng bằng sông Cửu Long. Tuy nhiên, phíasau vẻ ồn ào náo nhiệt của khu phố núi giữa đồng bằng là thân phận đơn độccủa em Trần Duy Lan, học sinh lớp 12D3, là một tấm gương vượt khó học giỏicủa trường THPT Thủ Khoa Nghĩa, thị xã Châu Đốc, tỉnh An Giang.

Đường đến nhà em băng qua một khu nghĩa địa vớimồ mả dày đăc, có chỗ không có khoảng trống để đặt chân, phải bước nhờ lênnhững thềm mộ mà đi. Đó là một ngôi nhà nhỏ với các phên vách nham nhở, nửalá nửa tôn, nằm xen giữa những ngôi mộ chen chúc. Nơi ấy chính là chốn nươngthân của em Trần Duy Lan.

Duy Lan (giữa) luôn hòa đồng và giúp đỡ bạn bè trong học tập. Ảnh: Truyền hình Vĩnh Long

Nhà của em tựa như một cái chòi kho. Bêntrong đồ đạc ngổn ngang, không có gì đáng giá, trừ cái giường vừa là nơiđể em ngả lưng và cũng là nơi để em học bài. Cạnh bên là một bàn thờlạnh lẽo khói hương. Thế nhưng đây cũng chỉ là nhà của một người cậu choDuy Lan ở nhờ, bởi căn nhà của gia đình em cũng ở trong khu nghĩa địanày đã bị sập mất từ 2 năm qua trong một cơn lốc xoáy.

Trước kia, em cũng từng có một mái ấm gia đình,ở đó dù cuộc sống cũng gian truân, nghèo khó nhưng Duy Lan vẫn có đầy đủ chamẹ, anh em như bao người khác. Vốn khó khăn nên ngày ngày cha mẹ đi làm thuêlàm mướn kiếm sống, còn anh của Duy Lan khi học đến lớp 7 đã phải nghỉ để điđến tận Bình Dương làm công nhân kiếm tiền phụ cha mẹ nuôi em ăn học.

Cha em vốn là bộ đội trong một đoàn quân tìnhnguyện Việt Nam sang nước bạn Campuchia, trong một trận chiến đấu ác liệt,ông sống sót trở về với tấm thân mà ngay cả người thân trong gia đình cũngkhông thể nào nhận ra, bởi trên cơ thể ông có quá nhiều dấu vết của chiếntranh để lại…

Trở về, phải lao động cực nhọc để mưu sinh trongđiều kiện sống hết sức kham khổ khiến cho sức khỏe của ông sớm hao mòn, bệnhtật dễ dàng tấn công. Cho đến cách đây 5 năm, năm Duy Lan vừa kết thúc nămhọc lớp 7, sau một cơn bạo bệnh sức cùng lực kiệt, ông đã đột ngột qua đời.

Chồng mất, bao nhiêu gánh nặng đều đè lên đôivai của người vợ, người mẹ. Cuộc sống vốn đã khó khăn lại càng khó khăn hơn.Đã vậy, trong một lần đi đập đá thuê, mẹ Duy Lan đã bị đá đè khiến sức khỏengày càng sa sút, và trầm trọng hơn làm cho bà không còn đủ khả năng gánhvác chuyện gia đình thay cho người chồng đã khuất.

Không thể làm thuê cho người ngoài được nữa, bàđành phải bỏ quê, bỏ cô con gái đang trong tuổi ăn học để lên Bình Dươngchăm sóc cháu giúp cho người con trai, để cho người anh ấy có thời gian đilàm công nhân kiếm sống. Trần Duy Lan đành phải một mình ở trong ngôi nhàquạnh hiu giữa tứ bề mồ mả cạnh chân núi đá này.

Nhành lan cứng cỏi

Trong cái không gian ngập tràn âm khí của khunghĩa địa, ngôi nhà này không chỉ nghèo nàn về của cải, mà còn thiếu vắng cảhơi ám của sự sống. Không bếp núc, không chén bát, không gạo thóc, khôngnước nôi, không bàn ghế… và cũng chẳng có bóng dáng của một người thân nào. 

Hàng ngày, tuy Duy Lan được đến nhà dì ruột tênLâm Thị Bích Vân gần đó ăn uống, tắm giặt nhưng xong rồi em cũng lặng lẽ trởvề với ngôi nhà heo hút của mình, như một cõi riêng tách biệt hoàn toàn vớithế giới bên ngoài. Ở đó, sớm hôm Duy Lan chỉ còn biết bầu bạn với cái bóngcủa chính mình, không có ai để chuyện trò, tâm sự hay chia sẻ buồn vui.Không một tiếng rầy la, không một lời dạy bảo, tất cả chỉ có một mình em vớiem.

2 năm qua, một mình Duy Lan sinh sống trong căn chòi nhỏ giữa khu nghĩa địa. Ảnh: Truyền hình Vĩnh Long

Cuộc sống côi cút luôn tách biệt với thếgiới bên ngoài ấy đã làm cho Duy Lan trầm tính so với các bạn cùng tranglứa. “Đôi lúc nhìn thấy bạn bè có cha, có mẹ ở bên, em luôn mơ ước mìnhcũng có được một mái ấm gia đình như thế, do hoàn cảnh nghèo khó mà mẹcon, anh em mỗi người một ngả… em rất buồn, rất tủi và em trở nên ítcười đùa từ lúc nào em cũng không biết. 

Nhất là những đêm khuya trời mưa tí tách, emphần nhớ mẹ, nhớ cha, nhớ anh, phần thì sợ… những giây phút ấy em luôn aoước có được hơi ấm của người thân nhưng vì hoàn cảnh, em biết sao bây giờ…Sau những lúc nhớ nhung, sợ hãi ấy, em chỉ biết thức dậy học bài để lấy lạilòng can đảm và em tự nhủ với lòng mình không được khóc”.

Đã vậy, sau mỗi buổi tan trường, em phải tranhthủ thời gian đi giúp việc nhà hoặc đi làm cỏ, chăm sóc mồ mả thuê cho thânnhân của những ngôi mộ… để kiếm tiền trang trải cho việc học hành. Dù vậy,Trần Duy Lan vẫn tập trung toàn tâm, toàn ý cho việc học hành, dưỡng nuôiước vọng trở thành cô giáo trẻ. Bởi, đối với em, học không chỉ để tự giảithoát, mà còn để thực hiện tâm nguyện lớn lao của người cha quá cố và để cómột cái nghề vừa nuôi sống bản thân vừa có thu nhập ổn định, mong chăm locho mẹ trong lúc tuổi già.

Với suy nghĩ ấy, dù cuộc sống có vô vàn khókhăn, thiếu thốn, nhưng hàng ngày, em vẫn đều đặn đến trường, bất kể đói no,mưa nắng, bất kể đường sá xa xôi mà có hôm phải đi về đôi ba lượt. Trờichẳng phụ lòng người, nhiều năm liền, Duy Lan đều đạt danh hiệu học sinhgiỏi.

Biết hoàn cảnh của Duy Lan nghèo khó nên mỗi mùatựu trường, áo dài mà em đi học được những chị học năm trước cho rồi em sửalại mặc đi học. Mỗi khi lớp có thu tiền quỹ hay trường có khoản thu nào đóthì các bạn trong lớp hùn tiền đóng cho Duy Lan hoặc ban giám hiệu nhàtrường tìm cách miễn giảm cho em.

Ở nhà vốn đã cút côi đơn độc, vì thế bên trongtâm hồn em, trường học là một máti ấm thân thương, ở đó em không chỉ đượctiếp thu kiến thức làm giàu trí tuệ mà còn nhận được sử cảm thông, chia sẻcủa thầy cô, bạn bè. Vì vậy, mỗi khi đến trường là em như được trải lòng đểđón nhận những niềm vui. Với bản tính hiền hòa, thân thiện, Duy Lan luônsống hết mình với bạn bè, luôn quan tâm giúp đỡ mọi người. 

Đối với những bạn học kém, em hết lòng độngviên, hỗ trợ để cùng tiến bộ. Đối với những bạn giỏi, em tích cực trao đổi,học hỏi để bổ sung và hoàn thiện kiến thức của mình. Em học tốt nhất là cácmôn tự nhiên, đặc biệt là môn toán. Nhiều năm liền, Duy Lan là tấm gươngsáng về tinh thần vượt khó, hiếu học của lớp và cả trường Thủ Khoa Nghĩa,được thầy cô và bạn bè quý mến.

Khu di tích núi Sam thị xã Châu Đốc về đêm thậtnáo nhiệt, xe cộ khách lữ hành ngược xuôi tấp nập với những hàng quán dàyđặc hai bên đường. Đêm đêm trên đường đi học thêm về, Trần Duy Lan vẫn âmthầm vượt qua khu vực này mà không hề để mắt, chỉ vội vã hướng về một nơicách đó vài trăm mét nhưng cảnh vật vắng lặng đến đau lòng, đó là nơi ngã rẽdẫn vào nhà em – một đoạn đường thật ngắn ngủi nhưng không dễ gì vượt quađối với những ai không có đủ lòng can đảm.

Do là khu nghĩa địa nên mỗi lần đi học, em buộcphải gửi xe bên ngoài rồi len theo lối mòn băng qua nghĩa địa để đi bộ vềnhà. Mười mấy năm đi về qua lối ấy giờ đây, nó đã trở nên quá quen thuộc đốivới Duy Lan đến nỗi không cần đèn đuốc, không cần đến một thứ ánh sáng nàomà bước chân nhỏ bé của em vẫn dễ dàng len lỏi qua từng bia mộ để về đếnchốn nương thân.

Đêm đến, không gian nơi này càng trở nên tĩnhmịch, bóng dáng của cuộc sống giờ chỉ còn những nguồn sáng yếu ớt và tiếngxe cộ ngoài đường vọng lại. Âm thanh rõ nhất tại đây chỉ còn có tiếng nỉnon, ai oán của các loại côn trùng.

Trong màn đêm ở một khu vực đầy âm khí, mấy aibiết rằng nơi ấy có một căn chòi bé nhỏ với cô gái tên Trần Duy Lan đơn độcbắt đầu học bài buổi tối, nhưng trong lòng cô bé luôn trĩu nạng những nỗiniềm thương nhớ mẹ, nhớ anh.

Để vơi bớt những nỗi niềm ấy, Duy Lan đã chọncách học bài, lúc những câu chữ, những phép tính hiện ra trước mắt cũngchính là khi những ước mơ cháy bỏng về ngày mai tươi sáng của em hiện lên,lấn át màn đêm u tối, Trần Duy Lan vẫn chăm chú học hành vun đắp tương laibằng tất cả niềm tin và nghị lực của một cô bé có tinh thần thép.

Theo Đang yêu