Thể dục dưỡng sinh, biết tập mới khỏe

Hiện nay rất nhiều người tham gialuyện tập thể dục dưỡng sinh, nhưng nếu không hiểu rõ về phương pháp tập thì cókhi từ dưỡng sinh thành... sinh bệnh.

Để lựa chọn bài tập cho hiệu quả,người tập cần chú ý đến ba đặc điểm của bài tập: vùng tác động, cường độ vậnđộng, phương pháp tập. Tùy vào mục tiêu rèn luyện, độ tuổi của người tập vànhững bệnh lý liên quan mà người tập chọn bài tập phù hợp cho mình theo các đặcđiểm vừa nêu.

Đặc điểm bài tập dưỡng sinh

- Vùng tác động là đối tượng củacơ thể mà bài tập sẽ tác động vào. Để rèn luyện sức khỏe toàn thân, người tậpphải chọn bài tập tác động vào bốn vùng sau của cơ thể: (1) tác động vào hệ thầnkinh trung ương và hệ thần kinh thực vật, (2) tác động đến cột sống, (3) tácđộng đến nội tạng, (4) tác động đến cơ gân khớp.

Hiện nay rất nhiều người tham gia luyện tập thể dục dưỡng sinh, nhưng nếu không hiểu rõ về phương pháp tập thì có khi từ dưỡng sinh thành... sinh bệnh

- Cường độ vận động của một bàitập được xác định dựa trên mức độ dùng lực của bài tập nhiều hay ít, thời giantập trong bao lâu. Dựa vào sức khỏe, khả năng chịu đựng hiện tại của người tậpđể xác định bài tập có cường độ phù hợp.

- Phương pháp tập: một bài tậpphải đảm bảo có đủ ba phương pháp: (1) phương pháp vận động: vận động cơ gânkhớp, (2) phương pháp thở (thở bụng), (3) phương pháp thả lỏng (thư giãn).

Ba phương pháp trên được thể hiệntrong một bài tập theo hai cách vận động của động tác là động tác vận động đơnlẻ và động tác vận động phối hợp.

Động tác

- Động tác vận động đơn lẻ thểhiện ba phương pháp tập trên một cách riêng lẻ, độc lập, mỗi phương pháp cónhững động tác vận động riêng. Ví dụ: động tác gập ngửa người.

- Động tác vận động phối hợp làmột chuỗi động tác đơn lẻ kết hợp với một, hai hay ba phương pháp tập cùng lúc.Ví dụ: bài tập 12 động tác thái cực khí công thập nhị liên hoa.

Loại hình tập luyện

Tập dưỡng sinh cũng phải biết cách

Ngoài ra còn có thể chia thànhcác loại hình tập luyện như sau:

- Tập tĩnh: lấy tập hệ thần kinh,tập nội tạng là chính, chủ yếu sử dụng phương pháp thở và phương pháp thả lỏng(dụng khí - ý). Dành cho lứa tuổi trung lão niên và người có bệnh mãn tính.

- Tập động: lấy tập sức là chính,chủ yếu sử dụng phương pháp vận động cơ gân khớp và phương pháp thở (dụng lực -khí). Dành cho lứa tuổi thanh thiếu niên và người khỏe mạnh.

- Tập động và tĩnh kết hợp: tậpphối hợp ba phương pháp vận động, thở và thả lỏng (dụng lực - khí - ý). Dành chomọi lứa tuổi.

Như vậy để chọn bài tập rèn luyệnsức khỏe phù hợp, đảm bảo việc tập luyện có hiệu quả, người tập trước hết phảichọn bài tập có vùng tác động phù hợp với mục tiêu mình muốn tập, tức là tácđộng vào cả bốn vùng của cơ thể, hoặc chỉ chọn tác động vào một vùng nào đó.Đồng thời cường độ tập luyện của bài tập cũng phải phù hợp với sức khỏe hiện tạicủa người tập, thường thì yếu tố này do độ tuổi quyết định, tuổi càng cao sứckhỏe càng giảm và cường độ vận động vì thế cũng giảm theo. Tiếp đó là chọn độngtác vận động đơn lẻ hay phối hợp để thực hiện ba phương pháp: vận động, thở, thảlỏng.

Với những người có bệnh lý cầnchú ý đến động tác tập, tránh những động tác có thể gây hại đối với bệnh, đồngthời cần phải tập với liều lượng thích hợp. Ví dụ: đau thần kinh tọa thì khôngnên thực hiện các động tác đứng, đi nhiều.

Hiện nay phần lớn bài tập trênsân tập, công viên quá dư thừa động tác, những cái cần thiết thì thiếu. Ví dụ:một bài tập thể dục cơ bản đã tập chân tay, eo lưng, tập tiếp theo bài tập gậy,tạ tác động thêm lần hai. Những người thuộc nhóm trung lão niên không chịu nổi,mau mệt, về nhà uể oải, dễ dẫn đến viêm cơ, đau khớp. Do đó, để tập có hiệu quả,người tập không nhất thiết phải tập nhiều bài tập, chỉ cần chọn một bài tập phùhợp với cơ thể, sức khỏe của mình là đạt yêu cầu.

Khi bài tập không phù hợp với thểtrạng sẽ dẫn đến tình trạng thời gian đầu (1-2 năm đầu) sức khỏe có thể tốt lên(vì trước giờ chưa tập vận động) nhưng sau đó không tiến bộ nữa, chững lại, cókhi gây tác dụng ngược, hại cho sức khỏe.

Theo Lương y Phan CaoBình